es-Semîn el-Halebî’nin Hayatı ve İlmî Şahsiyeti

el-Âlûsî, Renâ Hâdî Sâlih, “‘İlelu’t-ta’bîri’l-Kur’ânî ʻinde’s-Semîn el-Halebî
fî Kitâbihi ed-Durri’l-masûn”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Bağdat,
el-Câmiʻatu’l-İslâmiyye Külliyetu’l-âdâb, 1428/2007.
Arslan, Şükrü, “es-Semîn el-Halebî ve Ğarîbu’l-Kur’ân’ındaki Metodu-I”,
Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı 11, 1993.
el-Avvâcî, Muhammed, er-Resâilu’l-letî temmet münâkaşatühâ bi Külliyyeti’d-
Dav‘eti ve Usûli’d-Dîn ilâ nihâyeti’l-‘Âmi’d-Dirâsî 1430, 1431 (Hicrî), http:
vb.tafsir.net, tafsir22765, #.VrubMRiLTDc, (10.02.2016)
el-Barrâk, Abdullah b. Ğazây, el-‘İkdu’n-nadîd fî Şerhi’l-kasîd (Dirâse ve
tahkik min evveli bâbi’l-vakf ‘alâ evâhiri’l-kelim ilâ nihâyeti bâbi yââti’z-zevâid),
(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Mekke, Câmi‘ati Ummi’l-Kurâ Külliyyetu’d-
da‘veti ve usûli’d-dîn, 1423.
el-Cebbûr, Kâmil Selmân, Mu’cemu’l-udebâ mine’l-‘asri’l-câhilî hattâ seneti
2002, Beyrut, Dâru’l-kutubi’l-ʻilmiyye, 1424/2003.
Cerrahoğlu, İsmail, “Garîbu’l-Kur’ân”, DİA, XIII, İstanbul, 1996.
ed-Dâvûdî, Muhammed b. Ali b. Ahmed, Tabakâtu’l-müfessirîn, thk. Komisyon,
Beyrut, Dâru’l-kutubi’l-ʻilmiyye, I-II, 1403/1983.
el-Halebî, Semîn, ‘Umdetu’l-huffâz fî tefsiri eşrefi’l-elfâz, thk. Muhammed
Bâsil ‘Uyûn es-Sûd, I-IV, Beyrut, Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye, 1417/1996.
_______, ‘Umdetu’l-huffaz fi tefsiri’l-esrefi’l-elfâz, thk. Mahmut Muhammed
es-Seyyid ed-Dağim, İstanbul, Daru’s-Seyyid li’n-neşr, 1407/1987.
_______, ed-Durru’l-masûn fî ʻulûmi’l-Kitâbi’l-meknûn, thk. Ahmed Muhammed
el-Harrât, I-XI, Şam, Dâru’l-kalem, 1432/2011.
_______, el-‘ikdu’n-nadîd fî şerhi’l-kasîd (min evveli’l-kitâb ilâ evveli
bâbi’l-fethi ve’l-imâle), thk. Eymen Rüşdî Süveyd, I-II, Cidde, Dâru nûri’l-mektebât,
1422/2001.
el-Hatîb, Muhammed Abdulfettâh, Beyne’s-sınâʻati’n-nahviyye ve’l-maʻnâ
ʻinde’s-Semîn el-Halebî fî kitâbihi ed-Durri’l-masûn fî ʻulûmi’l-kitâbi’l-meknûn,
Kahire, Dâru’l-basâir, 2011.
Hatif, Abdülaziz, “Semîn el-Halebî”, DİA, XXXVI, İstanbul. 2009.
el-Hüseynî, Muhammed b. Ali b. Hasan b. Hamza, Zuyûlu’l-‘iber fî haberi
men ğabar, thk. Ebû Hâcir Muhammed es-Saʻîd b. Besyûnî Zaʻlûl, Beyrut, Dâru’l-
kutubi’l-ʻilmiyye, 1405/1985.
İbn Esîr, Mecdüddin el-Mübârek b. Esîrüddîn, en-Nihâye fi garibi’l-hadis
ve’l-eser, nşr. el-Mektebetu’l-‘ilmiyye, I-XV, Beyrut, 1399/1979.
60 FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 9 (2017) Bahar
İbn Hacer, Ahmed b. Alî, ed-Dureru’l-kâmine fî aʻyâni’l-mieti’s-sâmine, thk.
Muhammed Abdulmuʻid Dân, I-VI, Hindistan, Meclisu Dâireti’l-maʻârifi’l-ʻusmâniyye,
1392/1972.
İbn Kâdi Şühbe, Ebû Bekr b. Ahmed b. Muhammed b. Ömer, Tabakâtu’ş-şâfi
ʻiyye, thk. el-Hâfız Abdülâlim Hân, Beyrut, ʻÂlemu’l-kutub, 1407.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Ömer b. Kesîr, el-Bidâye ve’n-nihâye, thk. Ali
Şîrî, I-XIV, Beyrut, Dâru ihyâi’t-turâsi’l-‘Arabî, 1408/1988.
İbn Manzûr, Cemâluddîn, Lisânu’l-‘Arab, nşr. Dâru Sâdır, I-XV, Beyrut,
1414.
İbn Tağrîberdî, Ebu’l-mehâsin Cemaluddîn Yusuf, en-Nucûmu’z-zâhire fî
mulûki Mısır ve’l-Kahire, nşr. Vizâretu’s-sakâfe ve’l-İrşâdi’l-kavmî, I-XVI, Mısır,
Dâru’l-kutub, tsz.
İbnu’l-‘İmâd, Ahmed b. Muhammed el-ʻAkrî, Şezerâtu’z-zeheb fî ahbâri men
zeheb, thk. Mahmûd el-Arnâût, Beyrut-Şâm, Dâru İbn’i-Kesîr, 1406/1986.
İbnu’l-Cezerî, Ebu’l-Hayr Şemsuddîn Muhammed b. Muhammed, Ğayetu’n-
nihâye fî tabakâti’l-kurrâ, nşr. Gotthelf Bergstraesser, I-III, Mektebetu İbn
Teymiye, tsz.
İsmail Paşa, İsmâil b. Muhammed Emin b. Mîr Selîm el-Bâbânî, Hediyyetu’l-‘
ârifîn esmâu’l-müellifîn âsâru’l-musannıfîn, I-II, İstanbul, 1951.
el-İsnevî, Abdurrahîm b. el-Hasen, Tabakâtu’ş-Şâfi‘îyye, thk. Abdullah
el-Cebbûrî, Bağdat, Dîvânu’l-evkâf, 1391.
Kâtib Çelebî, Mustafâ b. Abdillâh, Keşfu’z-zunûn ʻan esâmi’l-kutubi ve’lfünûn,
nşr. Mektebetu’l-müsennâ, Bağdat, 1941.
Kafes, Mahmut, “Ebû Hayyân el-Endelüsî”, DİA, İstanbul, 1994.
_______, “Ebû Hayyân el-Endelüsî’nin Hayatı ve el-Bahru’l-muhît İsimli
Tefsirindeki Metodu”, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Konya, 1994.
Kehhâle, Ömer Rıza, Mu’cemu’l-muellifîn, I-XIII, Beyrut, Mektebetu’l-musennâ-
Dâru ihyâi’t-turâsi’l-ʻArabî, tsz.
Koçkuzu, Ali Osman, “‘Aynî, Bedreddin”, DİA, İstanbul, 1991.
el-Makkarî, Şihâbuddin Ahmed b. Muhammed, Nefhu’t-tîb min ğusni’l-Endelüs
er-ratîb, thk. İhsân Abbâs, I-V, Beyrut, Dâru sâdır, 1997.
el-Makrîzî, Ahmed b. Ali, es-Sulûk li-Ma‘rifeti’d-duveli ve’l-mulûk, thk. Muhammmed
Abdulkadir ‘Atâ, I-VIII, Beyrut, Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye, 1418/1997.
el-Müzeynî, Emîn b. “‘Âiş b. Sa‘d, el-Kavlu’l-vecîz fî ahkâmi’l-kitâbi’l-‘azîz
li’s-Semîn el-Halebî min bidâyeti kelâmihi ‘alâ Sûreti Tâhâ ilâ nihâyeti kelâmihi
es-Semîn el-Halebî’nin Hayatı ve İlmî Şahsiyeti / Mehmet Nafi Arslan 61
‘ale’l-âyeti 14 min Sûreti nefsihâ”, Mecelletü’t-Tibyân li’d-dirâseti’l-Kur’âniyye,
c. 17.
es-Safedî, Salâhuddîn Halîl b. Aybek b. Abdullah, A‘yânu’l-‘asr ve a‘vânu’n-
nasr, thk. Ali Ebû Zeyd vd., tkd. Mâzin Abdulkadir el-Mübârek, I-V, Beyrut/
Dımaşk, Dâru’l-fikri’l-mu‘âsır/Dâru’l-fikr, 1418/1998.
es-Sehâvî, Şemsuddîn Muhammed b. Abdirrahman, Vecîzu’l-kelâm fî zeyli
‘alâ düveli’l-İslâm, thk. Beşşâr ‘Avvâd Ma‘rûf-‘İsâm Fâris el-Harastânî-Ahmed
el-Hutaymî, I-IV, Beyrut, Müessesetu’r-risâle, tsz.
es-Subkî, Abdülvehhâb b. Alî, Mu‘cemu’ş-şuyûh, thk. Beşşâr ‘Avvâd vd.,
Dâru’l-ğarbi’l-İslami, 2004.
es-Suyûtî, Abdurrahman b. Ebî Bekr Celâluddîn, Buğyetu’l-vu‘ât fî tabakâti’l-
luğaviyyîn ve’n-nuhât, thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim, I-II, Lübnan,
el-Mektebetu’l-ʻasriyye, tsz.
_______, Târîhu’l-hulefâ, thk. Hamdi Demirdaş, Mekke, Mektebetü Nizâr
Mustafa el-Bâz, 1425/2004.
_______, Husnu’l-muhâdara fî târihi Mısır ve’l-Kahire, thk. Muhammed
Ebu’l-Fadl İbrahim, I-II, Mısır, Dâru ihyâi’l-kutubi’l-ʻArabiyye, 1387/1967.
Sümertaş, Burhan, “Kavram Çalışmalarına Katkıları Açısından Belli Başlı
Kur’ân Sözlükleri”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı 36,
2012.
eş-Şevkânî, Muhammed b. Ali, el-Bedru’t-tâli‘ bi mehâsini men ba‘de’l-karni’t-
tâsi‘, nşr. Dâru’l-ma‘rife, I-II, Beyrut, tsz.
et-Tilimsânî, Ahmed b. Muhammed b. Ahmed b. Yahya, Ezhâru’r-riyâd fî ahbâri’l-
Kâdî ‘İyâz, thk. Mustafa es-Sakâ vd., I-V, Kahire, Matbaatü lecneti’t-telif
ve’t-tercemeti ve’n-neşr, 1358/1939.
‘Ulyân, Bessâm Rıdvân, “Menhecu’s-Semîn el-Halebî fî tevcîhi’l-kıraati fî
tefsîrihi ed-Durru’l-masûn fî ʻulûmi’l-Kitâbi’l-meknûn”, Mecelletu’l-Câmiʻati’l-
İslâmiyyeti li’d-dirâsâti’l-İslâmiyye, cilt 20, sayı 2, 2012.
Uzunoğlu, Vecihi, “el-Bahru’l-muhît’in Filolojik Açıdan İncelenmesi”, (Yayımlanmamış
Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
İzmir, 2006.
ez-Zebîdî, Ebu’l-feyz Muhammed Murtazâ, Tâcu’l-‘arûs min cevâhiri’l-
kâmûs, Dâru’l-Hidâye, tsz.
ez-Zehebî, Muhammed es-Seyyid Hüseyin, et-Tefsir ve’l-müfessirun, nşr.
Mektebetü vehbiyye, I-III, Kahire, tsz.
Ziriklî, Hayruddîn b. Mahmûd b. Muhammed, el-Aʻlâm, Dâru’l-ʻilm li’lmelâyîn,
2002.