You are here

Home » Content

Türkiye ve İran’ın Irak’ta Güç Tahkim Etme Çabası: Başika Örneği

Power Strengthening Effort of Turkey and Iran in Iraq: The Case of Bashiqa

Journal Name:

  • Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

Publication Year:

  • 2016

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
After the end of the Cold War, Iraq has gradually been the arena for power struggle between Turkey and Iran. Throughout the 1990s, power seeking efforts of Turkey and Iran in Iraq mostly focused on the Iraqi Kurds. After the 2003 Iraqi War, it continued through benefits over the possible Sunni and Shiite representation in the Baghdad government. ISIS’s gaining leverage and substantially occupying some important Iraqi cities such as Mosul led Iraq to collaborate with Turkey and Iran on the basis of counter-terrorism. From the perspective of Turkey and Iran, fighting against ISIS in Iraq was seen as a tool not only for securing their borders but also for consolidating their regional influence. Turkey’s deploying soldiers into Bashiqa camp in Iraq even if it was due to the security purposes was interpreted as an act against Iran and its allies since it put Turkey in a advantageous position in a regional power struggle. This was also an indicator that every local or regional development occurring in Middle East has the possibility to turn the situation easily into global crisis.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Irak, Soğuk Savaş’ın bitiminden itibaren giderek Türkiye ve İran arasındaki güç mücadelesine sahne oldu. 1990’lı yıllarda, Türkiye ve İran’ın Irak’taki güç tahkim çabası daha çok Irak Kürtleri üzerine yoğunlaştı. 2003 Irak Savaşı’ndan sonra ise Bağdat hükümetindeki olası Sünni ve Şii temsiliyeti üzerinden çıkar tahkim edilmeye çalışıldı. 2013 sonrası IŞİD’ın Irak’ta ciddi anlamda mevzi kazanmaya ve Musul gibi bazı önemli Irak şehirlerini ele geçirmeye başlaması, Irak’ı Türkiye ve İran ile terörle mücadele kapsamında işbirliği yapmaya yöneltti. IŞİD ile mücadele Türkiye ve İran açısından, kendi sınırlarını güvence altına almanın yanı sıra bölgesel etkinliklerini pekiştirmenin bir aracı olarak da görüldü. Türkiye’nin Irak’taki Başika kampına güvenlik amaçlı da olsa asker sevkiyatı yapması, İran ve müttefikleri tarafından; neredeyse dengeye oturmuş bölgesel güç mücadelesinde Türkiye’nin bir adım öne geçmesi olarak yorumlandı. Bu aynı zamanda, Ortadoğu’da yaşanan her yerel veya bölgesel gelişmenin artık etki ve boyutları açısından kolay bir şekilde küresel nitelikte bir kriz veya çatışma ortamına dönüşebileceğinin göstergesi oldu.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon c3s6m7.pdf
  • 6
103
118
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Ali, O. (2015). Ramadi’nin Geri Alınması ve ABD’nin Irak’ta IŞİD’e Karşı Savaşının Geleceği.
ORSAM Bölgesel Gelişmeler Değerlendirmesi. 37. 7-9.
Andersen, R. R., Seibert, R. F. ve Wagner, J. G. (2012). Politics and Change in the Middle
East. (10. Edition). Pearson, 326.
Arı, T. (2007). Irak, İran, ABD ve Petrol. (2.Baskı). İstanbul: Alfa Yayınları, 471.
Arıkan, P. (2006). ABD’nin Irak’a Müdahalesi ve İran’ın Tutumu. M. Şahin ve M. Taştekin.
(Editörler). II. Körfez Savaşı. Ankara: Platin Yayınları, 174.
133 İnternet: Duman, B. (2015, Şubat). IŞİD’i Musul’dan Çıkarmanın Yolu Kapsamlı Stratejiden Geçiyor.
Aljazeera Türk. Web: http://www.aljazeera.com.tr/gorus/isidi-musuldan-cikarmanin-yolu-kapsaml...
geciyor 9 Nisan 2016’da alınmıştır.
Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Vol/Cilt: 3, No/Sayı: 6, 2016
116
Balcı, A. (2013). Türkiye Dış Politikası-İlkeler, Aktörler, Uygulamalar. İstanbul: Etkileşim
Yayınları, 297.
Balcı, A. (2015). Türkiye’nin Irak Politikası 2014. B. Duran., K. İnat., A. Balcı. (Editörler). Türk
Dış Politikası Yıllığı. Ankara: SETA, 184.
Çubukçu, M. ve Özhan, T. (2010). İşgal Altında İstikrar Arayışları 2010 Seçimleri. SETA Analiz.
20. 28-31.
Davutoğlu, A. (2012). Stratejik Derinlik. (77. Baskı). İstanbul: Küre Yayınları, 435.
Esfandiary, D. ve Tabatabai, A. (2015). Iran’s ISIS Policy. International Affairs. 91 (1). 9.
Gürler, R. T. ve Özdemir Ö. B. (2014). El-Kaide’den Post-Kaide’ye Dönüşüm :IŞİD. Türkiye
Ortadoğu Çalışmaları Dergisi. 1 (1), 124-125.
İnternet: İran’dan Türkiye’ye Musul Tepkisi. (2015, Aralık). Web:
http://www.milliyet.com.tr/iran-dan-turkiye-ye-musultepkisi/
dunya/detay/2159290/default.htm 9 Nisan 2016’da alınmıştır.
İnternet: Tarakçı, N. (Ağustos, 2014). IŞİD Projesinin Arkasındaki Jeopolitik Gerçek. TASAM.
Web: http://tasam.org/tr-tr/icerik/5306/isid_projesinin_arkasindaki_jeopoliti... 2
Şubat 2016’da alınmıştır.
İnternet: Başika/Zelikan Eğitim Kampının Bulunduğu Bölgeye Yapılan Saldırı Hk. (2015,
Aralık). Güncel Açıklamalar, 310. Web: http://www.mfa.gov.tr/no_-310_-16-aralik-2015_-
basika_zelikan-egitim-kampinin-bulundugu-bolgeye-yapilan-saldiri-hk_.tr.mfa 2 Şubat
2016’da alınmıştır.
İnternet: Türkiye'den Irak'a askeri yardım. (2015, Mart). Web:
http://tr.sputniknews.com/turkiye/20150303/1014261502.html 3 Şubat 2016’da
alınmıştır.
İnternet: Iran-Iraq defense cooperation leads to regional stability: Vahidi. (2012, Ekim).
Web: http://www.veteranstoday.com/2012/10/03/iran-iraq-defense-cooperation-le...
regional-stability-vahidi/ 3 Nisan 2016’da alınmıştır.
İnternet: Irak Savunma Bakanı Ubeydi İran'da. (2014, Aralık). Web:
http://www.dunyabulteni.net/haber/318325/irak-savunma-bakani-ubeydi-iranda 3 Şubat
2016’da alınmıştır.
İnternet: 'Musul operasyonunda Irak'ın yanındayız'. (2015, Mart). Web:
http://www.aljazeera.com.tr/haber/musul-operasyonunda-irakin-yanindayiz 3 Şubat
2016’da alınmıştır.
Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Vol/Cilt: 3, No/Sayı: 6, 2016
117
İnternet: 'Irak’ta 30 bin İran askeri var'. (2015, Mart). Web:
http://www.aljazeera.com.tr/haber/irakta-30-bin-iran-askeri-var 3 Şubat 2016’da
alınmıştır.
İnternet: ‘Türk askerlerine 48 saat süre’. (2015, Aralık). Web:
http://www.aljazeera.com.tr/haber/turk-askerlerine-48-saat-sure 9 Nisan 2016’da
alınmıştır.
İnternet: Erdoğan: ‘İran Yemen’deki güçlerini çekmeli.’. (2015, Mart). Web:
http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/03/150326_erdogan_yemen 9 Nisan 2016’da
alınmıştır.
İnternet: Duman, B. (2015, Aralık). Musul Meselesinin İç Yüzü. ORSAM. Web:
http://www.orsam.org.tr/tr/yazigoster.aspx?ID=5575 9 Nisan 2016’da alınmıştır.
İnternet: Duman, B. (2016, Ocak). Biden’ın Türkiye Ziyareti Üzerinden Türkiye-Irak İlişkileri.
ORSAM. Web: http://www.orsam.org.tr/tr/yazigoster.aspx?ID=5617 9 Nisan 2016’da
alınmıştır.
İnternet: Duman, B. (2015, Şubat). IŞİD’i Musul’dan Çıkarmanın Yolu Kapsamlı Stratejiden
Geçiyor. Aljazeera Türk. Web: http://www.aljazeera.com.tr/gorus/isidi-musuldancikarmanin-
yolu-kapsamli-stratejiden-geciyor 9 Nisan 2016’da alınmıştır.
Keneş, B. (2012). Iran: Tehdit mi, Fırsat mı?. İstanbul: Timaş Yayınları, 265.
Mansfield, P. (2012). Ortadoğu Tarihi. İstanbul: Say Yayınları, 478.
Milani, M. M. (2011). Iran’s Strategies and Objectives in Post-Saddam Iraq. H. Barkey, S.
Lasensky ve P. Marr. (Editörler). Its Neighbors, and the United States. Washington, DC:
United States Institute of Peace.
Nakip, M. (2012). Barut Fıçısı Irak ve Türkmenler. Ortadoğu Analiz, 4 (42), 98.
Norton, A. R. ve Kazemi, F. (2005, Ocak). The Limits of Shock and Awe: America in the
Middle East. Current History. 104. 6.
Olson, R. (2005). Türkiye-İran ilişkileri 1979-2004: Devrim, İdeoloji, Savaş, Darbeler ve
Jeopolitik. Ankara: Babil Yayıncılık, 158.
Oran, B. (2013). Türk Dış Politikası- Cilt III: 2001-2012. (2. Baskı). İstanbul: İletişim Yayıncılık,
410.
ORSAM. (2015). IŞİD Sonrası Irak’ta Tartışmalı Yeni Aktör: Haşdi Şaabi (Halk/Millet
Yığınları). Ankara: Bilgay Duman, 198.
Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Vol/Cilt: 3, No/Sayı: 6, 2016
118
Öğür, B., Baykal, Z. ve Balcı, A. (2014). Kuzey Irak-Türkiye İlişkileri: PKK, Güvenlik ve İşbirliği.
ORMER, 1.
Semin, A. (2015). Başika Krizi ve Türkiye-Irak İlişkilerinin Geleceği. BİLGESAM
Analiz/Ortadoğu. 1275. 3.
SETA. (2015). 2015’te Türkiye. Ankara. 131-132.
Sinkaya, B. (2013, Mayıs). Amerikan Askerlerinin Çekilmesinden Sonra Irak-İran İlişkileri.
Seta Rapor. 9. 4
Sinkaya, B. (2014). The ‘Deepening’ of Strategic Partnership between Iraq and Iran. ORSAM
Review of Regional Affairs. 19.
Svistunova, I. (2010). Irak Faktörünün Türkiye’nin Ortadoğu Politikasına Etkisi (1990-2008).
ORSAM-Ortadoğu Analiz, 2 (14), 74-84.
Stein, A. (2012, Kasım). Türkiye ve İran’ın Karmaşık İlişkileri. EDAM Tartışma Kağıdı. 6.
Takeyh, R. (2009). Gizli Devrimler Ülkesi İran. İstanbul: Karakutu, 212-213.
United States Institute of Peace. (2011, Haziran). The Coming Turkish-Iranian Competition
in Iraq. New York ve Washington: Sean Kane, 5.
Vatanka, A. (2012). Suriye, İran’la Türkiye Arasındaki İpleri Geriyor. DÜBAM. 56.
Yeşiltaş, M. ve Kardaş, T. (2015). The New Middle East, ISIL and the 6th Revolt Against the
West, Insight Turkey, 17 (3), 65-83.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com