You are here

Diyarbakır Ekolojik Koşullarında Bazı Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi

Determination of Yield and Yield Components of Some Grasspea (Lathyrus sativus L.) Genotypes in Ecological Conditions of Diyarbakır

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.13002/jafag863
Abstract (2. Language): 
The research was conducted to determine yield and yield components of some grasspea genotypes in order to examine some of the traits, during 2012-2014 seasons in GAP International Agricultural Research and Training Center was carried out on the experimental field. In the study, a total of 24 different genotypes were used grasspea, field trials randomized block design with 3 replications was established. In the study, herbage yield, hay yield and seed yield in addition to days to 50% flowering duration, plant height, main stem length, main stem number, pod number per plant, grain number per pod as affecting yield some properties were also investigated. In both years of the study, days to 50% flowering duration, plant height, main stem length, main stem number, grain number per pod, herbage yield, hay yield and number of seeds per pod characteristics examined, except among genotypes for all other parameters are determined significant differences in statistical terms. According to the average of two years result; days to 50% flowering duration, plant height, main stem length, main stem number, pod number per plant, grain number per pod, herbage yield, hay yield, seed yield, 1000 seed weight were changed between 165-175 days, 39.25-59.17 cm, 74.42-98.75 cm, 1.87-2.53 number, 33.83-67.00 number, 2.95-3.72 number, 1379.50-3154.17 kg da-1, 330.67-767.38 kg da-1, 181.00-269.83 kg da-1, 99.88-141.71 g, respectively. According to these results, under the climate and soil conditions of Diyarbakır; for the grass production grasspea genotypes "GAP Mavisi " was suggested and for the seed production grasspea genotypes " SEL 2999" were suggested.
Abstract (Original Language): 
Araştırma, Diyarbakır ekolojik koşullarında bazı mürdümük genotiplerinin verim ve verime etkili bazı öğelerin incelenmesi amacıyla, 2012-2014 yıllarında GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü arazisinde yürütülmüştür. Araştırmada toplam 24 farklı mürdümük genotipi kullanılmış olup, tarla denemeleri tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırmada; yeşil ot, kuru ot ve tohum verimleri ile birlikte, %50 çiçeklenmeye kadar geçen süre, bitki boyu, ana sap uzunluğu, ana sap sayısı, bitkide bakla sayısı, baklada tohum sayısı ve bin tane ağırlığı gibi bazı özellikler de incelenmiştir. Araştırmanın her iki yılında da; %50 çiçeklenmeye kadar geçen süre, bitki boyu, ana sap uzunluğu, baklada tohum sayısı, ana sap sayısı, yeşil ot ve kuru ot verimi özellikleri hariç incelenen diğer tüm parametreler bakımından genotipler arasında istatistiki anlamda önemli farklılıklar belirlenmiştir. Araştırma sonucuna göre; genotiplerin %50 çiçeklenmeye kadar geçen süre 165-175 gün, bitki boyu 39.25-59.17 cm, ana sap uzunluğu 74.42-98.75 cm, ana sap sayısı 1.87- 2.53 adet, bitkide bakla sayısı 33.83-67.00 adet, baklada tohum sayısı 2.95-3.72 adet, yeşil ot verimi 1379.50- 3154.17 kg da-1, kuru ot verimi 330.67-767.38 kg da-1, tohum verimi 181.00-269.83 kg da-1 ve 1000 tane ağırlığı 99.88-141.71 g arasında değişim gösterdiği saptanmıştır. Bu sonuçlara göre, Diyarbakır ili iklim ve toprak koşullarında; ot üretimi amacıyla “GAP Mavisi” isimli mürdümük genotipinin, tohum üretimi amacıyla ise “SEL 2999” mürdümük genotipinin yetiştirilmesi önerilmiştir.
FULL TEXT (PDF): 
98
109

REFERENCES

References: 

Abd El-Moneim A.M, Khair M.A, Cocks P.S (1990).
Growth Analysis, Herbage and Seed Yield of Certain
Forage Legume Species Under Rainfed Conditions. J.
Agronomy and Crop Science, 164, 34-41.
Abd El-Moneim A.M, Cocks P.S (1993). Adaptation and
Yield Stability of Selected Lines of Lathyrus spp.
Under Rainfed Conditions. Euphytica, 66: 89- 97.
Acar Z, Ayan İ, Genç N (1997). Samsun Koşullarında
Yüzlek-Eğimli arazilerde Yetiştirilen Mürdümük
Hat ve Populasyonlarının Ot Verimi ve Bazı
özelliklerinin Belirlenmesi. Türkiye II. Tarla
Bitkileri Kongresi, 441-445, Samsun.
Akdeniz R.C, Ak İ, Boyar S (2006). Türkiye Karma Yem
Endüstrisi ve Sorunları.
http://www.zmo.org.tr/etkinlikler/6tk05/046cengiz
akdeniz.pdf.
Alay F (2008). Tokat-Kazova Koşullarında Farklı
Tohumluk Miktarlarının Mürdümük (Lathyrus
sativus L.) Hatlarında Verim Ve Bazı Agronomik
Özellikleri Üzerine Etkileri, Gaziosman Paşa
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Yüksek
Lisans Tezi),Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Tokat.
Albayrak S, Töngel M.Ö (2003). Fiğ hatlarının Samsun
koşullarına adaptasyonu. Türkiye 5. Tarla Bitkileri
Kongresi, 13-17 Ekim, Diyarbakır, s. 326-330.
Altın M (1991). Yem Bitkileri Yetiştirme Tekniği (Yem
Bitkileri Tarımı). Trakya Üniversitesi Tekirdağ
Ziraat Fakültesi, Yayın No:114, Ders Kitabı No:3,
Tekirdağ.
Altın M, Orak Adnan Tuna Canan (2009), Yembitkilerinin
sürdürülebilir tarım açısından önemi, Yem
Bitkileri Kitabı Cilt I s:11
Altuntaş E, Karadağ Y (2006). Some Physical and
Mechanical Properties of Sainfoin (Onobrychis
sativa Lam.), Grasspea (Lathyrus sativus L.) and
Bitter Vetch (Vicia ervilia (L.) Willd.) Seeds.
Journal of Applied Sciences, 6 (6), 1373-1379.
Anonim (2014). Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri
Teknik Talimat, Fiğ Türleri (Vicia L. species)-
2001. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tohumluk
Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü,
http://www.tarim.gov.tr/Sayfalar/PageNotFoundEr
ror.aspx?requestUrl=http://www.tarim.gov.tr/BUG
EM/TTSM/TR/dosya/1-9897/h/01fig.pdf (Erişim
tarihi:28.06.2014).
Anonymous (1976). Seed Science and Technology. Vol:3,
(I.S.T.A.).
Bakır Ö (1959). Ekolojik Faktörlerin önemli Yem
bitkilerinin Büyüme ve Gelişmesine Tesirleri
Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat
Fakültesi Yayınları No:327, Bilimsel Araştırma ve
İncelemeler No: 200
107
SEYDOŞOĞLU ve ark./ JAFAG (2015) 32 (3), 98-109
Bayram G, Türk M, Budaklı E, Çelik N (2004). Bursa
Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Yaygın
Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Hatlarının Verim
ve Adaptasyonu Üzerinde Bir Araştırma. Uludağ
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (2004) 18(2):
73-84.
Başbağ M, Saruhan V, Gül İ (2001). Diyarbakır
Koşullarında Bazı Tek Yıllık Baklagil Yem
Bitkilerinin Adaptasyonu Üzerine Bir
Araştırma.Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-
21 Eylül 2001, Tekirdağ.
Başbağ M, Peker C (2003). Diyarbakır Koşullarında Farklı
Sıra Arası Mesafeleri ve Tohumluk Miktarlarının
Adi Fiğ (Vicia sativa L.)’de Tohum Verimi ve
Bazı Verim Kriterlerine Etkisi Üzerine Bir
Araştırma. Türkiye V. Tarla Bitkileri Kongresi,
13-17 Ekim, 2003, 438-443, Diyarbakır
Büyükburç U, İptaş S, Yılmaz M (1994). Tokat ve
Yöresinde Bazı Tek Yıllık Baklagil Yem
bitkilerinin Yazlık Adaptasyonuna Yönelik Bir
Araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat
Fakültesi Dergisi, 11 (1), 145-156.
Bucak B (2009). Kıraç Koşullarında Mürdümük (Lathyrus
spp.) Hatlarının Tohum Veriminin Belirlenmesi,
HR.Ü.Z.F.Dergisi, 2009, 13(4):57-65
Campbell C.G, Mehra R.B, Agrawal S.K, Chen Y.Z, Abd
El-Moneim A.M, Khawaja H.I.T, Yadov C.R, Tay
J.U, Araya W.A (1994). Current Statusand Future
Strategy in Breeding Grasspea (Lathyrus sativus
L.). Euphytica, 73,167-175.
Çakmakçı S, Çeçen S (1999). Antalya İlinde Bazı Tek
Yıllık Baklagil Yem Bitkilerinin Ekim Nöbetine
Girebilme Olanakları Üzerine Bir Araştırma. Tr. J.
of Agricultural and Forestry, 23 (1), 119-123.
Çil A, Çil A.N, Yücel C (2006). Bazı adi fiğ (Vicia sativa
L.) hatlarının Harran Ovası koşullarında
adaptasyonu. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Dergisi, 10(l/2): 53-61.
Falco E.De, Basso F, Iannelli P (1991). Morphological and
Productive Features of Ecotypes of Chickling
Vetch (Lathyrus sativus L.) Agr. Med., 121, 99-
109. Italy.
Gedik A (2007). Bazı Mürdümük (Lathyrus sativus L.)
Varyete, Hat Ve Çeşitleri Arasındaki Morfolojik,
Tarımsal Ve Moleküler Farklılıkların Saptanması
Üzerine Bir Araştırma, Çukurova Üniversitesi Fen
Bilimleri Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Tarla
Bitkileri Anabili Dalı, Adana
Gençkan M.S (1992). Yem bitkileri Tarımı. Ege
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 467,
249-254, Bornova-İzmir.
Gökkuş A, Bakoğlu A, Koç A(1996). Bazı Adı Fiğ (Vicia
sativa L.) hat ve çeşitlerinin Erzurum sulu
şartlarına adaptasyonu üzerine bir çalışma,
Türkiye 3. Çayır-Mera ve Yem bitkileri Kongresi,
17-19 Haziran, Erzurum, s. 674-678.
Hakyemez B.H, Gökkuş A, Hakyemez Ö, Baytekin H
(2005). Çanakkale Kıraç Koşullarında Farklı
Fenolojik Devrelerde Biçmenin ve Farklı Ekim
Oranlarının Tüylü Fiğ (Vicia villosa Roth.)’de
Verim ve Verim Öğelerine Etkileri. Türkiye
VI.Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül, 2005,
Cilt:2, 785-789, Antalya.
İptaş S, Karadağ Y (2003). Tokat-Kazova Koşullarında
Koca Fiğde (Vicia narbonensis L.) Farklı
Tohumluk Miktarlarının Tohum Verimi ve Bazı
Verim Kriterlerinin Belirlenmesi", Türkiye 5.
Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim 2003,Cilt II,
Bitki Yetiştirme Teknikleri, 48-53, Diyarbakır.
Jackson M.T, Yunus A.G (1984). Variation in The
Grasspea (Lathyrus sativus L.) and Wild Species
Euphytica 33 (2), 549-556.
Karadağ Y, İptaş S (2007). Tokat Ekolojik Koşullarında
Bazı Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Hat ve
Varyetelerinin Agronomik Potansiyelleri Üzerine
Bir Araştırma. Türkiye VII. Tarla Bitkileri
Kongresi, 25-27 Haziran 2007, 123-126, Erzurum.
Karadağ Y, M Yavuz (2010). Seed yields ve biochemical
compounds of grasspea (Lathyrus sativus L.) lines
grown in semi-arid regions of Turkey, African
Journal of Biotechnology. 9 (49): 8343-8348.
Karadağ Y, Büyükburç U (2004). Tokat-Kazova
Koşullarında Farklı Tohumluk Miktarlarının Bazı
Adi Fiğ (Vicia sativa L.) Çeşitlerinde Ot ve
Tohum Verimine Etkisi, A.Ü, Ziraat Fakültesi
Tarım Bilimleri Dergisi, 10 (2), 149-157.
Karadağ Y, Özkurt M, Akbay S, Kır H (2012). Tokat-
Kazova Ekolojik Koşullarında Bazı Mürdümük
(Lathyrus sativus L.) Hatlarının Verim ve Verim
Özelliklerinin Belirlenmesi,Tarım Bilimleri
Araştırma Dergisi 5 (2): 11-13, 2012
Kendir H (1996). Adi mürdümük (Lathyrus sativus L.)
Hatlarında Tohum Verimi ve Verim
Komponentleri. Tarım Bilimleri Dergisi.
Cilt:5,Sayı:3, 79-81, Ankara
Kendir H (1999). Adi Mürdümük (Lathyrus sativus L.)
Hatlarının Tohum Verimi ve Verim
Komponentleri. Tarım Bilimleri Dergisi, 5 (3), 73-
81.
Klysha A.I (1997). Lathyrus sativus cv. Krasnogradskaya
4. Selektsiyai Semenovodstvo 3, 35-37, U.S.S.R.
Kökten K, Bakoğlu A, Kavurmacı Z (2011). Elazığ
Koşullarında Mürdümük (lathyrus sativus l.)’te
Farklı Sıra Arasının Tohum Verimi Ve Verim
Öğeleri Üzerine Etkisi, Bingöl Ünv. Fen. Bil.
Dergisi Science J of Bingöl Univ. 1(1),37-42,2011
Kumarı V (2001). Field Evoluation of Grasspea (Lathyrus
sativus L.) Germplasm For Its Toxicty in the
Norhwestern Hills of India. Lathyrus Lathyrism
Newsletter, 2: 82-84.
Kumar S, Dubey A.K (2003). Genetic diveristy among
induced mutanst ofn Grasspea (Lathyrus sativus
L.) Lathyrus lathyrism Newsletter 3: 15-17.
Robertson L.D, Abd El-Moneim A.M (1995). Lathyrus
Germplasm Collection, Conservation and
Utilization for Crop Improvment at the
International Center for Agricultural Research in
the Dry Areas (ICARDA). Regional Workship on
Lathyrus Genetic Resources in Asia. 27-30 Dec.
IGAU, Raipur, India.
Sağlamtimur T, Gülcan H, Tükel T, Tansı V, Anlarsal E,
Hatipoğlu R (1986). Çukurova Koşullarında Yem
bitkileri Adaptasyon denemeleri 2: Baklagil Yem
bitkileri. Ç.Ü. Zir. Fak. Dergisi, 1 (3), 37-51.
Seydoşoğlu S (2014). Diyarbakır Ekolojik Koşullarında
Bazı Macar Fiği Genotiplerinin Verim ve Verim
108
SEYDOŞOĞLU ve ark./ JAFAG (2015) 32 (3), 98-109
Unsurlarının Belirlenmesi, Türk Doğa ve Fen
Dergisi1(3): 49-54
Seydoşoğlu S, Sayar M.S, Başbağ M (2014). Diyarbakır
Ekolojik Koşullarında Bazı Koca Fiğ
Genotiplerinin Verim ve Verim Unsurları, Türk
Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 1(1): 64–71,
2014
Tadesse W, Bekele E (2003). Variation and association of
morphological and biochemical caharacteristics in
grasspea (Lathyrus sativus L.) . Euphytica 130:
315-324.
Tan M, Serin Y (2013). Baklagil Yem Bitkileri. Atatürk
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları
No:190 222s
Tavolettı S, Iommarını L, Crıno P, Granatı E (2005).
Collectionn and evaluation of grasspea (Lathyrus
sativus L.) germplasm of Central Italy. Plant
Breeding 124: 388-391.
Thomson E.F, Rihawiy S, Nersoyan N (1990). Nutritive
Value and Yields of Some Forage Legumes and
Barley Harvested as Immature Herbage, Hay and
Straw in North-West Syria. Experimental
Agriculture. 26: 49-56.
Tosun F (1974). Baklagil ve Buğdaygil Yem Bitkileri
Kültürü. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Yayınları No: 242, Ders Kitapları Serisi No: 8,
Erzurum.
Tuik (2014). Tarım İstatistikleri. http:// www.tuik.gov.tr.
Yılmaz Ş, Sağlamtimur T, Can E, Atış İ (1999). Amik
Ovası Koşullarında Yetiştirilen Adi Mürdümük
(Lathyrus sativus L.) Hatlarının Verim ve
Adaptasyonu Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye 3.
Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım 1999,
Adana, Cilt III, Çayır-Mer’a Yem bitkileri ve
Yemeklik Tane Baklagiller, S: 119-123.
Yurtsever N (1984). Deneysel İstatistik Metotları. Köy
Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Genel
Yayın No: 121, Ankara.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com