You are here

OSMANLI İMPARATORLUĞU’NUN TARAF OLDUĞU ULUSLARARASI ANDLASMALAR İTİBARIYLA ERMENİ SORUNU -1918-1922 Dönemi

Journal Name:

Publication Year:

Author Name
Abstract (2. Language): 
The Armenian problem, today, is defined by some of the Western states, such as the USA and France, and by some institutions, such as the European Parliament, within the allegation that the application of "kanun-i muvakkat (interim law)" of Meclis-i Vükela (Assembly) dated 27 May 1915 to the Armenian Committees, which set armed uprisings against the Ottoman Empire as of 1890s. While these definitions ignore the fact that the Armenian problem is a part of the problems in the east of the Ottoman Empire, the historic developments within this scope and the legal factors are denied. In this context, this study aims to analyse the related articles of the international agreements to which the Ottoman Empire was a part between 1918 – 1922 and then to advocate that the subject should be evaluated within the scope of the problems in the east of the Ottoman Empire for its legal factors.
Abstract (Original Language): 
Günümüz itibarıyla Ermeni sorunu, basta ABD ve Fransa olmak üzere kimi Batılı devletler ve Avrupa Parlamentosu gibi bazı kurumlar tarafından, 1890'lardan itibaren Osmanlı Đmparatorluğu’na karsı silahlı ayaklanmalara girisen Ermeni Komitelerine yönelik olarak Meclis-i Vükela’nın 27 Mayıs 1915 tarihinde aldığı bir “kanun-i muvakkat”ın uygulanmasının, soykırıma yol açtığı iddiası kapsamında tanımlanmaktadır. Söz konusu bu tanımlamalarda Ermeni sorununun, Doğu Sorunu’nun bir parçası olduğu görmezden gelinirken, bu kapsamda kimi tarihsel gelismeler ile hukuki unsurlar da yadsınmaktadır. Bu bağlamda Ermeni sorunu çalısmamızda, Osmanlı Đmparatorluğu’nun 1918–1922 yılları arasında taraf olduğu uluslararası andlasmaların ilgili hükümleri kapsamında analiz edilmeye çalısılacak ve konunun hukuksal açıdan da günümüz itibariyle Doğu Sorunu kapsamında değerlendirilmesi gerektiği savunulacaktır.
173-188

REFERENCES

References: 

1) ANDERSON Matthew Smith, Doğu Sorunu 1774-1923 Uluslararası
Đliskiler Üzerine Bir İnceleme, (çeviren: Đdil Eser), İstanbul: Yapı Kredi
Yayınları, Mart 2001.
2) ARSLAN Ali, Kutsal Ermeni Papalığı – Eçmiyazin Kilisesi’nde
Stratejik Savaslar-, İstanbul: Truva Yay., Nisan 2005.
3) ARSLAN Esat, “‘Ermeni Sorunu’nda Akılcı, Tarafsız ve Planlı Görüs
Açıları”, Stratejik Arastırmalar Dosyası, Sayı 7, Yıl 2, 2001/7.
4) ATAÖV Türkkaya, Das Osmanische Millet System und die
Armenier, Ankara: Sistem Ofset, 1985.
5) ATES Toktamıs, Türk Devrim Tarihi, İstanbul: Der Yay. 1993.
6) BARDAKJIAN Kevork B., “İstanbul Ermeni Patrikliği’nin Doğusu
(Hayk Berberian’ın Anısına)”, Saime Yüceer (editör), Ermeni Sorunu ve
Bursa Ermenileri, Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi 2000.
7) GÖNLÜBOL Mehmet, Milletlerarası Siyasi Teskilatlanma, 3.
Baskı, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları
No: 236, 1975.
8) GÖNLÜBOL Mehmet, Olaylarla Türk Dıs Politikası 1919 – 1990,
Ankara: Siyasal Kitapevi, 1982.
9) GÜRÜN Kamuran, Ermeni Dosyası, Ankara: Türk Tarih Kurumu
Basımevi, 1983.
10) HATİPOĞLU Murat, Yunanistan'daki Gelismelerin Isığında Türk-
Yunan İliskilerinin 101 Yılı (1821-1922), Ankara 1988.
11) http://www.ermenisorunu.gen.tr/turkce/iliskiler/osmanli.html (e.t.
17.09.2003).
12) İSYAR Ömer Göksel, Bölgesel ve Global Güvenlik Çıkarları
Bağlamında Sovyet-Rus Dıs Politikaları ve Karabağ Sorunu,
Đstanbul: Alfa Yayınları, Mart 2004.
13) KANTARCI Senol, “Tarih Boyunca Ermeni Sorunu: Baslangıçtan
Lozan’a”, Senol Kantarcı, Kamer Kasım, İbrahim Kaya, Sedat Laçiner,
Ömer E. Lütem (hazırlayanlar), Ermeni Sorunu El Kitabı, Genisletilmis
İkinci Baskı, Ankara: TEİMK ve ASAM–ERAREN Ortak Yayını, 2003.
14) KAPLANOĞLU Raif, Osmanlı Devleti’nin Kurulusu, İstanbul:
Avrasya Etnografya Vakfı Yayınları, 2000.
15) KASIM Kamer, “AB’ye Üyelik Sürecinde Kıbrıs, Ermeni Sorunu
ve Azınlıklar”, Avrasya Dosyası, Cilt 11, Sayı 1, Yıl 2005.
16) KAYA İbrahim, “Ermeni Sorunu’nun Hukuksal Boyutları: Ulusal ve
Uluslararası”, Senol Kantarcı, Kamer Kasım, İbrahim Kaya, Sedat
Laçiner, Ömer E. Lütem (hazırlayanlar), Ermeni Sorunu El Kitabı,
Genisletilmis İkinci Baskı, Ankara: TEİMK ve ASAM–ERAREN Ortak
Yayını, 2003.
17) KILIÇ Davut, Osmanlı İdaresinde Ermeniler Arasındaki Dini ve
Siyasi Mücadeleler, Ankara: ASAM Yayınları: 11, Kafkasya
Arastırmaları Dizisi: 2, 2000.
18) KOCABAS Süleyman, Ermeni Meselesi Nedir Ne Değildir?, 3.
Baskı, İstanbul: Vatan Yayınları, 1988.
19) KOCAS Sadi, Tarih Boyunca Ermeniler ve Selçuklulardan beri
Türk-Ermeni İliskileri, Ekli 3. Baskı, Ankara: Truva Yayınları, Haziran
1970.
20) KODAMAN Bayman, “Sark Meselesi ve Tarihsel Gelisimi”, Tarihi
Gelismeler içinde Türkiye’nin Sorunları Sempozyumu, Ankara, 8-9
Mart 1990, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1995.
21) KÜÇÜK Cevdet, “Ermeni Sorununun Ortaya Çıkısında Đngiltere’nin
Rolü”, http://www.maltepe.edu.tr/GunaydinMarmara/ermeni/ingiltere.asp
(e. t. 18.08.2003).
22) LAÇİNER Sedat, “Ermeni İddiaları ve Terör”, Senol Kantarcı, Kamer
Kasım, İbrahim Kaya, Sedat Laçiner, Ömer E. Lütem (hazırlayanlar),
Ermeni Sorunu El Kitabı, Genisletilmis İkinci Baskı, Ankara: TEİMK ve
ASAM–ERAREN Ortak Yayını, 2003.
23) LAÇİNER Sedat, “Osmanlı Dönemi’nde Ermeniler ve Terör”,
http://www.usakgundem.com/makale.php?id=174 (e.t. 02.05.2006).
24) MARX Karl, Türkiye Üzerine (Sark Meselesi), 2. Baskı, (çeviren:
Selahattin Hilav, Attila Tokatlı), İstanbul: Gerçek Yayınevi, Aralık 1974.
25) MAZICI Nursen, “Avrupa Birliği ve Ermeni Soykırım Tasarısı”,
Jeopolitik, Yıl. 4, Sayı 13, Subat 2005.
26) MAZICI Nursen, Belgelerle Uluslararası Rekabette Ermeni
Sorunu’nun Kökeni 1878-1918, İstanbul: Der Yay., 1987.
27) McCARTHY Justin, Ölüm ve Sürgün, (çeviren Bilge Umar) İstanbul:
Đnkılap Kitabevi Yayın San. ve Tic. A.S., 1998
28) MELEK Kemal, Doğu Sorunu ve Milli Mücadelenin Dıs Politikası,
İstanbul: Der Yayınları, 1985.
29) ORAN Baskın, “Mondros Silah Bırakısması”, Baskın Oran (ed.), Türk
Dıs Politikası, Kurtulus Savasından Bugüne Olgular, Belgeler,
Yorumlar, Cilt I, Đstanbul: Đletisim Yay., 2001.
30) ÖZDAL Barıs, “Avrupa Parlamentosu’nun Ermeni Sorununa Đliskin
Aldığı Kararlar İtibarıyla Türkiye–Avrupa Birliği İliskileri”, Değisen
Dünyada Türkiye’nin Önemi, Uludağ Üniversitesi I. Ulusal Genç
Bilim Adamları Sempozyumu, 6-7 Mayıs 2004, Cilt II; Bursa: Uludağ
Üniversitesi Kültür Sanat Kurulu Yayınları No: 7, 2004.
31) ÖZDAL Barıs, “Ayastefanos ve Berlin Andlasmaları Đtibarıyla Ermeni
Sorunu”; Askeri Tarih Arastırmaları Dergisi, Yıl 4, Sayı 8, Ağustos
2006.
32) ÖZDAL Barıs, “Ermeni Sorununun Analizinde Önemli Bir Parametre:
Tehcir Kavramı”, Stratejik Arastırmalar Dergisi, (Yayım
Asamasındadır).
33) ÖZGÜR Yüksel, Tarihi Boyutları ve Muhtemel Gelismeler Isığında
Türk- Ermeni Đliskileri, İstanbul: Harp Akademileri Basım Evi,
Subat1997.
34) SAKARYA Đhsan (haz.), Belgelerle Ermeni Sorunu, Ankara: Genel
Kurmay Basımevi.
35) SANDER Oral, Siyasi Tarih – İlk Çağlardan 1918’e-, 8. Baskı,
Ankara: İmge Yay., 2000.
36) SOYKAN T. Tankut, Osmanlı İmparatorluğu’nda Gayrimüslimler–
Klasik Dönem Osmanlı Hukukunda Gayrimüslimlerin Hukuki
Statüsü, İstanbul: Ütopya Kitapevi, 1999.
37) SOYSAL İsmail, Tarihçeleri ve Açıklamaları ile Birlikte
Türkiye’nin Siyasal Andlasmaları 1. Cilt (1920-1945), Ankara: Türk
Tarih Kurumu Basımevi, 1989.
38) TANÖR Bülent, Kurtulus Üzerine 10 Konferans ( Türkiye 1918 –
1923 ), İstanbul: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.S.,
Temmuz 1997.
39) URAS Esat, Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, İstanbul: 2.
Baskı, Belge Yayınları, 1987.
40) VEFA Ahmet, Die Wahrheit über die Armenier, Ankara: BEB,
1976.
41) YERASIMOS Stefanos, Azgelismislik Sürecinde Türkiye–
Tanzimat’tan I. Dünya Savasına-, (çeviren: Babür Kuzucu), 5. Baskı,
Đstanbul: Belge Yayınları, Ekim 1987. 42)

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com