You are here

Home » Content

Pratisyen Hekimlerin İlaç Seçimlerini Etkileyen Faktörlere İlişkin Değerlendirmeleri

Evaluation of Factors Affecting Drug Choice of Generel Practitioners

Journal Name:

  • Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi

Publication Year:

  • 2010

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Although a number of people are in charge with rational drug use except for physicians, the responsibility of other parties starts only when physician prescribes. In addition to this, also prescribing behaviors of physicians are influenced by many factors. While some of these factors give rise to positive behavioral changes on physicians, others adversely affect physicians and lead to irrational prescribing and ultimately irrational use of drugs. The purpose of this study is to determine the factors affecting drug choice of general practitioners who practice in 154 health centers, which are affiliated with to health group presidencies in seven metropolitan districts of Ankara (Altındağ, Çankaya Etimesgut, Keçiören, Mamak, Sincan and Yenimahalle). A questionnaire form, which was developed as a result of literature screening, was used for data collection in this study. No physicians were selected as samples and utmost efforts were made to reach all of the physicians. Total 576 questionnaire forms were distributed and 380 of them were returned, which gives the response rate 66 %. Factors with maximum effect on drug selection of physicians were found as “clinical efficacy of medicine”, “safety of medicine”, “convenience of medicine for patient”, “medical history of the patient, past diseases, medicines that are being or were used” and “bio-utility level of medicine” while factors with minimum effect on prescribing behavior were found as “directions and the expectations of pharmacists”, “personal relations with representatives of pharmaceutical companies”, “similarity between the name of disease and medicine ”, “promotional cocktails by pharmaceutical companies” and “prescribing for placebo purpose”. In the light of the findings of this study, taking some steps such as organizing periodic in-service trainings for physicians practicing in the field, updating and disseminating the free of charge Guidelines of Diagnosis and Treatment for Primary Health Care to relevant personnel and improving diagnostic capability of primary health care facilities could be recommended.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Akılcı ilaç kullanımı konusunda hekimlerin dışında çok sayıda sorumlu olsa da, diğer tarafların sorumluluğu ancak hekimlerin reçeteyi yazmasıyla başlamaktadır. Bununla birlikte hekimlerin reçeteleme davranışları birçok faktör tarafından etkilenmektedir. Bu faktörlerin bir kısmı hekimler üzerinde olumlu davranış değişikliklerine yol açarken diğer bir kısmı hekimleri olumsuz yönde etkileyerek akılcı olmayan reçetelemeye ve sonuçta akılcı olmayan ilaç kullanımına neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Ankara’nın yedi metropolitan ilçesindeki (Altındağ, Çankaya Etimesgut, Keçiören, Mamak, Sincan ve Yenimahalle) sağlık grup başkanlıklarına bağlı 154 sağlık ocağında görev yapan pratisyen hekimlerin ilaç seçimlerini etkileyen faktörleri belirlemektir. Bu amaca ilişkin verilerin toplanmasında literatür taraması sonucunda geliştirilmiş bir anket kullanılmıştır. Çalışmada örneklem seçilmeyerek tüm hekimlere ulaşılmaya çalışılmıştır. Dağıtılan 576 anketten 380’i geri dönmüş olup yanıt oranı %66 olarak gerçekleşmiştir. İlaç seçimlerini en çok etkileyen faktörlerin “ilacın klinik etkinliği”, “ilacın güvenliliği”, “ilacın hastaya uygunluğu”, “hastanın tıbbi geçmişi, geçirdiği hastalıklar, kullandığı ve kullanmakta olduğu ilaçlar” ve “ilacın biyoyararlılık düzeyi”; en az etkileyen faktörlerin ise “eczacıların yönlendirmeleri ve beklentileri”, “ilaç firması temsilcileriyle kurulan kişisel arkadaşlık”, “ilacın isminin hastalığın tıbbi ismi ile benzerliği”, “ilaç firması temsilcilerince sağlanan yemekli ilaç tanıtımları” ve “plasebo amaçlı ilaç yazma” olduğu tespit edilmiştir. Bulgular ışığında sahada görev yapan hekimler için periyodik olarak hizmet içi eğitim programlarının düzenlenmesi, Birinci Basamağa Yönelik Tanı ve Tedavi Rehberleri’nin güncellenerek ilgililere ücretsiz olarak ulaştırılması ve birinci basamak sağlık kuruluşlarının tanı olanaklarının artırılması gibi bazı adımların atılması önerilebilir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastrmx_4626_13_pp_1-28.pdf
  • 1
1-28
  • Turkish

REFERENCES

References: 

1. Abacıoğlu, N. (2005) “Akılcı (Rasyonel) İlaç Kullanımı”. Üniversite ve
Toplum, 5(4): 1-7.
2. Akdağ, B. (2003) “Conjoint Analizi ve Hekimlerin İlaç Yazmalarında
Etkili Olan Faktör ya da Faktörlerin Belirlenmesi”. Hacettepe
Üniversitesi Doktora Tezi. Ankara.
3. Akıcı, A.; Uğurlu, M.Ü.; Gönüllü, N.; Oktay, Ş.; Kalaça, S. (2002)
“Pratisyen Hekimlerin Akılcı İlaç Kullanımı Konusunda Bilgi ve
Tutumlarının Değerlendirilmesi”. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 11(7):
253-257.
4. Al-Ghamdi, S.; Gedebou, M.; Bilal, N.E. (2002) “Nosocomial Infections
and Misuse of Antibiotics in a Provincial Community Hospital, Saudi
Arabia”. Journal of Hospital Infection, 50(2): 115-121.
5. Bapna, J.S.; Shewade, D.G.; Pradhan, S.C. (1994) “Training Medical
Professionals on the Concepts of Essential Drugs and Rational Drug Use”.
British Journal of Clinical Pharmacology, 37(4): 399–400.
6. Bilal, N.E.; Gedebou, M.; Al-Ghamdi, S. (2002) “Endemic Nosocomial
Infections and Misuse of Antibiotics in a Maternity Hospital in Saudi
Arabia”. Acta Pathologica, Microbiologica et Immunologica
Scandinavica, 110(2): 140-147.
7. Bradley, C.P. (1992) “Factors which Influence the Decision Whether or
Not to Prescribe: The Dilemma Facing General Practitioners”. British
Journal of General Practice, 42(364): 454-458.
8. Buusman, A.; Andersen, M.; Merrild, C.; Elverdam, B. (2007) “Factors
influencing GPs’ choice between drugs in a therapeutic drug group. A
qualitative study”. Scandinavian Journal of Primary Health Care, 25:
208-213.
24 Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt:13, Sayı:1 (2010)
9. Cardenas, E.Z.; Isenrich, L.L. (1995) “Prescribing Habits of Peruvian
Physicians and Factors Influencing Them”. Bulletin of Pan American
Health Organization, 29(4): 328-337.
10. Carthy, P.; Harvey, I.; Brawn, R.; Watkins, C. (2000) “A Study of Factors
Associated With Cost and Variation in Prescribing Among GPs”. Family
Practice, 17(1): 36-41.
11. Chowdhury, A.K.; Khan, O.F.; Matin, M.A.; Begum, K.; Galib, M.A.
(2007) “Effect of Standard Treatment Guidelines with or without
Prescription Audit on Prescribing For Acute Respiratory Tract Infection
(ARI) and Diarrhoea in Some Thana Health Complexes (THCs) of
Bangladesh”. Bangladesh Medical research Council Bulletin, 33(1): 21-30.
12. Çalıkoğlu, O. (2006) “Erzurum İl Merkezinde Çalışan Pratisyen Hekimler
ile 20 Yaş ve Üzeri Kişilerin Akılcı İlaç Kullanım Boyutları ve Etkileyen
Faktörler”. Atatürk Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi. Erzurum.
13. Çolak, M.; Kısa, A.; Biberoğlu, B.; Karakan, E. (2000) “Doktorların İlaç
Seçiminde Dikkat ettikleri Kriterler: Bir Üniversite Hastanesinde
Uygulama”. 3. Ulusal Sağlık ve Hastane Yönetimi Sempozyumu.
Ankara Üniversitesi. Ankara. Ss.147-156.
14. Denig, P. (1994) “Drug Choice in Medical Practice: Rationales, Routines,
and Remedies”. University of Groningen Doktora Tezi. Groningen.
15. Eşkazan, E. (1999) “Akılcı İlaç Kullanımı”. İstanbul Üniversitesi
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, Akılcı İlaç
Kullanımı Sempozyumu. İstanbul. Ss. 92-103.
16. Flores, S.; Reyes, H.; Perez, R. (2006) “Influence of Physician Factors on
the Effectiveness of a Continuing Medical Education Intervention”.
Family Medicine, 38(7): 511-517.
17. Ghodse, H.; Khan, I. (1998) Psychoactive Drugs: Improving
Prescribing Practices. World Health Organization, Geneva.
Pratisyen Hekimlerin İlaç Seçimlerini Etkileyen Faktörler 25
18. Grimshaw, J.M.; Russell, I.T. (1993) “Effect of Clinical Guidelines on
Medical Practice: A Systematic Review of Rigorous Evaluations”.
Lancet, 342(8883): 1317-1322.
19. Hogerzeil, H.V. (1995) “Promoting Rational Prescribing: an International
Perspective”. British Journal of Clinical Pharmacology, 39: 1-6.
20. Horder, J.; Bosanquet, N.; Stocking, B. (1986) “Ways of Influencing the
Behaviour of General Practitioners”. Journal of the Royal College of
General Practitioners, 36(292): 517-521.
21. Kara, C.K. (2007) “Hekimlerin İlaç Seçiminde İlaç Fiyatının Etkisinin
Değerlendirilmesi”. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Uzmanlık
Tezi. Ankara.
22. Kumarasamy, Y.; Cadwgan, T.; Gillanders, I.A.; Jappy, B.; Laing, R.;
Gould, I.M. (2003) “Optimizing Antibiotic Therapy- the Aberdeen
Experience”. Clinical Microbiology and Infection, 9(5): 406-411.
23. Le Grand, A.; Hogerzeil, H.V.; Haaijer-Ruskamp, F.M. (1999)
“Intervention Research in Rational Use of Drugs: A Review”. Health
Policy and Planning, 14(2): 89-102.
24. Midyat, L.; Kurugöl, Z.; Asar, G.; Koturoğlu, G. (2007) “Çocukluk Çağı
Solunum Yolu Enfeksiyonlarında Antibiyotik Kullanımı ve Ailelerin
Tutumu”. Çocuk Enfeksiyon Dergisi, 1(4): 135-138.
25. Mollahaliloğlu, S. (2000) “Ankara İl Merkezinde Bulunan Sağlık
Ocaklarında Yazılan Reçetelerin Değerlendirilmesi”. Hacettepe
Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
26. OECD. (2009) OECD Health Data 2009. OECD, Paris.
27. Oktay, Ş.; Kayaalp, S.O. (2005) “Reçete Yazma Kuralları ve Rasyonel
İlaç Kullanımı”. S.O. Kayaalp (Ed.) Rasyonel Tedavi Yönünden Tıbbi
Farmakoloji. Ankara. Hacettepe- Taş Kitabevi. Ss.130-142.
26 Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt:13, Sayı:1 (2010)
28. Paredes, P.; De la Pena, M.; Flores-Guerra, E.; Diaz, J.; Trostle, J. (1996)
“Factors Influencing Physicians' Prescribing Behaviour in the Treatment
of Childhood Diarrhoea: Knowledge May Not be the Clue”. Social
Science and Medicine, 42(8): 1141-1153.
29. Pearson, S.; Rolfe, I.; Smith, T. (2002) “Factors Influencing Prescribing:
An Intern’s Perspective”. Medical Education, 36(8): 781-787.
30. Prosser, H.; Almond, S.; Walley, T. (2003) “Influences on GPs' Decision
to Prescribe New Drugs-The Importance of Who Says What”. Family
Practice, 20 (1): 61-8.
31. Raisch, D.W. (1990) “A model of Methods for Influencing Prescribing: A
Review of Prescribing Models, Persuasion Theories, and Administrative
and Educational Methods”. Annals of Pharmacotherapy, 24(4): 417-421.
32. Rosenthal, M.B.; Berndt, E.R.; Donohue, J.M.; Epstein, A.M.; Frank, R.G.
(2003) “Demand Effects of Recent Changes in Prescription Drug
Promotion”. Frontiers in Health Policy Research, 6: 1-26.
33. Saenz, C. (2004) “Factors Influencing Prescribing in the Pharmaceutical
Industry: Patient and Physician Intent”. Nova Southeastern University
Doktora Tezi. Florida.
34. Sağlık Bakanlığı. (2007) “Akılcı İlaç Kullanımı Çalıştayı Sonuç Raporu,
22-23 Aralık 2006”. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha
Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü. Ankara.
35. Schumock, G.T.; Walton, S.M.; Park, H.Y.; Nutescu, E.A.; Blackburn,
J.C.; Finley, J.M. et al. (2004) “Factors that Influence Prescribing
Decisions”. Annals of Pharmacotherapy, 38(4): 557-562.
36. Sosyal Güvenlik Kurumu. (2009) “Haziran Mali İstatistikler”. http://www.
sgk.gov.tr/wps/wcm/connect/ bd8860804f1899e 1abe6bf22801f22d5/
200906mali.xls?MOD=AJPERES, Erişim: 28 Aralık 2009.
Pratisyen Hekimlerin İlaç Seçimlerini Etkileyen Faktörler 27
37. Sosyal Güvenlik Kurumu. (2009) 2008 Yılı Faaliyet Raporu (Rapor No:
8). http://www.sgk.gov.tr/sgkshared /dokuman/2008FaaliyetRaporu.pdf
Erişim: 01 Kasım 2009.
38. Stewart, A.L.; Hays, R.D.; Ware, J.E. (1988) “The MOS Short Form
General Health Survey: Reliability and Validity in a Patient Population”.
Medical Care, 26(7): 724-732.
39. Streiner, D.L.; Norman, G.R. (1992) Health Measurement Scales: A
Practical Guide to their Development and Use. Oxford University. New
York.
40. Strickland-Hodge, B.; Jeqson, M.H. (1980) “Usage of Information
Sources by General Practitioners”. Journal of the Royal Society of
Medicine, 73: 857-862.
41. Theodorou, M.; Tsiantou, V.; Pavlakis, A.; Maniadakis, N.; Fragoulakis,
V.; Pavi, E. Et al. (2009) “Factors Influencing Prescribing Behaviour of
Physicians in Greece and Cyprus: Results from a Questionnaire Based
Survey”. BMC Health Services Research, 150: 1-9.
42. Udomthavornsuk, B.; Tatsanavivat, P.; Patjanasoontorn, B.; Khomthong,
R.; Bhuripanyo, K.; Saengnipanthkul, S. et al. (1991) “Intervention of
Inappropriate Antibiotic Use at a University Teaching Hospital”. Journal
of the Medical Association of Thailand. 74(10): 429-436.
43. Vançelik, S.; Çalıkoğlu, O.; Güraksın, A.; Beyhun, E. (2006) “Pratisyen
Hekimlerin Reçete Yazımını Şekillendiren Faktörler ve Akılcı İlaç
Kullanım Kriterlerini Önemseme Durumları”. Hacettepe Üniversitesi
Eczacılık Fakültesi Dergisi, 26(2): 65-75.
44. Vries, T.P.G.M.; Henning, R.H.; Hogerzeil, H.V.; Fresle, D.A. (1994)
Guide to Good Prescribing: A Practical Manual. World Health
Organization. Geneva.
45. Wazana, A. (2000) “Physicians and the Pharmaceutical Industry: Is a Gift
Ever Just a Gift?”. Journal of the American Medical Association,
283(3): 373-380.
28 Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt:13, Sayı:1 (2010)
46. World Bank. (2006) Turkey Public Expenditure Review (Rapor No:
36764-TR). World Bank.
47. World Health Organization. (2001) How to Develop and Implement a
National Drug Policy. World Health Organization. Geneva.
48. World Health Organization. (2002) Promoting Rational Use of
Medicines: Core Components. WHO Policy Perspectives on Medicines.
Geneva, http://apps.who.int/ medicinedocs/ pdf/ h3011e/h3011e.pdf
Erişim: 11Aralık 2008

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com