You are here

Sağlıkta Etkililik ve Sonuç Göstergeleri Arasındaki İlişkiler: Bir Path Modeli Uygulaması

Relationships Between Effectiveness and Outcome Indicators in Health: An Application of Path Model

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
Effectiveness in health reflects the effect of health interventions on health outcomes. Accessibility of services and utilization are two main dimensions of this concept. These two dimensions affects health outcomes related with level of development. In this study the effect of geographic region and the level of development on effectiveness indicators examined and reflection of this affect to health outcomes investigated constructing a path model. Number of hospitals and physicians used as an indicator of accessibility of services and average lenght of stay and number of surgical operations used as an indicator of utilization of services. According to reduced path model results it was seen that indirect effect of geographic region over number of surgical operations on life expectancy at birth and satisfaction of health services is highest. Another important finding of this study is that direct effect of life expectancy at birth which is one of health outcome indicators on satisfaction of health services is lower. Study results show that indicators related with utilization of health services have highest effect on health outcomes compared with indicators related with utilization.
Abstract (Original Language): 
Sağlıkta etkililik kavramı sağlık ile ilgili müdahalelerin sağlık sonuçları üzerindeki etkisini yansıtmaktadır. Bu kavramın hizmete erişilebilirlik ve kullanım olmak üzere iki temel boyutu bulunmaktadır. Bu iki boyut gelişmişlik düzeyi ile ilişkili olarak sağlık sonuç göstergelerini etkilemektedir. Bu çalışmada Türkiye genelinde 81 il düzeyinde coğrafi bölge ve gelişmişlik düzeyinin sağlıkta etkililik göstergeleri üzerindeki etkisi ve bu etkinin sağlık sonuçları üzerindeki yansıması bir path modeli oluşturularak incelenmiştir. Hizmete erişim ile ilgili göstergeler arasında hastane ve hekim sayısına yer verilmiş olup, kullanım ile ilgili göstergeler arasında ortalama kalış süresi ile cerrahi operasyon sayısı göstergeleri dikkate alınmıştır. İndirgenmiş path modeli sonuçlarına göre illerin gelişmişlik düzeyinin cerrahi operasyon sayısı üzerinden yaşam süresi beklentisi ve sağlık hizmetlerinden memnuniyet üzerindeki dolaylı etkilerinin en yüksek olduğu görülmüştür. Bir diğer önemli bulgu ise sağlık sonuç ölçütleri arasında yer alan doğuşta yaşam süresi beklentisi değişkeninin sağlık hizmetlerinden memnuniyet üzerindeki doğrudan etkisinin düşük olması durumudur. Araştırma sonuçları sağlık hizmeti kullanımı ile ilgili göstergelerin erişim ile ilgili göstergelere göre sağlık sonuçları üzerindeki etkisinin daha yüksek olduğunu göstermektedir.
FULL TEXT (PDF): 
397
411

REFERENCES

References: 

1. Adair C. E., Simpson E., Casebeer A. L., Birdsell J. M., Hayden K. A. and Lewis S.
(2003) Performance Measurement Systems in Health and Mental Health Services:
Models, Practices and Effectiveness. The Alberta Heritage Foundation for Medical
Research, Canada.
2. Akalın H. E. (2002) Surgical Prophylaxis: the Evolution of Guidelines in an Era of Cost
Containment. Journal of Hospital Infection 50(1): 3-7.
3. Alpar R. (2011) Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler. Detay Yayıncılık, Ankara.
4. Anderson G. and Hussey P. S. (2001) Comparing Health System Performance in OECD
Countries. Health Affairs 20(3): 219-232.
5. Australian Council on Healthcare Standarts (ACHS) http://www.achs.org.au/ Erişim
Tarihi: 09.10.2015
6. Bleich S. N., Özaltın E. and Murray C. J. L. (2009) How Does Satisfaction with the
Health Care System Relate to Patient Experience? Bulletin of the World Health
Organization. Erişim Yeri: http://www.scielosp.org/scielo.php?pid=S0042-96862009
000400012&script=sci_arttext&tlng=pt, Erişim Tarihi:05.07.2015.
7. Bowers M. R., Swan J. E. and Koehler W. F. (1994) What Attributes Determine Quality
and Satisfcation With Health Care Delivery? Health Care Management Review
19(4):49-55.
8. Contreras-Loya D., Gomez-Dantes O., Puentes E., Garrido-Latorre F., Castro-Tinoco
M. and Fajardo-Dolci G. (2014) Waiting Times for Surgical and Diagnostic Procedures
in Public Hospitals in Mexico. Salud Pública De México 57(1):29-37.
9. Cooper R. A., Getzen T. E., McKee H. J. and Laud P. (2002) Economic and
Demographic Trends Signal An Impending Physicians Shortage. Health Affairs 21(1):
140-154.
10. Creuteur M. and Pochet Y. (2002) Organizational Design and Hospital Performance
https://www.uclouvain.be/cps/ucl/doc/iag/documents/WP_51_creteur.pdf Erişim Tarihi:
05.10.2015.
11. Deliktaş E., Usta S., Bozkurt S. ve Helvacı B. (2008) Türkiye’de Kentlerde
Doğurganlık Hızını Etkileyen Faktörler: Path Analizi Yaklaşımı. 2. Ulusal İktisat
Kongresi, İzmir.
12. Donabedian A. (1966) Evaluating the Quality of Medical Care. Mildbank Quarterly
83(4): 691-729.
410 Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 2016; 19(4): 397-411
13. Eddy D. M. (1998) Performance Measurement: Problems and Solutions. Health Affairs
17(4): 7-15.
14. Fottler M. D. (1987) Health Care Organizational Performance: Past, Present and Future
Research. Journal of Management 13(2): 367-391.
15. Ghalayini A. M., Noble J. S. and Crowe T. J. (1997) An Integrated Dynamic
Performance Measurement System for Improving Manufacturing Competitiveness.
International Journal of Production Economics 48(3): 207-225.
16. Goodman D. C. and Grumbach K. (2008) Does Having More Physicians Lead to Better
Health System Performance. The Journal of the American Medical Association
(JAMA) 299(3): 335-337.
17. Gölbaşı Ş. G. ve Noyan F. (2009) Türkiye’de Cep Telefonu Cihazı Pazarında Marka
Sadakati İçin Bir Model Denemesi. ODTÜ Gelişme Dergisi 36(1): 121-159.
18. Harrison A. and Verhoef M. (2002) Understanding Coordination of Care from the
Consumer’s Perspective in a Regional Health System. Health Services Research
37(4): 1031-1054.
19. Heggested T. (2002) Do Hospital Length of Stay and Staffing Ratio Affect Elderly
Patients’ Risk of Readmission? A Nation-wide Study of Norwegian Hospitals. Health
Services Research 37(3): 647-665.
20. Jerod M. L. (2004) The Current State of Performance Measurement in Health Care.
International Journal for Quality in Health Care 16(Suppl I): 15-19.
21. Joint Comission on Accreditation of Health Care Organizations (JCHAO)
http://www.jointcommission.org/ Erişim Tarihi:09.10.2015.
22. Kalkınma Bakanlığı (2013) İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik
Sıralaması Araştırması (SEGE 2011). Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel
Müdürlüğü, Ankara.
23. Kruk M. E. and Freedman L. P. (2008) Assessing Health System Performance in
Developing Countries: A Review of the Literature. Health Policy 85(3): 263-276.
24. Mathers C. D., Iburg K. M., Salomon J. A., Tandon A., Chatterji S., Ustün B. and
Murray C. J. L. (2004) Global Patterns of Health Life Expectancy in the Year 2002.
BMC Public Health 4(1): 2-12.
25. Ontario Hospital Association (OHA) http://www.oha.com/Pages/Default.aspx Erişim
Tarihi:09.10.2015.
26. Quali D., Chebana F. and Quarda T. B. M. J. (2015) Non-linear Cannonical
Correlation Analysis in Regional Frequency Analysis. Springer-Verlag, Berlin.
27. Radley D. C. and Schoen C. (2012) Geographic Variation in Access to Care - The
Relationship with Quality. The New England Journal of Medicine 367(1): 3-6.
Sağlıkta Etkililik ve Sonuç Göstergeleri Arasındaki İlişkiler 411
28. Rapoport J., Teres D., Zhao Y. and Lemeshow S. (2003) Length of Stay Data as a
Guide to Hospital Economic Performance for ICU Patients. Medical Care 41(3): 386-
397.
29. Sağlık Bakanlığı İstatistik Yıllığı (2013) http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-
97020/h/saglik-istatistik-yilligi-2013.pdf Erişim Tarihi:09.10.2015.
30. Schauer D. P., Arterburn D. E., Livingston E. H., Fischer D. and Eckman M. H. (2010)
Decision Modeling to Estimate the Impact of Gastric Bypass Surgery on Life
Expectancy for the Treatment of Morbid Obesity. Archives of Surgery 145(1): 57-62.
31. Shortell S. M. and Kalunzy A. D. (2000) Health Care Management: Organization,
Design and Behaviour. Fourth Edition, Delmar Thomson Learning, New York.
32. Superina R., Shneider B., Emre S., Sarin S. and Goyet V. (2006) Surgical Guidelines
for the Management of Extra-hepatic Portal Vein Obstruction. Pediatr
Transplantation 10(8): 908-913.
33. T.C. Kalkınma Bakanlığı İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması
Araştırması
http://www.ab.gov.tr/files/ardb/evt/2_turkiye_ab_iliskileri/2_2_adaylik_...
iger/tckb_sege_2013.pdf , Erişim Tarihi:09.10.2015.
34. Tabachnick B. G. and Fidel L. S. (2001) Using Multivariate Statistics (Fourth
Edition), Allyn & Bacon Inc, Boston.
35. Weiser T. G., Makary M. A., Haynes A. B., Dziekan G., Berry W. R., Gawande A. A.
and the Safe Surgery Save Lives Measurement and Study Groups (2009) Standardised
Metrics for Global Surgical Surveillance. Lancet 374: 1113-1117.
36. WHO (World Health Organization) (2004) Selection Indicators for Hospital
Performance Measurement. A Report on the 3rd and 4th Workshop, Barcelona.
37. Zhang B., Hao J., Ma G., Yue J. and Shi Z. (2014) Semi-Paired Probabilistic
Canonical Correlation Analysis. International Conference on Intelligent Information
Processing, Berlin.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com