You are here

Home » Content

Adramytteion (Örentepe ) İskeletlerinde Ağız ve Diş Sağlığı

Palaostomatological Analysis of the Skeletons from Adramytteion (Örentepe)

Journal Name:

  • Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi

Publication Year:

  • 2008

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In anthropological studies, stomatological records from teeth and jaws are important for assessing the nutritional status, life style, and ecological relations in skeletal populations. This study has analyzed the teeth and jaws unearthed from ancient Adramytteion (Balıkesir, Western Anatolia, Turkey) in order to reconstruct life style and diet of an ancient population dating back to the 5-6th centuries A.D. Two-hundred and twelve permanent teeth which belong to 28 individuals have been investigated. It is has been found that of these teeth, 98 belonged to males, 86 to females, and 15 sexually unidentified skeletons. In addition, a total of 13 teeth have been examined as isolated tooth. The analyses and comparisons were based on sex, side (left-right), and teeth groups (incisives, canines, premolars, and molars). The rates of alveolar bone loss, calculus, dental caries, abscess, and ante mortem tooth loss (AMTL) were calculated as 80%, 29.61%, 10.10%, 1.36%, and 9.43%, respectively. The highest frequencies of hypoplasia, calculus, dental caries, antemortem tooth loss, and dental attrition were observed among canines, incisives, molars, first molars, respectively. The comparisons with other ancient Anatolian skeletal populations showed that the inhabitants of Adramytteion were similar to them in respect of the rates of alveolar bone loss and dental caries, but unlike them as the rates of abscess, AMTL, and calculus, indicating lower frequencies. In conclusion, it can be suggested that the inhabitants of Adramytteion were healthier than the other ancient Anatolian populations living in this time period and/or near this region. However, the frequency of hypoplaisa and alveolar bone loss indicated that the people of Adramytteion were unhealthier than the other Anatolian skeletal series. This may be explained by the age composition of the population of ancient Adramytteion where the ratio of adults and older-aged individuals were quite higher.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Eski insan topluluklarının beslenme, yaşam biçimi ve çevreyle ilişkilerinin aydınlatılmasında diş ve çenelere ilişkin bulgular oldukça önemlidir. Bu çalışmada, ağız ve diş sağlığına ilişkin verilerin eski toplumların sağlık, beslenme ve ekolojik ilişkilerinin aydınlatılmasında önemli bir rolü olduğu bilgisinden hareketle, M.S. 5-6'ıncı yüzyıllarda Batı Anadolu'da yaşamış olan bir iskelet topluluğunun (Adramytteion) paleostomatolojik özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmamız Adramytteion kazılarından ele geçen 28 bireyden elde edilen toplam 212 daimi diş üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bu dişlerin 98'i erkek, 86'sı kadın bireylere aittir. Geriye kalan 28 dişten 15'i cinsiyeti belirlenemeyen bireylere, 13'ü ise izole kabul edilen buluntulara aittir. Adramytteion topluluğunda her bir diş grubu (kesiciler, köpekdişler, küçük azılar ve büyük azılar) alveol kemik kaybı, hipoplazi, diştaşı, ölüm öncesi diş kaybı (AMTL), diş aşınması, diş apsesi ve diş çürüğü açısından incelenmiştir. İncelenen çene ve dişlerin %80'inde alveol kemik kaybına, %29,61'inde diştaşına, %10,10'unda çürüğe, %1,36'sında apseye ve %9.43'ünde ölüm öncesi diş kaybına (AMTL) rastlanmıştır. Ayrıca hipoplazi oranı en fazla köpekdişlerinde, diştaşı en fazla kesici dişlerde, diş çürüğü en fazla büyük azı dişlerinde, ölüm öncesi diş kaybı en çok büyük azılarda, diş aşınması en fazla birinci büyük azı ve ikinci küçük azılarda tespit edilmiştir. Bulgularımız, Örentepe (Adramytteion) topluluğunun diş çürüğü ve alveol kemik kaybı açısından Anadolu'da yaşamış eski iskelet topluluklarına genel olarak benzediğini ortaya koymaktadır. Buna karşılık eski Örentepeliler apse, ölüm öncesi diş kaybı ve diştaşı açısından görece daha düşük frekansa, alveol kemik kaybı açısından daha yüksek frekansa sahiptirler. Sonuç olarak, Adramytteion topluluğunun, çağdaşları olan diğer topluluklara göre daha sağlıklı bir ortamda yaşadıkları söylenebilir. Buna karşılık bazı değişkenler yönünden (hipoplazi ve alveol kemik kaybı) Adramytteion topluluğu diğer Anadolu iskelet serilerine kıyasla görece daha kötü konumdadır. Adramytteion serisinin görece daha fazla oranda orta yaşlı ve yaşlı bireyden meydana gelmesi bunda rol oynamış olmalıdır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-adramytteion-orentepe-iskeletlerinde-agiz-dis-sagligi.pdf
  • 1
1-15
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Beksaç, E. (2002). Adramytteion/Ören 2001 kazısı. 24. Kazı sonuçları toplantısı, 1. Cilt, 85-94. Beksaç, E. (2003). Adramytteion/Ören 2002 yılı kazısı. 25. Kazı sonuçları toplantısı, 2. Cilt, 327-338.
Beksaç, E. (2005). 2003 yılı Adramytteion/ Ören kazısı. Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi, 7, 83-91.
Brothwell, D.R. (1981). Digging up bones: Excavations, treatment and study of human skeletal
remains. Oxford: Oxford University Press. Buikstra, J.E. ve Ubelaker D.H. (1994). Standards for data collection from human skeletal
remains. Arkansas: Arkansas Archaeological Survey Research Series. Caselitz, P. (1998). Caries-Ancient plaque of humankind (edit. Alt, K.W. ve diğerleri) Dental
Anthropology (pp. 201-226). New York: Springerwien. Clarke, N.G. ve Hirsch, R.S. (1991). Physiological, pulpal, and periodontal factors influencing
alveolar bone. (edit. Kelley, M.A. ve Larsen, C.P.) Advances in Dental Anthropology (pp
241-266). New York: Wiley- Liss. Çağlar, E., Kuşçu, O.O., Sandallı, N. ve Arı, I. (2007). Prevalence of dental caries and tooth wear
in a Byzantine population (13th c. A.D.) from northwest Turkey. Archives of Oral Biology,
57(12), 1136-1145.
Çoruhlu, T. (2005a). 2004 yılı Ören (Adramytteion antik kenti) kazı çalışmaları. 27. Kazı
Sonuçları Toplantısı, 1. Cilt, 229-238. Çoruhlu, T. (2005b). Örentepe (Adramytteion antik kenti) 2003 kazısı Ortaçağ buluntuları.
Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi, 7, 138-146. Çoruhlu, T. (2007). Ören (Adramytteion antik kenti) 2005 yılı kazı çalışması. 28. Kazı Sonuçları
Toplantısı,
1. Cilt, 479-500. Duyar, İ. ve Erdal, Y.S. (2003). A new approach for calibrating dental caries frequency of skeletal
remains. Homo, 54, 57-70.
Duyar, İ. ve Atamtürk, D. (2006). Adramytteion (Örentepe) iskeletlerinde ağız ve diş sağlığı. 29.
Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 28 Mayıs-1 Haziran 2007,
Kocaeli.
Erdal, Y.S. (1996). İznik geç Bizans dönemi insanlarının çene ve dişlerinin antropolojik açıdan incelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Antropoloji Anabilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara.
Erdal, Y.S. (2001). Antandros insanlarında ağız ve diş sağlığı. Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, 1, 45-55.
Erdal, Y.S. (2003). Büyük Saray-Eski Cezaevi çevresi kazılarında gün ışığına çıkarılan insan iskelet kalıntılarının antropolojik analizi. 18. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, Ankara, 15-27.
14
Derya ATAMTÜRK - izzet DUYAR
Erdal, Y.S. ve Duyar, İ.
(1999)
. A new correction procedure for calibrating dental caries
frequency. American Journal of Physical Anthropology, 108, 237-240. Eroğlu, S. (1998). Sardis Roma-Bizans toplumlarında diş hastalıkları ve ağız sağlığı, Ankara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Fizik ve Paleoantropoloji Anabilim Dalı,
Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Goodman, A.H. ve
Rose
, J.C. (1990). Assessment of systemic physiological perturbations from
dental enamel hypoplasias and associated histological structures. Yearbook of Physical
Anthropology, 33, 59-110.
Gözlük, P. (2004). Van- Karagündüz populasyonu dişlerinin ve çenelerinin palepatolojik açıdan
incelenmesi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Antropoloji Anabilim Dalı,
Basılmamış Doktora Tezi, Ankara. Gözlük, P., Yiğit, A. ve Erkman, A.C. (2004). Van Kalesi Van şehri insanlarındaki sağlık
sorunları. XIX. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, Ankara, 51-59. Güleç, E. ve Duyar, İ. (1998). Panaztepe MÖ ikinci bin ve Roma dönemi iskeletlerinin
antropolojik analizi
(1985-1990)
. Antropoloji, 13, 179-206. Hildebolt, C.F. ve Molnar, S. (1991). Measurement and description of periodontal disease in
anthropological studies. (edit. Kelley, M.A. ve Larsen, C.P.) Advances in Dental
Anthropology (s. 225-240). New York: Wiley-Liss. Hillson, S. (1990). Teeth. Cambridge: New York University Press. Hillson, S. (1996). Dental Anthropology. New York: Cambridge University Press. Koca, B., Güleç, E., Gültekin, T., Akın, G., Güngör, K. ve Brooks, S.L. (2006). Implications of
dental caries in Anatolia: from hunting-gathering to the present. Human Evolution, 21,
215-222.
Larsen, C.P., Shavit, R. ve Griffin, M.C. (1991). Dental caries evidence for dietary change: An archaeological contex. (edit. Kelley, M.A. ve Larsen, C.P.) Advances in Dental Anthropology (pp. 225-240). New York: Wiley-Liss.
Ortner, D.J. ve Putschar, G.J. (1985). Identification of Pathological Conditions in Human Skeletal Remain, Washington: Smithsonian Press.
Özbek, M.
(1995)
. Dental pathology of the prepottery Neolithic residents of Çayönü, Turkey. Riv
Anthrop, 73, 99-122.
Özbek, M. (1997). Çayönü tarım toplumunda diş sağlığı. Türk Arkeoloji Dergisi, 31, 181-216. Öztunç, H., Yoldaş, O. ve Nalbantoğlu, E. (2006). The periodental disease status of the historical
population of Assos. International Journal of Osteoarchaeolology, 16, 76-81. Sevim, A. (1993). Elazığ/Tepecik Ortaçağ iskeletlerinin paleodemografik açıdan değerlendirilmesi.
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Antropoloji Anabilim Dalı, Basılmamış
Doktora Tezi, Ankara.
Sevim, A. (1996). Datça/Burgaz iskeletlerinin paleoantropolojik değerlendirmesi. XI. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 1-18.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com