Mothers, Son and The Holy Motherland in Halide Edip’s Novel Zeyno’nun Oğlu
Journal Name:
- Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
Key Words:
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Abstract (2. Language):
Zeyno’nun Oğlu (Zeyno’s Son), Halide Edip Adıvar’s (1884-1964) novel, serialized during 1926-1927 and
published in book form in 1928, has not been extensively researched. It is either referred to as the sequel of the
novel Kalp Ağrısı (Heartache, 1924) in a few sentences or not even mentioned. In Zeyno’nun Oğlu, however,
from a perspective that might be considered unique, Halide Edip endeavors to handle such issues like nation-state,nationality, gender, and civilization which she frequently addresses in her other works. In her only work that
employs Diyarbakır as the main setting, a southeastern city of Turkey with a considerable Kurdish population, the
writer studies the relationship among the citizens with diverse ethnic origins through a solid plot structure. Written
a few years after the foundation of the Turkish Republic, the novel is also historically compelling in the way the
writer deals with the issues.
This article, founded on the hypothesis that plot structure and characterization techniques may reflect the ideology
of a writer, analyzes the novel within the framework of the theories that examine the relationship between
nationalism and gender. It, thus, aims to study the novelist’s discourse vis-à-vis the official nation-state ideology
by questioning the roles she attaches not only to men and women, but also to different ethnicities and social classes
in her notion of nation.
The article illustrates that a geometrical web of relations is constructed both through the setting and the
characterization. This web, which initially forms a symmetry of opposites, evolves into a fusion of opposites as the
two Zeynos of the novel unite on a common plane (motherhood). The questioning of the meaning of motherhood
on biological, social and ideological levels also helps the crystallization of a symbolical level which originally
was inspired by Christian iconography. In conclusion, the interpretation of these levels reveals that the novelist,
while reproducing certain facets of official nation-state ideology such as the leadership of military and intellectual
classes, constructing Turkism as meta-identity and accentuating the importance of education as national initiative,
in effect, offers an alternative to the dominant ideology by praising hybridity in terms of ethnicity and gender.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Halide Edip Adıvar’ın (1884-1964) 1926-1927 yıllarında tefrika edildikten sonra 1928’de kitaplaştırılan romanı
olan Zeyno’nun Oğlu, yazar hakkında yapılan çalışmalarda şimdiye dek yeterince derinlemesine incelenmemiştir.
Roman, genellikle Kalp Ağrısı’nın (1924) devamı olmasından dolayı ya birkaç cümleyle geçiştirilmiştir ya da
hiç anılmamıştır. Oysaki, Zeyno’nun Oğlu’nda Halide Edip, diğer yapıtlarında sıklıkla ele aldığı meseleler olan
ulus-devlet, milliyet, toplumsal cinsiyet ve medeniyet konularına belki de biricik sayılabilecek bir bakış açısından
yaklaşmayı denemiştir. Yazarın Diyarbakır’ı ana mekân olarak seçtiği tek yapıtı olan romanda, sağlam bir kurgu
aracılığıyla farklı etnik kökenden vatandaşlar arasındaki ilişkileri yorumladığı görülmektedir. Cumhuriyet’in
kuruluşundan birkaç yıl sonra yazılmış olmasıyla tarihsel açıdan da Zeyno’nun Oğlu’nda yazarın meseleleri ele
alış biçimi ilgi uyandırmaktadır.
Bu makalede, olay örgüsünün ve karakter oluşturma tekniklerinin yazarın ideolojisini yansıtabileceği varsayımına
göre roman, milliyetçiliği toplumsal cinsiyet açısından inceleyen araştırmacıların görüşleri çerçevesinde
çözümlenmiştir. Bu yolla, yazarın millet tasarımında kadın ve erkeğin yanı sıra farklı etnik kimliklere ve
toplumsal sınıflara yüklediği rollerin irdelenmesi ve yazarın resmî ulus-devlet ideolojisi karşısında nasıl bir
söylem kurduğunun araştırılması amaçlanmıştır.
Makalede, romanda hem mekân hem karakterler açısından geometrik bir ilişkiler ağı kurulduğu gösterilmiştir.
Öncelikle, karşıtlıklar simetrisi biçiminde oluşturulan bu ilişkilerin romanın iki Zeyno’sunun ortak bir düzlemde
(annelik) birleşmeleriyle aynılaşmaya doğru evrildiği ortaya koyulmuştur. Anneliğin biyolojik, toplumsal ve
ideolojik katmanlarda anlamının sorgulanması, esinini Hristiyan ikonografisinden alan simgesel bir katmanın
da berraklaşmasını beraberinde getirmiştir. Sonuçta, bu katmanların yorumlanması yoluyla, yazarın resmî ulusdevlet
ideolojisini, asker ve aydın sınıflarının öncülüğü, Türklüğün bir üst-kimlik olarak yorumlanması, eğitimin
ulusal bir hamle olarak öneminin vurgulanması gibi birçok açıdan yeniden üretirken hem ırklar hem toplumsal
cinsiyet açısından melezliği övdüğü, böylece aslında hâkim ideolojiye bir seçenek sunduğu gösterilmiştir.
- 2