You are here

FÜTÜVVET VE AHÎLĠK TEġKĠLATLARININ AHLÂKÎ ĠLKELERĠNĠN OLUġMASINDA TASAVVUFUN ÖNCÜLÜĞÜ

THE LEADING ROLE OF SUFISM ON FORMING ETHICAL PRINCIPAL OF FUTUWWAH AND AKHI ORGANISATION

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Sufism is a sciencefocusing on thatdimension of Islam which is expressed by the term ihsan and the discipline of man. We can simply describe it as "good morals". Sufis, use the word futuwwah, a word which in due course became a name forthe urban organizations in the medieval Islamic World which emphasized such virtues as honesty and generosity, as a moral terms and they consider it among spiritual maqams. They have enrich edits content and wrote many books on that. The first scholar whoused the term futuwwah is Ja'far Sadiq and the author of the first completed work on futuwwah is Abu Abd al-Rahman al-Sulemî. Then come the other Sufis’ definitions, work sand practices. All these playe droles in the formation of moral principles for the organizations called futuwwah and akhi. In this article, I’m goingto analyze in what wayand to what extent it tookplace.
Abstract (Original Language): 
Tasavvuf, dinimizin ihsan boyutunu ve insan terbiyesini merkeze alan manevi bir eğitim kurumudur. Tasavvufu kısaca “güzel ahlak” olarak tarif edebiliriz. Sûfîler, İslam aleminde bilahare bir teşkilata dönüşen fütüvveti, önceden ahlaki bir terim olarak kullanmışlar, onu manevi makamlar arasında saymışlar, ona zengin bir muhteva kazandırmışlar ve hakkında müstakil eserler yazmışlardır. Fütüvvet konusunda ilk söz söyleyen Cafer-i Sadık’tır; ilk eseri yazan ise sufi müelliflerden Ebû Abdurrahman-ı Sülemî’dir. Sonra diğer sûfîlerin tanımları, eserleri ve uygulamaları gelir. Bütün bunlar, ileride kurulan Fütüvvet ve Ahîlik teşkilatlarının ahlakî ilkelerinin oluşmasında öncü ve örnek olmuşlardır. Makalemizde, bunun nasıl, ne şekilde ve ne ölçüde gerçekleştiği incelenmektedir.
1
37

REFERENCES

References: 

Ahmed Sıddıkî, Şah-ı Nakşibend, Semerkand, 2001.
Âlûsî, Mahmud, Rûhu’l-Meânî fi Tefsiri’l-Kur’ani’l-Azîm ve’s-Sebu’l-Mesânî, (tahk. Seyyid İmran), c. 1-30, Kahire: Daru’l-Hadis, 2005.
Angelıka Hartmann, “Nâsır Lidinillah”, DİA, 32/400
Baklî, Ruzbehân, Arâisü’l-Beyan fi Hakâiki’l-Kur’an (tahk. Ahmed Ferid el-Mezîdî), c.1-3; Beyrut 2008, 1. Baskı.
Baltacı, Cahit, İslam Medeniyeti Tarihi, M. Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul 2007, 2. Baskı.
Berkan, Ömer Lütfi, “İstila DevirlerininKolonizatör Türk Dervişleri ve Zaviyeler”, Vakıflar Dergisi. Yıl: 1942; Sayı: 11, Ankara.
Can, Şefik, Konularına Göre Açıklamalı Mesnevî Tercümesi, c.1-6; İstanbul: Ötüken Yayınları, 2014, 14. Basım.
Çelenligil, Mehmed Zühdü, Tehassür/Seyyid Ahmed Siyahi ve Oğlu Seyyid Ahmed Hicabî, (Haz. Muzaffer Ertaş-Kemal Topçu), Kastamonu 1996.
Ebû Nuaym, Ahmed İsfehânî, Hilyetü’l-Evliya ve Tabakâtü’l-Asfiya(tahk. Mustafa Abdülkadir Ata), c. 1-12; Beyrut 2007, 3. Baskı.
Demirci, Mehmet, Tarihten Günümüze Tasavvuf Kültürü/Makaleler, İstanbul, 2009.
Eflakî, Ahmed, Ariflerin Menkıbeleri, (trc. Tahsin Yazıcı), İstanbul: Kabalcı Yayıncılık, 2012.
Erken, Veysi, “Ahîlik Teşkilatının Vizyonu”, II. Uluslararası Ahîlik Kültürü Sempozyumu Bildirileri, KBY., Ank., 1999.
Gazâlî, Ebu Hamid Muhammed, İhyâuUlûmi’d-Din (tahk. Heyet), c.1-5; Beyrut:Dâru Sâdır, 2004, 2. Baskı.
_________, el-MunkızuMine’d-Dalâl, Beyrut 2004.
Gölpınarlı, Abdülbakî, İslam ve Türk İllerinde Fütüvvet Teşkilatı, İstanbul Ticaret Odası yayınları, İstanbul 2011.
Günay, Ünver, “Dini Sosyal Bir Kurum Olarak Ahîlik”, Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Kayseri. Yıl:1998; Sayı: 10.
Gündüz, İrfan, “Fütüvvet, Melamet ve Ahîlik ya da Tasavvufi Düşüncede Dünya Anlayışı” Eğitim ve Verimlilik Sempozyum Tebliğleri, Sivas Kemaleddin İbn-i Hümam Vakfı Yayınları, 1994.
HakimTirmizî,Nevâdiru’l-Usûl fi Marifeti Ehâdisi’r-Resûl, (tahk. Mustafa Abdülkadir Ata), c. 1-2; Beyrut 1992, 1. Baskı
Herevî, Abdullah Ensârî, KitabuMenazili’s-Sâirîn, Beyrut 1988.
Hücvirî, Ali b. Osman, Keşfü’l-Mahcûb(tahk. İbrahim ed-DusûkîŞettâ), Kahire 1974.
İbn Acibe, Ahmed b. Muhammed, el-Bahrü’l-Medid fi Tefsiri’l-Kur’ani’l-Mecid/İbn Acibe Tefsiri (trc. Dilaver Selvi, c.1-11; İstanbul: Semerkand yayınları, 2013).
_________,el-Futühâtü’-İlahiyye fi Şerhi’l-Mebahisi’l-Asliyye/İlahî Fetihler, (trc. Dilaver Selvi); İstanbul: Semerkand yayınları, 2014.
İbn Arabî, Muhyiddin, el-Fütuhâtü’l-Mekkiye (tahk. Ahmed Şemşuddin), c.1-8+Fihrist, Beyrut 2006, 2. Baskı.
_________, Tefsîrü’l-Kur’ani’l-Azîm, c.1-2; Beyrut 1981, 2. Baskı
36
İbn Kayyım, Muhammed b. Ebu Bekir, Medâricü’s-Sâlikîn,(tahk. Muhammed el-Mu’tesımbillah el-Bağdâdî), c.1-3; Beyrut 2001, 6. Baskı.
İbn Kesir, Ebü’l-Fida İsmail, es-Siretü’n-Nevebiyye,(Tahk. Mustafa Abdülvahid), c.1-4; Beyrut, 1964.
İbnü’n-Nahhas, Ebu Zekeriyya Ahmed, Meşâriu’l-Eşvak ilâ Mesâriü’l-Uşşâk/fi Fedâili’l-Cihâd, c.1-2; Beyrut 1990, 1. Baskı.
İbn Sa’d, Muhammed, et-Tabakâtü’l-Kübra(tahk. Abdülkadir Ata), c.1-8+Fihrist; Beyrut 1997, 2. Baskı.
Kâdî İyaz, eş-ŞifâbiTa’rifiHukuki’l-Mustafa(tahk. Hüseyin Abdülhamid Nîl), c.1-2; Beyrut 1995.
Kal’a, Ahmet, “Lonca”,DİA, 27/211-212.
Kandemir, Yaşar, “Müslüman Türklerde İş ve Ticaret Ahlakı” Diyanet Dergisi, Eylül-Ekim sayısı, Cilt: 18, Sayı: 5, Yıl: 1979..
Kara, Mustafa, Türk Tasavvuf Tarihi Araştırmaları-Tarikatlar/Tekkeler/Şeyhler, İstanbul: Dergah yayınları, 2010, 2. Baskı.
Kazıcı, Ziya “Ahîlik”,DİA, I, 540.
Kâşânî, Abdürrezzak, ŞerhuMenâzili’s-Sâirin(tahk. Muhsin Beydârfer), Kum, 1427 hicrî.
Kelâbâzî, Ebu Bekir Muhammed, et-Taarrufli Mezhebi Ehli’t-Tasavvuf, Beyrut 2001.
Kuşeyri, Abdülkerim, Kuşeyrî Risalesi(trc. Dilaver Selvi), İstanbul: Semerkand yayınları, 2007.
_________, Letaifü’l-İşârât/Tefsirü’l-Kuşeyrî(tahk. Said Kuteyfe), c.1-6; Mısır 1999.
Mekkî, Ebu Talib, Kûtü’l-Kulûb/Kalplerin Azığı(trc. Dilaver Selvi-Ali Kaya), c.1-4; İstanbul: Semerkand yayınları, 2004
Muhâsibî, Hâris, er-RiâyeLihukûkillah(tahk. Hayri Saîd), el-Mektebetü’t-Tevfikiyye, trs.
Münâvî, Abdürrauf, Feyzü’l-Kadir Şerhu’l-Câmii’s-Sağîr(tahk. Hamdi ed-Dimurdâş Muhammed), c.1-13, Riyad 1998, 1. Baskı.
Nevevî, el-MinhâcŞerhu Sahihi Müslim, (tahk. Halil Me’munŞîha), c. 1-18+Fihrist, Beyrut 2006, 13. Baskı.
Ocak, Ahmet Yaşar, “Fütüvvetnâme”,DİA, 13/264.
Sâfi, Ali b. Hüseyin, Raşahât (Hayat Pınarından Can Damlaları), İstanbul: Semerkand yayınları, 2013.
Sancaklı Saffet, “Ahîlik Ahlakının Oluşumunda Hadislerin Etkisi”, İ. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Bahar 2010, 1(1).
Sarıkaya, Saffet, Osmanlı Devletinin İlk Asırlarında Toplumun Dinî Yapısına Ahîlik Açısından Bir Bakış Denemesi, SDÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, Yıl: 9; Sayı: 6.
Selvi Dilaver, Kur’an ve Tasavvuf, İstanbul: Hoşgörü yayınları, 2012.
_________, Kaynaklarıyla Tasavvuf, İstanbul: Semerkand yayınları, 2013, 14. Baskı.
_________, “Allah Yolunda Yardım ve Cömertlik” İstanbul: Semerkand yayınları, 2006.
Serrâc,Ebû Nasr et-Tûsî, el-Lüma' fi’t-Tasavvuf(tahk. Mustafa Kâmil Hindâvî), Beyrut 2007, 2. Baskı.
37
Şahin, İlhan, “Ahi Evran”, DİA, 1/530
Sühreverdî, Ebu HafsŞihabüddin, Avârifü’l-Meârif/Gerçek Tasavvuf(trc. Dilaver Selvi), Semerkand yayınları, İstanbul 2011.
Sülemî, Ebû Abdurrahman, Kitabü’l-Fütüvve(tahk. Ahmed FeridMezîdî), Beyrut 2009, 1. Baskı.
_________, Tabakâtü’s-Sufiyye(tahk. NuruddinŞeribe), Halep 1986, 2. Baskı.
_________, Âdâbü’s-Sûfiyye, (Sülemî’nin Risaleleri içinde: Tahk. Süleyman Ateş), Ankara 1981.
_________, Hakâikü’t-Tefsir(tahk. Seyyid İmran), c.1-2; Beyrut 2001, 1. Baskı);
Şaranî, Abdülvehhab, Tenbihü’l-Muğterrin(tahk. Abdülkerim Ata), Dımeşk 2001.
_________, el-Yevâkıtve’l-Cevâhirfi BeyâniAkaidi’l-Ekabir, 2/92, 99 (Darü’l-Fikr, trs).
Turan, Namık Sinan, “Selçuklu ve Osmanlı Anadolu’sunda Ahiliğin Sosyo-Ekonomik Gelişim Süreci”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, cilt:52/2, 2006,
Uludağ, Süleyman, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Marifet yayınları, 1991.
_________, Dört Kapı Kırk Eşik, İstanbul: Dergah Yayınları, 2010, 2. Baskı.
_________, “Fütüvvet”, DİA, İst., 1996, 13/259-260.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com