You are here

Home » Content

ÖZELLİKLERİ VE METODU İTİBARİ İLE İBN MÂCE’NİN İLK ŞERHİ EL-İ’LÂM

EL-İ’LÂM THE FIRST EXPLANATORY BOOK ON IBN MAJAH AND ITS CHARACTERISTICS AND METHOD

Journal Name:

  • İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi

Publication Year:

  • 2017

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Doubtlessly as-Sunan by Ibn Majah is an important work as it contains metonymy and fixed narrations and as it is regarded to be the sixth book of Kütüb-i Sitte (The Six Hadith Books) by some scholars. On the other hand, as-Sunan by Ibn Majah is peculiar because of perfect order of the sections in terms of fıkıh (Islamic Law). Canonist Mughlatai ibn Qilij who is one of the most important hadith experts of his time and who belongs to Hanafi sect is a Mameluk Turkish scholar who became famous particularly with his more than one hundred works on hadith. Hadith explanation book el-İ’lâm which is written about as-Sunan by Ibn Majah which will be discussed in this article is, to the best of our knowledge, the first comment on as-Sunan. In this article, the mentioned work by the author will be discussed in terms of its significance, characteristics and the method used in explanation.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Hiç şüphesiz İbn Mâce’nin es-Sünen’i, mürsel ve maktû’ rivâyetleri ihtiva etmesi ve bazı âlimler tarafından Kütüb-i sitte’nin altıncı kitabı olarak kabul edilmesi nedeniyle önemli bir çalışmadır. Öte yandan İbn Mâce'nin es-Sünen’i babların fıkıh bakımından mükemmel sıralanışıyla da farklı bir özelliğe sahiptir. Devrin önemli muhaddislerinden Hanefî mezhebine mensup fakîh Moğultay b. Kılıç, özellikle hadîse dair yüzü aşkın eseriyle meşhur olmuş Memlûk Türkleri âlimlerindendir. Onun bu makalede ele alınacak İbn Mâce’nin es-Sünen’ine yazmış olduğu hadîs şerhi el-İ’lâm, bildiğimiz kadarıyla es-Sünen’in ilk şerhi olarak tanınır. Müellifin bu çalışması makalede önemi, özellikleri ve şârihin şerhteki metodu yönüyle ele alınacaktır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-ozellikleri-metodu-itibari-ile-ibn-macenin-ilk-serhi-el-ilam.pdf
  • 1
38
64
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Ahmed b. Hanbel (ö. 241/855), Müsned, Dâru’l-fikr, I-X, thk. Abdullah Muhammed Dervîş, Beyrut, 1411/1991.
Ayalon, David, (ö. 1376/1998), “The Mamluk Military Society, ‘names, titles and nisbas of the Mamluks’”, Collected Studies, Varioum Reprints, London, 1979.
...................., Memlûk Devletinde Kölelik Sistemi, Çev. Samira Kortantamer, Tarih İncelemeleri Dergisi, IV, s. 211-247, İzmir, 1989.
Bağdatlı, İsmail Paşa (ö. 1339/1920), Hediyyetü’l-ârifîn esmâi’l-müellifîn ve âsâri’l-musannifîn min Keşfi’z-zünûn, (Keşfüz’-zünûn ile birlikte), Dâru’l kütübi’l ilmiye, I-VII, Beyrut, 1429/2008, 1. Baskı.
Beyhakî, Ebûbekir Ahmed b. el-Hüseyn (ö. 458/1066), Ma’rifetü’s-sünen ve’l-âsâr, thk. Abdülmu’tî Emin Kal’acî, Dâru Kuteybe, I-XV, Beyrut, 1412/1991, 1. Baskı.
Buhârî, Muhammed b. İsmail (ö. 256/869), el-Câmiu’s-Sahîh, Mektebetü’l-İslâmiyye, I-VIII, İstanbul, trs.
……………….., et-Târîhu’l-kebir, Dâiretü’l-meârifi’l-Usmâniyye, neşr. Muhammed Abdilmuîd Hân, I-VIII, Haydarâbâd, trs. Cevherî, Ebû Nasr İsmail b. Hammâd (ö. 400/1009’dan önce), es-Sıhâh (Tâcu’l-luga), thk. Ahmet Abdilgafûr Attâr, Dâru’l-alem lil-melâyîn, I-VI, Beyrut, 1407/1987, 4. Baskı.
Dârekutnî, Ebu’l-Hasan Ali b. Ömer el-Bağdâdî (ö. 385/995), el-Ileü’l-vâride fi’l-ehâdîsi’n-nebeviyye, thk. Mahfûzu’r-rahman Zeynullah es-Silefî, Dâru Taybe, I-XII, Riyad, 1405/1985, 1. Baskı.
……………….., es-Sünen, thk. Şuayb el-Arnâûd, Müessesetü’r-risâle, I-V, Beyrut, 1424/2004, 1. Baskı.
Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman (ö. 255/868), es-Sünen, Dâru’l-muğnî, thk. Hüseyn Selim Esed Dârânî, I-IV, Riyad, 1421/2000, 1. Baskı.
Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş’as (ö. 275/888), es-Sünen, Mektebetü’l-İslâmiyye, I-IV, İstanbul, trs.
el-Fihrisü’ş-şâmil li’t-türâsi’l-arabîyyi’l-İslâmî el-mahtût: el-Hadîsü’n-nebeviyyi’ş-şerif ve ulûmühü ve ricâlühü, I-III, Müessesetü âli beyt, Umman, 1411/1991.
Hatîb Bağdâdî, Ebûbekir Ahmed b. Ali (ö. 463/1071), el-Faslu li’l-vasli’l-müdrec fi’n-nakl, thk. Muhammed b. Matar ez-Zehrânî, Dâru’l-hicre, 1418/1997, 1. Baskı.
Irâkî, Ebu’l-Fadl Zeynüddin (ö. 806/1404), et-Takyîd ve’l-îzâh Şerhu Mukaddimeti’bni’s-Salâh, thk. Abdurrahman Muhammed Osman, el-Mektebetü’s-Selefiyye, Medine, 1389/1969, 1. Baskı.
62
İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi Cilt:3 Sayı:1 Bahar-2017
İhya International Journal of Islamic Studies Volume:3 Issue:1 Spring-2017
http://dergipark.gov.tr/ihya
ISSN: 2149-2344
İbn Fehd, Ebû'l-Fazl Takıyyüddîn el-Hâşimî el-Mekkî (ö. 871/1466), Lahzu’l-elhâz bi zeyli tabakati’l-huffaz (Zehebî’nin (ö. 744/1374) Zeylü tezkireti’l-huffaz’ı ve Suyûtî’nin (ö. 911/1505) Zeylü Tabakâti’l-huffâz’ı ile birlikte), Dâru ihyâi’t-türâs, 1347/1929.
İbn Hacer, el-Askalânî (ö. 852/1448), el-İsâbe fî temyîzi’s-sahâbe, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, thk. Adil Ahmed Abdülmevcud, Ali Muhammed Muavvız, I-IX, Beyrut, 1415/1995.
……………….., en-Nüket alâ Kitâbi’bni’s-Salâh, thk. Rubeyyi’ b. Hâdî Umeyr el-Medhalî, Imâdetü’l-bahsi’l-ilmî, I-II, Medine, 1404/1984, 1. Baskı.
……………….., Nüzhetü’n-nazar fî tavzihi Nuhbeti’l-fiker fî mustalahı ehli’l-eser, thk. Nuruddin Itr, Matbaatü’s-sabah, Dımaşk, 1421/2000, 2. Baskı.
……………….., Tehzibü’t-tehzib, Dâru’l fikr, I-XIV, Beyrut, 1404/1984, 1. Baskı.
……………….., ed-Dürerü’l-kâmine fî a’yâni’l-mieti’s-sâmine, Dâru’l-kütübi’l-ilmiye, I-IV, Beyrut, 1417/1997.
……………….., Lisanu’l-mîzan, Dâru ihyâi’t-türasi’l-arabî, I-X, Beyrut, 1416/1996.
İbn Kâdî Şühbe, Takıyyüddin Ebûbekir b. Ahmed (ö. 851/1447), Tarihu İbni Kâdî Şühbe, Ma’hedü’l-ilmiyyi’l-Fransî’d-dirâseti’l arabî, I-IV, thk. Adnan Dervîş, Dımaşk, 1414/1994.
İbn Kesir, Ebû’l-Fidâ ed-Dımaşkî (ö. 774/1363), el-Bidâye ve’n-nihâye, Dâru’l-kütübi’l-ilmiye, Beyrut, 1407/1987, 3. Baskı.
İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim ed-Dineverî (ö. 276/889) Garîbu’l-hadîs, thk. Dr. Abdullah el-Cebevrî, Matbaatü’l-ânî, I-III, Bağdâd, 1397/1977, 1. Baskı.
İbn Kutluboğa, Zeynüddin Ebû’l-Adl Kâsım (ö. 879/1475), Tâcü’t-terâcim fî men sannefe mine’l-Hanefiyye, Dâru’l-Me’mun li’türâs, thk. İbrahim Salih, Beyrut, 1412/1992, 1. Baskı.
İbn Mâce, Ebû Abdullah el-Kazvînî (ö. 273/887), es-Sünen, Dâru ihyâi’t-türâsi’l-arabiyye, thk. M. Fuad Abdülbâkî, I-II, Beyrut, trs;
……………….., es-Sünen, Dâru’r-risâleti’l-âlemiyye, thk. Şuayb el-Arnâûd, I-V, Beyrut, 1430/2009, 1. Baskı.
İbn Receb el-Hanbelî, Şihâbü’d-din (ö. 795/1392), el-Müntekâ min mu’cemi şüyûhi Şihabiddin Ebi’l-Abbas Ahmed b. Receb el-Hanbelî (ö. 774/1372), Garas li’n-neşr, thk. Ebû Yahya Abdullah Kenderî, Kuveyt, 1426/2006.
İbn Sa’d, Ebû Abdillah Muhammed b. Sa’d el-Hâşimî (ö. 230/845), et-Tabakâtü’l-kübrâ, thk. Muhammed Abdülkâdir Atâ, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, I-VIII, Beyrut, 1410/1990, 1. Baskı.
İbn Tağriberdî, Cemaleddin Ebû’l-Mehâsin (ö. 874/1470), el-Menhelü’s-sâfî ve’l-müstevfî ba’del vâfî, I-XIII, Dâru’l-kütüb, Kahire,1426/2005.
İbnu’s-Salâh, Ebû Amr Osman b. Abdirrahman (ö. 643/1245), Ma’rifetü envâi ulûmi’l-hadis, thk. Nuruddin Itr, Dâru’l-fikr, Beyrut, 1406/1986.
İbnü’l-Imâd, Şihâbüddin (ö. 1089/1679), eş-Şezerâtü’z-zeheb fî ahbâri men zeheb, Dâru İbn Kesir, thk. Abdülkadir Arnaûd, I-X, Dımaşk, 1412/1991.
İbnü’r-Râfi’, Takıyyüddin Ebû’l-Meâlî es-Sellâmî (ö. 774/1372), el-Vefeyât, Müessesetür’r-risale, thk. Salih Mehdi Abbas, Beşşâr Avvâd Ma’ruf, Beyrut, 1402/1982.
Kandemir Yaşar, “Moğultay b. Kılıç”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi (DİA), XXX, s.229-231, İstanbul, 2005.
Katib Çelebi (ö. 1067/1657), Keşfü’z-zünûn an esâmî’l-kütübi ve’l-fünûn, Dâru’l-kütübi’l ilmiye, I-VII, Beyrut, 1429/2008.
Kehhâle, Ömer Rıza, (ö. 1323/1907), Mu’cemü’l-müellifîn terâcümi musannıfi’l-kütübi’l-arabiyye, Dâru ihyâi’t-türâsi’l-arabiyye, I-XIV, Beyrut, trs.
Kettânî, Abdülhayy b. Abdülkebir, (ö. 1382/1962), Fihrisü’l-fehâris ve’l-esbât, Dâru’l garbi’l-İslâmi, I-III, Beyrut, 1402/1982, 2. Baskı.
63
İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi Cilt:3 Sayı:1 Bahar-2017
İhya International Journal of Islamic Studies Volume:3 Issue:1 Spring-2017
http://dergipark.gov.tr/ihya
ISSN: 2149-2344
Kettâni, Muhammed b. Ca’fer (ö. 1345/1927), er-Risâletü’l-müstatrafe li beyâni meşhûri kütübi’s-sünneti’l-müşerrefe, (Hadîs Literatürü), Ter. Yusuf Özbek, İz Yayıncılık, İstanbul, 1994.
Mizzî, Yusuf b. Abdirrahman Ebu’l-Haccâc (ö. 742/1342), Tehzîbü’l-Kemâl fî esmâi’r-ricâl, thk. Beşşâr Avvâd, Müessesetü’r-risâle, I-XXXV, Beyrut, 1400/1980, 1. Baskı.
……………….., Tuhfetü’l-eşrâf bi-ma’rifeti’l-etrâf, thk. Abdüssamed Şerefüddin, el-Mektebetü’l-İslâmî, Beyrut, 1403/1983, 2. Baskı.
Moğultay b. Kılıç, Alâüddin (ö. 762/1361), el-İ’lâm bi sünnetihi aleyhi’s-selam Şerhu Süneni İbni Mâce el-İmâm, thk. Ebû Abdullah Ahmed b. İbrahim b. Ebi’l Ayneyn, I-V, Mektebetü İbn Abbas, 1427/2007, 1, Baskı.
……………….., el-İktifâ fî tenkîhı Kitâbi’d-duafâ, thk. Mâzin b. Muhammed Sersâvî, I-III, Dâru’l-Ezher, 1430/2008.
……………….., el-İnâbe ilâ ma’rifeti’l-muhtelef fihim mine’s-sahâbe, thk. Seyyid İzzet Mürsî, İbrahim İsmail Kâdî, Mektebetü’r-Rüşd, I-II, Riyad, 1420/2000.
……………….., el-Vâdıhu’l-mübîn fî zikri men üstüşhide mine’l-muhıbbîn, thk. Seyyid Kesrevî Hasan, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut, 1426/2005, 1.Baskı.
……………….., Islâhu kitâb İbni’s-Salah, Advâu’s-selef, thk. Nâsır Abdülaziz Ferec Ahmed, Riyad, 1428/2007.
……………….., İkmâlü tehzîbi’l-kemâl fî esmâi’r-ricâl, thk. Ebû Abdurrahman Adil b. Muhammed, Ebû Muhammed Üsâme b. İbrahim, neşr. Fâruku’l-hadîse, I-XII, Kahire, 1422/2001, 1. Baskı.
Müslim, b. Haccâc el-Kuşeyrî (ö. 261/874), el-Câmiu’s-Sahîh, Mektebetü’l-İslâmiyye, thk. M. Fuâd Abdülbâkî, I-V, İstanbul, trs.
Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şuayb (ö. 303/915) es-Sünen, Dâru’l-beşâiri’l-İslâmiyye, neşr. Abdulfettâh Ebû Gudde, I-IX, 1409/1988, 2. Baskı.
Nevevî, Ebû Zekeriyya Muhyiddin Yahya b. Şeref (ö. 676/1277) el-Hulâsatü’l-ahkâm fî mühimmâti’s-sünen ve kavâidi’l-İslâm, thk. Hüseyn İsmail el-Cemal, Müessesetü’r-risâle, I-II, Beyrut, 1418/1997, 1. Baskı.
Safedî, Salâhuddin Halil b. Aybek (ö. 764/1363), A’yânü’l-asr ve a’vânü’n-nasr, Dâru’l-fikr, thk. Ali Ebû Zeyd, Mahmud Salim Muhammed, I-VI, Beyrut, 1418/1998, 1. Baskı.
Sem’ânî, Ebû Sa’d Abdülkerim b. Muhammed b. Mansur (ö. 562/1167) el-Ensâb, thk. Abdurrahman b. Yahya el-Muallimî, neşr. Meclisü dâireti’l-meârifi’l-Usmâniyye, Haydarâbâd, 1382/1962, 1. Baskı.
Süyûtî, Celâleddin Abdurrahman b. Muhammed (ö. 911/1505), Tedrîbü’r-râvî fî şerhi Takrîbi’n-Nevevî, thk. Ebû Kuteybe Nazar Muhammed el-Faryâbî, Dâru Taybe, I-II, Riyad, trs.
……………….., Tabakâtü’l-huffaz, Dâru’l-kütübi’l-ilmiye, (Zehebî’nin ez-Zeyl-ü tezkireti’l-huffaz ve İbn Fehd’in (760/1360) Lahzu’l-elhâz’ı ile birlikte), Beyrut, 1403/1983, 1. Baskı.
Sümer, Faruk, (ö. 1415/1995) Türk Devletleri Tarihinde Şahıs Adları, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, I-II, İstanbul, 1999.
Tirmizî, Muhammed b. İsa (ö. 279/892), el-Ilelü’l-Kebîr, thk. Subhî es-Sâmerrâî, Âlemü’l-kütüb, Beyrut, 1409/1988, 1. Baskı.
……………….., es-Sünen, Mektebetü’l-İslâmiyye, I-X, İstanbul, trs.
Türcan, Zişan, “Hadîs Literatüründe Şerh Geleneği ve Özellikleri”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslâm Bilimleri Ana Bilim Dalı Hadîs Bilim Dalı, Ankara, 2008 (Basılmamış doktora tezi).
Uğur, Mücteba, (ö. 1425/2005), Hadîs İlimleri Edebiyatı, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 1996.
Yaşaroğlu, Kâmil, “Mehâmilî Hüseyin b. İsmail”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi (DİA), XXVIII, s. 360-361, İstanbul, 2003.
Yazıcı, Hüseyin, “Merzübânî”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi (DİA), XXIX, s. 256-257, İstanbul, 2004.
64
İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi Cilt:3 Sayı:1 Bahar-2017
İhya International Journal of Islamic Studies Volume:3 Issue:1 Spring-2017
http://dergipark.gov.tr/ihya
ISSN: 2149-2344
Zehebî, Şemsüddin Muhammed b. Ahmed (ö. 748/1374), Mîzânu’l-i’tidâl fî nakdi’r-ricâl, thk. Ali Muhammed Becâvî, I-IV, Dâru’l-fikr, Beyrut, trs.
……………….., Siyeru a’lâmi’n-nübelâ, thk. Şuayb el-Arnâûd, Müessesetü’r-risâle, I-XXV (mücelled), Beyrut, 1405/1985, 3. Baskı.
Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Cârullah Muhammed b. Amr (ö. 538/1143), el-Fâik fî garibi’l-hadîs, thk. Ali Muhammed el-Becâvî, Dâru’l-ma’rife, I-IV, Lübnan, 2. Baskı.
Ziriklî, Hayreddin (ö. 1396/1976) el-A’lâm kâmûsu terâcim li eşheri’r-ricâl ven’-nisâi minel arab ve’l-müsta’rebîn ve’l-müsteşrikîn, Dâru’l ilmi li’l-melâyîn, I-VII, Beyrut, 1412/1992, 10. Baskı.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com