You are here

Ergenlerin Sigara İçmesini Etkileyen Faktörler ve Sigara Karşıtı İki Eğitim Modelinin Etkinliği

Factors Contributing to Smoking and Efficiency of Two Different Education Models Among Adolescents

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Abstract (2. Language): 
Objective: To investigate the frequency of smoking among adolescent students; determine the leading socio-cultural factors that encourage smoking and the tendencies of the students about this subject; measuring to what extent they are aware of the harms of smoking and evaluating the efficiency of different education models attended by students and pediatrician that oppose smoking. Methods: Total 391 students from the 7th and 8th class were taken as samples. Firstly, the experience and the frequency of smoking were investigated. In addition, a situation inquiry was held for examining sociodemographic and other factors that may have any effect about smoking. Afterwards, two different education programs opposing to smoke as an intervention were applied. First a conference was given about the harms of smoke by a pediatrician and then, volunteers were specified among the adolescents for peer education about the harms of smoke and prevention of using it. Results: Among the students 7,7% are smoking. 12,8% of them tried to smoke at least once. Alcohol drinking is frequent in students who smoke. The 3 (10%) of 30 students who stated that they are smoking, gave up smoking after education conference, while 4 of them (14,8%) gave up after peer education. During peer education students become more conscious about the effects of smoking. Conclusion: In addition to the ongoing training conferences in the context of formal education programs in schools, performing peer education and managing teams opposed to smoking in schools will maximize the efficiency of both programs.
Abstract (Original Language): 
Amaç: İlköğretim öğrencileri arasında sigara kullanımının sıklığını saptamak, sigara kullanımına yol açan sosyokültürel faktörler ile öğrencilerin bu konudaki tutumlarını belirlemek, sigaranın sağlığa zararları ile ilgili bilgi düzeylerini ölçmek ve çocuk hekimi ve öğrencilerin katıldığı sigara karşıtı farklı eğitim modellerinin etkinliğini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Bireyler ve Yöntem: Araştırmaya 7., 8. ve lise 1. sınıfta okuyan 391 öğrenci alınmıştır. İlk önce sigara içme deneyimi ve sıklığı belirlenmiştir. Ek olarak sosyodemografik faktörlerin ve öğrencilerin sigara içmesini etkileyeceği düşünülen faktörlerin incelenmesi için durum saptama anketi yapılmıştır. Daha sonra müdahale olarak sigara karşıtı eğitim amacıyla iki farklı program uygulanmıştır. İlk olarak çocuk doktoru tarafından sigaranın zararları ile ilgili seminer verilmiş ve ardından ergenler arasında gönüllüler belirlenerek sigaranın zararları ve kullanımının engellenmesi konusunda akran eğitimi yapılmıştır. Müdahalelerin etkisinin değerlendirilebilmesi için her iki program sonrasında öğrencilerin bilgi ve tutumlarını saptamak üzere anketler uygulanmıştır. Bulgular: Öğrencilerin %7,7’si sigara içmektedir ve %12,8’i en az bir kez sigara içmeyi denemiştir. Yaşla birlikte sigara içme sıklığı da artmaktadır. Sigara içen öğrencilerde alkol kullanma sıklığı daha fazladır. Eğitim modelleri uygulanmadan önce sigara içtiğini belirten 30 öğrenciden üçü (%10) eğitim semineri sonunda, dördü de (%14,8) akran eğitimi sonunda sigara içmeyi bırakmıştır. Akran eğitimi sürecinde öğrencilerin bilgi düzeylerinin arttığı ve sigaranın sağlık üzerine etkisi konusunda daha çok bilinçlendiği görülmüştür. Sonuç: Halen okullardaki eğitim programları kapsamında verilen eğitim seminerlerine ek olarak akran eğitimi uygulaması ve okullarda sigara karşıtı ekiplerin oluşturulması her iki programın da etkinliğini artıracaktır.
179-185

REFERENCES

References: 

1. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, 2000 Genel Nüfus
Sayımı, DİE Matbaası, Ankara, Mart 2003.
2. Lise Öğrencilerinin Sigara, Alkol ve Uyuşturucu Maddeler
Konusundaki Bilgi, Tutum ve Davranışlarının Belirlenmesi
Projesi Raporu, Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğü Ruh Sağlığı Daire Başkanlığı,1995.
3. Elders MJ, Perry CL, Eriksen MP, Giovino GA. The report of
the Surgeon General: Preventing tobacco use among young
people. Am J Public Health 1994;84:543-7.
4. Preventing Tobacco Use and Addiction, Department of Health
and Human Services, Centers for Disease Control and
Prevention, February, 2000.
5. Kulaksızoğlu A. Ergenlik Psikolojisi, Remzi Kitabevi, İstanbul,
2001.
6. Özlü T. Sigara hakkında bilmek istedikleriniz. Beyaz Yayınları,
İstanbul, 2002.
7. Lantz PM, Jacobson PD, Warner KE, Wasserman J, Pollack HA,
Berson J, Ahlstrom A. Investing in youth tobacco control:a
review of smoking prevention and control strategies. Tobacco
Control 2000;9:47-63.
8. Wakefield M, Chaloupka F. Effectiveness of comprehensive
tobacco control programmes in reducing teenage smoking in the
USA. Tobacco Control 2000;9:177-86.
9. WHO, Health Promotion Programs Through Schools, Geneva,
1995.
10. Unger JB, Rohrbach LA, Howard KA, Boley Cruz T, Johnson
CA, Chen X. Attitudes toward anti-tobacco policy among
California youth: associations with smoking status, psychosocial
variables and advocacy actions. Health Education Research
1999;14(6):751-63.
11. Paavola M, Vartiainen E, Puska P. Smoking cesation between
teenage years and adulthood. Health Edu Res 2001 February;
16(1):49-57.
12. Effectiveness of School-Based Programs as a Component of a
Statewide Tobacco Control Initiative, Oregon 1999-2000.
Centers for Disease Control 2001;50(31):663-666.
13. Glynn TJ. Essential elements of school-based smoking
prevention programs J Sch Health 1989;59(5): 181-8.
14. Charlton A. School-based, youth-centred smoking intervention
programmes: to be or not to be? Epidemiology and Biostatistics
Group. The University of Manchester. Paper For WHO
Conference on Tobacco and Youth-Singapore, 1999.
15. Dağlı E Sito A Macfarlane A. Okul sağlığı ve sigara ve madde
bağımlılığı. Okul Sağlığı Kongresi, Konferanslar, Paneller,
Çalışma Grupları sonuç Bildirgesi, 1999;27-9.
16. Flay BR, Koepke D, Thomson SJ, Santi, S, Best JA, Brown, KS.
Six-year follow-up of the frist Waterloo school smoking
prevention trial. Am J Public Health 1989;79:1371-6.
17. Jackson C. Initial and experimental stages of tobacco and alcohol
use during late childhood:relation to peer, parent, and personal
risk factors. Addictive Behaviors 1997;22(5): 685-97.
18. Özcebe H.Kırsal Alanda Adolesan ve Gençlerin Üreme Sağlığı
Konusunda Bilgi Düzeyinin Saptanması ve Bilgi Düzeyinin
Artırılması İçin Bir Müdahale Adolesan ve Genç Sağlık
Gönüllüsü, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,
Doktora Tezi, 2000.
19. Turner G, Shepherd J. A method in search of a theory: peer
education and health promotion. Health Edu Res 1999;14(2):235-
47.
20. Can G, Topbas M, Oztuna F, Ozgun S, Can E, Yavuzyilmaz A.
Factors contributing to regular smoking in adolescents in Turkey.
J Sch Health. 2009 Mar;79(3):93-7.
Ergenlerin Sigara İçmesini Etkileyen Faktörler ve Sigara Karşıtı İki Eğitim Modelinin Etkinliği
185
21. www. hürriyetim.htm ‘Uyuşturucu Yaşı 13’, 19 Mart 2002.
22. Conrad KM, Flay BR, Hill D. Why children start smoking
cigarettes: predictors of onset. Addic 1992;87:1711-24.
23. Yazıcı H, Ak İ. Çocukların sigara içen ve içmeyenleri algılama
biçimleri. Bağımlılık Dergisi 2006;7:84-90.
24. Armstrong BK, Klerk NH, Shean RE, Dunn DA, Dolin PJ.
Influence of education and advertising on the uptake of smoking
by children. Med Austral 1990;152(5):117-28.
25. Sezer E, Horasan E. Ortaokul son sınıf öğrencilerinde sigara
kullanımı prevalansı. Sağlık İçin Sigara Alarmı 1995;2(1)17-26.
26. Zhang L, Wang W, Zhao Q, Vartiainen E. Psychosocial
predictors of smoking among secondary school students in
Henan, China. Health Educ Res 2000; 15 (4):415-22.
27. Olds RS, Thombs DL. The relationship of adolescent
perceptions of peer norms and parent involvement to cigarette
and alcohol use. J Sch Health, 2001; 71(6):223-8.
28. Torabi MR, Bailey WJ, Majd-Jabbari M. Cigarette smoking as a
predictors of alcohol and other drug use by children and
adolescents: evidence of the “Gateway Drug Effect” J Sch
Health 1993;63(7):302-6.
29. Herken H, Özkan İ, Çilli A, Bodur S Öğrencilerde alkol kullanım
sıklığı ve sosyal öğrenmeyle ilişkisi. Düşünen Adam 2000;13:87-
91.
30. Ritchey PN, Reid GS, Hasse LA. The relative influence of
smoking on drinking and drinking on smoking among high
school students in a rural tobacco-growing country. J of Adoles
Health 2001;29:386-94.
31. Greening L, Dollinger SJ. Adolescent smoking and perceived
vulnerability to smoking-related causes of death. J of Pediat
Psychol 1991;16(6):687-99.
32. Murray DM, Richards PC, Luepker RV, Johnson CA. The
prevention of cigarette smoking in children: two-and three-year
follow-upcomparisons of four prevention strategies. J Behavio
Med 1987;10(6):595-611.
33. Akın M. Lise öğrencilerinin madde kullanımının zararlarına ilişkin
sağlık eğitim gereksinimleri. www. bagımlılık.net/sayı 1.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com