You are here

Klasik Türk Şiirinde Bir Nazım Türü: Keştî-nâme (Kaynakların Değerlendirmesi ve Bibliyografya)

A Verse Style in Classic Turkish Poem: Keştî-nâme (Evaluation of the Sources and Bibliography)

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Although Classical Turkish poetry, which is thought to be lack of social belonging due to the effect of Turkish literature developed following the Tanzimat, aka the Edict of Gülhane, is regarded as palace literature, it is a social poetry movement contrary to what is believed. Each poet of Divan literature expresses the knowledge of his own world with his unique style. As a result, several elements are included into the poem. These different elements in the poetry are significant in terms of revealing the diversity and wealth of our literature and social life. The terms common in classical literature about sea, ship and shipping, and the styles that centered on these terms are only a few of these. “Keştî-nâme” is regarded as a new verse style with the usage of elements related to ship, shipping and navigation in Divan poetry in 16th century. The high number of these poems written in this style and not being enough investigation yet have given rise to studying this subject. The definition of the style is made with reference to the samples of Keştî-nâme identified from this article. With reference to the texts examined, the style of Keştî-nâme is evaluated and additionally the sources belonging to this style are tried to be classified.
Abstract (Original Language): 
Tanzimat sonrası gelişen Türk edebiyatının da etkisiyle toplumsal aidiyet yönünden eksik görülen Klasik Türk şiiri, saray edebiyatı adıyla anılmış olsa da, sanılanın aksine toplumsal bir şiir hareketidir. Dîvan edebiyatı şairleri kendi dünyalarına dair birikimlerini yine kendilerine has üslupla ifade ederler. Bunun sonucunda ise farklı mecralara ait unsurların şiirin içine çekildiğini görürüz. Şiirdeki bu farklı unsurlar edebiyat ve toplumsal hayatımızın çeşitliliğini ve zenginliğini ortaya çıkarması bakımından önemlidir. Klasik edebiyatımızda sıkça rastladığımız deniz, gemi ve gemicilik etrafında oluşan terimler ve bunların çevresinde gelişen tür ve tarzlar bunlardan sadece birkaçıdır. Gemi, gemicilik ve denizciliğe ait unsurların 16. Yüzyıldan itibaren dîvan şiirinde kullanılmaya başlanmasıyla, Keştî-nâmeyi yeni bir nazım türü olarak görmekteyiz. Bu tür/tarzda yazılmış şiirlerin sayıca çokluğu ve henüz yeterince araştırılmaması bu konunun incelenmesine sebep olmuştur. Bu makalede, tespit edilen Keştî-nâme örneklerinden hareketle türle ilgili tanım yapılmıştır. İncelenen metinler doğrultusunda, dîvan şiirinde Keştî-nâme türü değerlendirilmiş ve bununla birlikte bu türe ait kaynaklar tasnif edilmeye çalışılmıştır.
15
37

REFERENCES

References: 

Aça, M. Gökalp, H. Kocakaplan, İ. (2011). Başlangıçtan günümüze türk edebiyatında tür ve şekil bilgisi (2.Baskı). İstanbul: Kesit Yayınları.
Adak, A. (2006). Za‘fî-i gülşenî hayatı, eserleri, edebî şahsiyeti ve dîvânının incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Akkuş, M. (2000). Osmanlı kültürünün tanıtılmasında edebî türlerin önemi. Erzurum: Osmanlı Edebiyatı Araştırmaları.
Akkuş, M. (2007). Klâsik Türk şiirinin anlam dünyası/ edebî türler ve tarzlar. Erzurum: Fenomen Yayınları.
Arslan, M. (2004). Antepli aynî divanı. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Aydın, A. (2009). Hanyalı Nurî Osman ve divanı (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
Bektaş, E. (2011). 16. Asırda gemi yolculuğunu yeren bir manzume: cûyî’nin keştî-nâme’si. Turkish Studies Türkoloji Araştırmaları, 6(3), 601-614.
Bulut, A. (2003). Râsih'in Gemi ve Gemicilikle İlgili Bir Tarih Manzumesi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 21, 73-83.
Canım, R. (2010). Divan edebiyatında türler. Ankara: Grafiker Yayınları.
Çelebioğlu, Â. (1988, Ekim). Eski Türk edebiyatında gemiyle ilgili şiirler ve bazı hususiyetler. 1. Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi’nde sunulan bildiri, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
Çelebioğlu, Â. (1994). Kanûnî Sultân Süleymân devri Türk edebiyatı (Araştırma-İnceleme-Dizin). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Göre, Z. (2005). Yetîmî ve şiir dünyası. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (1), 253-269. Kılıç, A. (2007, Nisan). Süleymaniye kütüphanesi Reşid Efendi 977’de kayıtlı manzum sözlük mecmuası hakkında. Uluslararası Türklük Bilgisi Sempozyumu’nda sunulan bildiri, Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Erzurum.
International Journal of Humanities and Education 35
Koncu, H. (2002). Klâsik Türk edebiyatında gemi, gemici ve gemiyle ilgili unsurlar etrafında oluşan anlam ilgileri. Ankara: Lars Johanson Armağanı, s. 441-426.
Macit, M. (1997). Nedîm divânı. Ankara: Akçağ Yayınları.
Mecmu’a-i Eş’âr Arşiv No: 06 Mil Yz A 4641, 13a-13b. Milli Kütüphane, Ankara.
Onay, A.T. (2009). Açıklamalı divan şiiri sözlüğü. İstanbul: Haz: Cemal Kurnaz.
Okay, H. N.(1953). Seyranî hayatı ve şiirleri. İstanbul.
Piroğlu, Z. (1996). Yetîmî (Hayatı, eserleri, edebî kişiliği ve dîvânının tenkidli metni). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Solmaz, S. (2005). Ahdî ve Gülşen-i Şu’arâsı (İnceleme-Metin).Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
TDK-Komisyon. (2015). Türkçede batı kökenli kelimeler Sözlüğü. Ankara.
Tietze, A. (1953). XVI. Asır Türk şiirinde gemici dili-nigârî, kâtibî, yetîm. İstanbul: 60. Doğum yılı münasebetiyle Fuad Köprülü Armağanı. S. 501-522. Tietze, A. (1951). XVI. Asır Türk Şiirinde Gemici Dili-Âgehî kasidesi ve tahmisleri. Türkiyat Mecmuası IX, s.113-138.
Topal, A. (2009). Klâsik Türk şiirinde tuğra ve bir edebî tür olarak tuğraiyye. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(2), 1008-1024. Tuncel, T. (2008). Osmanlı şiirinde gemicilik terimleri (Yayımlanmış yüksek lisans tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Turan, S. (2009). Divan şâirlerinin zevrak etrafında oluşturdukları benzetme dünyası. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Prof. Dr. Meserret Diriöz Armağanı, 4/2, 15, 1039-1071.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com