You are here

Home » Content

Antipsikotik Kullanan Hastalarda İlaç Yan Etkileri ve İlaç Uyumu

Side Effects of Medications and Adherence to Medication in Patients Using Antipsychotics

Journal Name:

  • İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi

Publication Year:

  • 2012

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Aim: The aim of this study was to examine the medication side-effects, medication adherence and their relationship in patients who take antipsychotic medication at an outpatient clinic. Method: The descriptive and correlational study was carried out with a total of 117 outpatients who met the research criteria and willing to participate in research in the psychiatry clinic of Istanbul Faculty of Medicine. Data were collected with a sociodemografic form, The Liverpool University Neuroleptic Side Effect Rating Scale-LUNSERS, Morisky’s Questions-Self Report Measure of Adherence. Data were analyzed by Kruskal Wallis Test and Mann Whitney-U Test, Cronbach alpha reliability coefficient and Spearmans’ rho corelation analysis. Results: It was determined that patients experienced at least one medication side effect and they frequently experienced tiredness and difficulty in concentrating and remembering thing . Medication adherence was determined to be high in 47.9%, medium in 43.6% of the patients. The patients with low adherence experienced more psychologic side-effects compared to the patients with high adherence. Conclusion: In conclusion, it was determined that the patients experienced medical side effects frequently, the rate of medical adherence in patients was high and the psychologic side-effects affected the adherence.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Amaç: Bu çalışmanın amacı, antipsikotik kullanan ve ayaktan tedavi gören psikiyatri hastalarında ilaç yan etkileri, ilaç uyumu ve aralarındaki ilişkiyi incelemektir. Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı bu çalışma, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri kliniğinde ayaktan izlenen, araştırma kriterlerine uyan ve gönüllü 117 hasta ile yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Bilgi Formu”, “Liverpool Üniversitesi Antipsikotiklerin Yan Etkilerini Değerlendirme Ölçeği (LÜAYEDÖ)” ve “Morisky Uyum Ölçeği (Morisky’s Questions -Self-Report Measure of Adherence)” kullanılmıştır. Verilerin analizinde, yüzdelik, ortalama, Kruskal Wallis, Mann Whitney-U testi, Spearman Korelasyon analizi ve Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma kapsamındaki hastaların hepsinde ilaç yan etkilerinden en az birinin görüldüğü, en sık yaşadıkları yan etkilerin konsantrasyon güçlüğü, halsizlik ve hatırlamada güçlük olduğu belirlenmiştir. Hastaların ilaç uyumunun %47.9’unda yüksek, %43.6’sında orta düzeyde olduğu görülmüştür. İlaç uyumu düşük düzeyde olanların antipsikotiklerin psikolojik yan etkilerini, uyumu yüksek olanlara göre daha fazla yaşadıkları belirlenmiştir. Sonuç: Sonuç olarak hastaların ilaç yan etkilerini sık yaşadıkları, hemen hemen yarısının ilaç uyumlarının yüksek düzeyde olduğu, psikolojik yan etkilerin ilaç uyumunu daha çok etkilediği belirlenmiştir
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastrmx_167464_20_pp_93-103.pdf
  • 2
93-103
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Aker, A.T., Özmen, E., Arkonaç, O. (1992). Şizofrenide idame antipsikotik
tedavi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler
Dergisi, 5: 52-57.
Aker, T., Üstünsoy, S., Kuğu, N., Yazıcı, A. (2000). Psikotik bozukluğu
olan hastalarda tedaviye uyum ve ilaç tedavisine uyumsuzluğu
değerlendirme ölçeği. 36. Ulusal Psikiyatri Kongresi, Art Ofset
Matbaacılık, Antalya, 175-179.
Aslan, H., Fettahlıoğlu, M., Alparslan, Z. N., Ünal, M. (1997).
Ayaktan sağaltımda uyumu etkileyen hastayla ilgili etkenler. Çukurova
Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 22(2): 127-131.
Balcıoğlu, İ. (1999). Antipsikotiklerin yan etkileri. Depresyon,
Somatizasyon ve Psikiyatrik Aciller. Eker, E. (Ed.). Sempozyum
Dizisi, Yayın No:17. Kaya Basım, İstanbul, 157-168.
Balon, R. (2002). Managing compliance. Psychiatric Times, 19(5):
1-2, www.psychiatry-in-practice.com/ default.asp (10.04.2003).
Coldham, E. L., Addington, J., Addington, D. (2002). Medication
adherence of individuals with a first episode of psychosis. Acta
Psychiatr Scand, 106(4): 286-290.
Coşkun, İ., Anaç, Ş., Çayköylü, A., Kırkpınar, İ. (1997). Zuklopentiksolun
pozitif belirtiler üzerine etkinliği ve yan etkilerinin
haloperidolle karşılaştırılması. 6. Anadolu Psikiyatri Günleri
Kongresi Bilimsel Çalışmalar Kitabı, 10-14 Aralık, Erzurum:,
327-333.
Çakır, F., İlnem, C., Yener, F. (2010). Kronik psikotik hastalarda taburculuk
sonrası takip ve teaviye uyum. Düşünen Adam Psikiyatri
ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 23: 50-59.
Çetin, M., Özçubukçuoğlu, A., Başoğlu, C., Semiz, Ü. B., Filiz,
M. (1998). Klasik nöroleptiklerle tedaviye dirençli psikozlarda
sülpirid’in etkinliği ve emniyeti. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni,
8: 18-24.
Çetin, M., Turgay, A. (2002). Modern psikofarmakolojinin ellinci
yılında klorpromazinden günümüze antipsikotik tedavilerin dünü
bugünü. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 12: 211- 225
Day, J. C., Wood, G., Dewey, M., Bentall, R. P. (1995). A selfrating
scale for measuring neuroleptic side-effects:Validation in a
group of schizoprenic patients. Br J Psychiatry, 166: 650-653.
Duman, Z. Ç. (2003). Şizofreni tanılı bireylere ve ailelerine topluma
yeniden katılım programı uygulaması ve izleme çalışması. Yayınlanmamış
Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Enstitüsü, İstanbul.
Ebrinç, S., Başoğlu, C., Çetin, M., Filiz, M., Şendoğan, N. (2002).
Şizofrenili hastalarda haloperidol ve risperidon’un klinik etki ve
yan etkileri. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 12: 6-13.
Erkoç, Ş. ve ark. (2001). Şizofreni Tanılı Hastalarda Bir Yıllık Çok
Merkezli İzleme Çalışması: Çalışmaya alınan hastalarda tedaviye
uyum. 37. Ulusal Psikiyatri Kongresi, 2-6 Ekim, İstanbul.
Evren, C. (1998). Olanzapin: Yeni “atipik” antipsikotik. Klinik Psikofarmakoloji
Bülteni, 8(2): 74-80.
Gray, R., White, J., Schulz, M., Abderhalden, C. (2010). Enhancing
medication adherence in people with schizophrenia: An international
programme of research. International Journal of Mental Health
Nursing, 19: 36-44.
Gray, R., Wykes, T., Gournay, K. (2002). From compliance to concordance:
A Review of the literature on interventions to enhance
compliance with antipsychotic medication. J Psychiatr Ment Health
Nurs, 9: 277-284.
Gray, R., Wykes, T., Parr, A. M., Hails, E., Gournay, K. (2001). The
use of outcome measures to evaluate the efficacy and tolerability of
antipychotic medication: A comparison of Thorn graduate and CPN
practice. J Psychiatr Ment Health Nurs, 8: 191-196.
Gray, R., Wykes, T., Edmonds, E., Leese, M., Gournay, K. (2004).
Effect of a medication management training package for nurses on
clinical outcomes for patients with schizophrenia: Cluster randomised
controlled trial. Br J Psychiatry, 185: 157-162.
İçelli, İ. (1998). Psikotrop ilaçların yol açtığı hareket bozuklukları
ve tedavi yaklaşımları. Güleç, C., Köroğlu, E. (Ed.). Psikiyatri Temel
Kitabı. Cilt 2., Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 927-959.
Jordan, S., Tunnicliffe, C., Sykes, A. (2002). Minimizing sideeffects:
The clinical impact of nurse-administered ‘side-effect’
checklists. J Adv Nurs, 37: 155-165.
Kampman, O., Lehtinen, K., Lassila, V. (2001). The reliability of
compliance assessments performed by doctors and patients during
neuroleptic treatment: a comparison of compliance ratings. Acta
Psychiatr Scand, 104(4): 299-304.
Karow, A. ve ark. (2007). Association of subjective well-being,
symptoms, and side effects with compliance after 12 months of treatment
in schizophrenia. J Clin Psychiatry, 68: 75-80.
Kozuki, Y., Froelicher, E. S. (2003). Lack of awareness and nonadherence
in schizophrenia. West J Nurs Res, 25: 57-74.
Lambert, M. ve ark. (2004). Impact of present and past antipsychotic
side effects on attitude toward typical antipsychotic treatment
and adherence. Eur Psychiatry, 19: 415- 422.
Lambert, T. J. R., Cock, N., Alcock, S. J., Kelly, D. L., Conley,
R. R. (2003). Measurement of antipsychotic-induced side-effects:
Support for the validity of a self-report (LUNSERS) versus structured
interview (UKU) approach to measurement. Hum Psychopharmacol
Clin Exp, 18: 405-411.
Lindström, E. ve ark. (2001). Patient-rated versus clinician-rated
side effects of drug treatment in schizophrenia. Clinical validation
of a self-rating version of the UKU Side Effect Rating scale (UKUSERS-
Pat). Nord J Psychiatry, 55 (Suppl. 44): 5-69.
Ling, C. Y., Klainin, P., Ignacio, J. (2009). The impact of antipsychotic
side effect on attitudes toward medication in patients with
schizophrenia: A systematic review. JBI Systematic Review
Protocol, www.joannabriggs.edu.au/protocols/Protocol346.pdf.
(23.02.2011)
Marland, G. R. (1999). Atypical neuroleptics: Autonomy and
compliance?. J Adv Nurs, 29(3): 615-622.
Masand, P. S., Narasimhan, M. (2006). Improving adherence to
antipsychotic pharmacotherapy. Current Clinical Pharmacology, 1:
47-56.
Moncrieff, J., Cohen, D., Mason, J. P. (2009). The subjective experience
of taking antipsychotic medication: a content analysis of
Internet data. Acta Psychiatr Scand, 1-10.
Morisky, D. E., Gren, L. W., Levine, D. M. (1986). Concurrent and
predictive validity of a self-reported measure of medication adherence.
Med Care, 24: 67-74.
Morrison, P. ve ark. (2000). The Use of the Liverpool University
Neuroleptic Side-Effect Rating Scale (LUNSERS) in clinical practice.
Australian and New Zealand Journal of Mental Health Nursing,
9: 166-176.
Oehl, M., Hummer, M., Fleischhacker, W. W. (2000). Compliance
with antipsychotic treatment. Acta Psychiatr Scand, 102 (Suppl.
407): 83-86.
Özeren, F. (1996). Psikotrop ilaç alan hastaların yaşadıkları yan
etkilerle baş etmelerinde hemşirelik bakımının etkinliği. Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Enstitüsü, İstanbul.
Öztürk, O. (Ed). (1994). Ruhsal bozukluklarda ilaç sağaltımı. Ruh
Sağlığı ve Bozuklukları. 5. basım, Hekimler Yayın Birliği, Ankara,
457-505.
Pratt, P. (1999) The administration and monitoring of neuroleptic
medication. Broker, C., Repper, J. (Ed.). Serious Mental Health
Problems in the Community (Policy,Practice&Researche), Balliére
Tindall, London, 238-263.
Rittmannsberger, H., Pachinger, T., Keppelmüller, P., Wancata, J.
(2004). Medication adherence among psychotic patients before admission
to inpatient treatment. Psychiatr Serv, 55: 174-179.
Sherr, J. (2000). Psychopharmacology and other biologic therapies.
Fortinash, K. M., Holoday-Worret, P. A. (Ed.). Psychiatric Mental
Health Nursing. 2. ed., Mosby, St. Louis, 538-567.
Sın, J., Gamble, C. (2003). Managing side effects to the optimum:
valuing a client’s experience. J Psychiatr Ment Health Nurs, 10:
147-153.
Thieda, P., Beard, S., Richter, A., Kane, J. (2003). An economic
review of compliance with medication therapy in the treatment of
schizophrenia. Psychiatr Serv, 54: 508-516.
Usher, K. (2001). Taking neuroleptic medications as the treatment
for schizophrenia: A phenomenological study. Australian and New
Zealand Journal of Mental Health Nursing, 10: 145-157.
Uzun, Ö., Özşahin, A., Özgen, F., Battal, S. (1997). Sülpiridin yan
etki profili: Klorpromazinle karşılaştırmalı bir çalışma. Düşünen
Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 10(4): 14-17.
Üstünsoy Çobanoğlu, Z. S., Aker, T., Çobanoğlu, N. (2003). Şizofreni
ve diğer psikotik bozukluğu olan hastalarda tedaviye uyum
sorunları. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi,
16(4): 211- 218.
Walker, H., MacAulay, K. (2005). Assessment of the side effects of
antipsychotic medication. Nurs Stand, 19: 41-46
Yıldız, M. ve ark. (2002). Şizofreninin ruhsal-toplumsal tedavisinde
sosyal beceri eğitimi-belirtilerle baş etme ve ilaç tedavisi yaklaşımının
Türkiye’de çok merkezli bir uygulaması. Türk Psikiyatri
Dergisi, 13(1): 41-47.
Yılmaz, S. (2004). Psikiyatri hastalarında ilaç yan etkileri ve ilaç
uyumu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 40-48.
Yılmaz, S., Buzlu, S. (2006). Liverpool Üniversitesi antipsikotiklerin
yan etki değerlendirme ölçeği’nin Türkçe formunun güvenilirliği.
Klinik Psikofarmakoloji Bülteni,16(3):147-154.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com