1798 YILINA AİT BİR TÜRK DİPLOMASİ BELGESİ

Osmanlı Devletinde yabancı devletlerle diplomatik ilişkilerin modern anlayışa yakın bir tarzda cereyan ettiğine dair belgeler mevcuttur. Bunlardan şimdiye kadar hiç yayınlanmamış olduğunu sandığımız bir belgeyi, 1798 yılında Reisülküttabın konağında yeni gelen ingiltere Büyükelçisi ile yapılan konuşmanın mazbatasını yayınlıyoruz. İşbu 1214 senesi Mahi Cemaziyülaıhirin 24 üncü günü Reisülküttab efendinin konağında cedideden gelen İngiltere Büyükelçisi ile vaki olan mükalemenin mazbatasıdır. Elçiyi mersum tasdikname mübadelesinden mukaddem mükaleme istida etmiş olmaktan naşi yevmi mezkurde İsmet beyefendi ve Reisülküttap efendi elçiyi mersum ile mulâkat berle rüsumu adiye tediye ve meclis tahliye olunup istifsarı hali hatır olunduktan sonra elçiyi mersum kelama şuru ile mülakytı tacilden muradım geldiğim gündenberu Mısır maddesine dair keyfiyata tahsili vukuf etmiş olduğuma binaen buna müteallik bazı husus ifadesidir demekle beni taraftan biz dahi elçi beyden biran akdem mülakat eylemek ve hem maslahatı haliyeye dair sohbet etmek hahişinde idik vakıa Mısır maddesinin müzakeresi ehem ve akdemdir cevabı verilup Mısırda olan Fransalı müdürleri Kleber(den muahharan tarafı hazreti Sadrazama gelen kâğıt ve el canipten yazılan cevapnamenin suretleri Orduyu hümayunda olan Rusya tercümanı canibinden Rusya elçisine vurud etmiş olmaktan naşi ingiltere elçisine dahi itası lazimeden olmak hasebiyle birer suretleri elçiyi mersum tarafına verilmiş olduğundan Kleber'in kâğıdı ve canibi sadaretpenahiden yazılan cevapnamenin mefhumları elçi beyin malum olmuş mudur deyu sual olundukta elçiyi mersum bunların mezayası malumum olduğundan başka bu tarafta olan elçi Smithin karındaşı Komandar Smith ile olan muhaberatına dahi tahsilü ittıla eylemişimdir. Fransalunun Mısır tahliyesine niyeti olmadığı kâğıtlarından müsteban olup bu husus meşkuk olduğundan müttefikler tarafından Fransalu aleyhine iktiza eden hareketin icrası lazimeden olup teksiri esbabı muktezayı halden olmağla bu mükalemeden maksudum bunun müzakeresidir demekle.