ROMA DEVLETİ'NİN İKTİSADİ KRİZLERİ

Roma, ilk çağ uygarlıkları arasında tarih bakımından bize en yakın olanı ve kaynak bolluğu dolayısıyla, tarihi en iyi bilinenidir. Balı, kendi kültür, hukuk ve uygarlığının {emellerini Roma'da bulduğu gibi, ekonomik yapısının da, Roma ekonomik yapıcının gelişmesiyle oluştuğunu kabul etmektedir. Ana karakteri bir tarım ekonomisi olan Roma iktisat tarihini. Krallık, Cumhuriyet, İmparatorluk devirleri şeklindeki siyasi tarihine paralel olarak şu devrelere ayırmak mümkündür: 1) İlkel bir tarım ekonomisi, 2) Siyasi yayılma ile birlikle liberal ekonomi ve Lunun 3) Emperyalizme dönüşmesi ile a) Gelişme safhası b) Geçiş dönemi krizleri, c) Güdümlü ekonomi devreleri. İktisadi meseleler, Roma'da bir doktrin konusu teşkil etmemiştir. Romalı hukukçular, daha çok, İktisadı haklan emniyete almaya ve halka refah yolunu açık tutmaya önem vermişlerdir. Ancak, rîo ma'da sosyal gerginlikler başladıktan ve sefalet tehlikesi belirdikten sonra, iktisadi meseleler fikir bayatında münakaşa edilmeye başlamıştır. Savaş masraflarının ağırlığı, işsiz kalabalıkların Roma sokaklarını doldurması, fethedilen ülkelerden gelen ürüne yerli çiftçilerin rekabet edememesi ve devletin iktisadî hayata müdahalesi geçim şartlarını ağırlaşlırmıştır.