The Attempts to Make the Newspaper Distribution Wider In Turkey (1930 -1945)
Journal Name:
- İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Abstract (2. Language):
This article presents the attempts to set up a nation wide company and an institution, mainly to distribute newspapers, magazines and books between 1930 -1945 and analyses the failure of these at¬tempts. Main aim of the French publishing company Librarie Hachette and some newspaper owners in İstanbul was to make more profit by the attempts of founding a 'distribution company'. On the other hand, the top priority objective of the attempts for a publication distributing institution by The Gen¬eral Directorate of Press, Publication Congress, Press Congress, The Turkish Press Association and Republican Peoples Party was that the press, which was considered as a tool of inculcation and educa¬tion, should give public service for the nation and country benefits. The fact that all the attempts, which were a part of the struggle of social classes in Turkey to make 'state hand' dominate on 'market hand' failed, points the limits of the power of both sides. In this study, first hand documents that are found in Hakkı Tarık Us archive were mainly used.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Bu çalışmada, Türkiye'de 1930 - 1945 yılları arasında, ülke çapında gazete, dergi ve kitap dağıtımını yaygınlaştırmak amacıyla bir 'dağıtım şirketi' ve bir 'dağıtım kurumu' kurma girişimleri betimlenecek ve bu girişimlerin sonuçsuz kalması analiz edilecektir. Fransız şirketi Librairie Hachette ve İstanbul'daki bazı gazete sahiplerinin 'dağıtım şirketi' kurma girişimlerinin öncelikli amacı daha fazla kâr elde etmektir. Matbuat Müdürlüğü, Basın Kongresi, Neşriyat Kongresi, Basın Birliği ve Cumhuriyet Halk Partisinin dağıtım kurumu' kurma girişimlerinin öncelikli amacı ise 'telkin ve terbiye' aracı görülen basının 'millet ve memleket menfaatine' hizmet sunmasıdır. Türkiye'deki toplumsal sınıfların, 'piyasa eli'ne karşı 'devlet eli'ni egemen kılma mücadelesinin bir parçası olan bu girişimlerinin hepsi¬nin sonuçsuz kalması incelenen dönemde tarafların gücünün sınırlarını gösterir. Bu iki yaklaşımın mücadelesi 1945 sonrasında da devam etmiş ve 1970lerin sonuna kadar sürmüştür. Çalışmada ağırlıkla Hakkı Tarık Us arşivindeki birinci el kaynaklar kullanılmıştır. Librairie Hachette'in 1930'da 'Gazeteler Mesajerisi Türk Şirketi' ve Resmi İlanlar Türk Limited Şirketi ortaklarının 1931'de 'Tevzi İşleri İdaresi' kurma girişimlerinin belgeleri ile 1934'de Vakit gazetesinden Matbuat Umum Müdürlü-ğü'nün basın anketine cevap yazısı söz konusu birinci el kaynaklardan bazılarıdır.
- 1
107-126