REŞAT NURİ GÜNTEKİN'İN RUSÇA, SIRPÇA VE BULGARCAYA ÇEVRİLEN ESERLERİNİN BİBLİYOGRAFYASI

Tanınmış Türk yazarı Reşat Nuri Güntekin'(1889-1956)in hayatı, eserleri ve bunlar üzerinde yapılan incelemelere dair gerek Türkiye'de gerekse dış memleketlerde bazı bibliyografya eserleri yayınlanmıştır. Yazarın ölümünden birkaç ay sonra, T. Poyraz ve M. Alpbek, Reşat Nuri Güntekirt'in Hayatı ve Eserleri adında bir yazı yayınlamışlardır1. Bu bibliyografyaya, yazarın yalnız müstakil eserleri ve İngilizceye çevrilen iki romanı dahil edilmiştir. T. Poyraz ve M. Alpbek'in bu yazıları aym yıl içinde Reşat Nuri Güntekin, Hayatı ve Eserlerinin Tam Listesi adı altında bir broşür halinde neşrolunmuştur2. Bu eserde, Reşat Nuri Gün-tekin'in Sırpçahırvatçaya3 çevrilen üç romanı, üç hikâyesi ve bir piyesi belirtilmişse de bu liste noksan olduğu gibi transliterasyonda da yanlışlar vardır4. 1957 yılından sonra Reşat Nuri Güntekin hakkında gerek Türkiye'de gerekse hariçte yayınlanan eserlerdeki bibliyografya bölümleri, genellikle T. Poyraz ve M. Alpbek'in adı geçen eserlerinden yararlanılarak hazırlanmıştır. Reşat Nuri Güntekin'in hayatı ve eserlerine dair 1965 yılında Rusya'ca î. L. Tuçinskaya tarafından yayınlanan bir eserde5, yazarın biografisi (s. 4-10), hayat ve faaliyetindeki önemli tarihler (s. Ilcl2), belli başlı eserlerinin yayın tarihleri (s. 15-17), eserlerinin Türkiye'deki yayınları (külliyat, roman, hikâye, piyes ve dergilerde çıkan dört makalesi, s. 18-23), Reşat Nuri Güntekin'in yabancı dillerden Türkçeye yapmış olduğu çevirilerin bibliyografyası (s. 24-26), yazarın Rusça, Azerice, Tacikçe, Gürcüce, Kazakça, Letonca, Litüvanca, Özbekçe, Es-tonca ve İngilizceye çevrilen eserlerinin bibliyografyası (s. 28), R. N. Güntekin ve eserleri hakkında Rusça ve Türkçe eserlerin bibliyografyası (s. 29-30) ile yazarın Türkçe olarak yayınlanan belli başlı eserlerin dizini (s. 31-32) yer almıştır. Görüldüğü üzere Reşat Nuri Güntekin'in Sırpçahırvatça ve Bulgarcayâ çevrilen eserleri bu bibliyografyaya dahil edilmemiştir, R. N. Güntekin'in 1965 yılına kadar Rusçaya çevrilen eserlerinin bibliyografyasını düzenlediğimiz zaman yukarıda belirtilen eserden yararlandık. Bu tarihten sonra yapılan çevrileri ise çeşitli bibliyografya eserlerinden tespit ettik. R. N. Güntekin'in Sırpçahırvatçaya yapılan çevrileri için Ly. Raykoviç, Turski pesnitsi i pripovedaçi kod Srba i Hrvatcf ve B. Nurudinoviç, Bibliyografya yugoslovenske oriyentalistike (1944-1965)7 tarafından yayınlanan eserlerden faydalandık. Ayrıca, R. N. Güntekin'in bazı eserleri Yugoslavya'da Türkçe olarak da yayınlanmıştır. Bunları ayrı bir bölümde belirtmeyi uygun bulduk. Yazarın Bulgarcayâ çevrilen eserlerini St. Velikov'un Traduction Bulgares d'Ecrivains Turc adlı incelemesinden8 ve bazı kataloglardan tespit ettik. Bununla birlikte Reşat Nuri Güntekin'in eserleri daha bazı dillere, meselâ Almanca, Fransızca ve İtalyancaya da çevrilmiş ve bunlara dair incelemeler yayınlanmıştır9. Bundan başka, î. L. Tuçinskaya, düzenlemiş olduğu bibliyografyaya, R. N. Günteldn'in îkinci Cihan Savaşından önce Azerice yayınlanan eserlerini nazarıitibara almamıştır10. Hatta yazarımızın Türkiye'de çeşitli gazete ve dergilerde yayınlanan yazı, hikâye ve piyesleri henüz hiç bir bibliyografyaya dahil edilmemiştir. Bu sebepten, gelecekte R. N. Güntekin'in tam bir bibliyografyasının hazırlanması gerekecektir.