MESNEVÎ-I ŞERÎF İLE ALÂKALI OLARAK CEVDET PAŞA'NIN ÂBlDİN PAŞA'YA YAZDIĞI BİR MEKTUP

Burada Cevdet Paşa'nm Eskişehir İmam-Hatib Lisesi Kütüphâne-si'nde bulunan ve 2706 numarada kayıtlı olan «Sivas Valisi Devletlû Âbidîn Paşa Hazretleri'ne Cevâb-nârne Suretidir» başlığını taşıyan tâ-rihsiz bir mektubunu ele alacağız. Cevdet Paşa; Âbidin Paşa'nm Mesnevî-i Şerifin birinci kıt'ası-nm şerhini 4 Cemaziyelewel 1303 târihinde neşretmesi ve bir nüshasını da kendisine göndermesi üzerine mektubunu yazmıştır. Asıl tenkıdlerine geçmeden önce teşekkür ve tebriklerini bildiren Cevdet Paşa'nm Mesnevî-i Şerifle alâkalı olan kendisinin de son devrin bir mesnevî-hânı olduğunu ve icâzeti bulunduğunu haber veren bu mektubunu, aşağıda görüldüğü gibi, dört yönden ele alacağız. 1. Cevde t Paşa'nm bu mektubunda yer alan husûsî hayâtı, 2. Cevde t Paşa ve Mesnevî-i Şerîf üzerindeki düşünceleri, 3. Âbidi n Paşa ve Mesnevi şerhi, !;'•• • 4. Mesnev i şerhleri ile Mesnevî-i Şerifin uydurma cildi üzerindeki görüşler ve Cevdet Paşa'nm kanâati. 1. Cevde t Paşa'nm bu mektubunda yer alan husûsî hayâtı : Cevdet Paşa, belki mektûb nevinin umûmî bir karekteri olmasmdan dolayı, mektûbunda husûsî hayâtına yer vermiş ve kendisinin de mesnevî-hân olduğunu kaydetmiştir. O Dersaadet'de müsellem-i enâm iki mesnevî^hân-ı benâm var idi ki biri Hüsam Efendi ve diğeri Murâd Molla Dergâhı Şeyhi Murâd Efendidir. Hüsam Efendi'nin dersini dmlemişdim ve Murâd Efendi'den de hayli tederrüs eylemişdim. Hattâ Murâd Efendi Dârü'l-Mesnevîyi inşâ ve 1260 senesi Muharremi'nin dokuzuncu günü küşâd ile