You are here

Home » Content

PARİS BARIŞ KONFERANSI'NDA ERMENİ SORUNU

The Armenian Question in The Paris Peace Conference

Journal Name:

  • İstanbul Üniversitesi Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Dergisi

Publication Year:

  • 2008

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The realization that the big powers were on the verge of taking important decisions motivated many nations including the Armenians to act in order to ensure their interests. In the Paris Peace Conference meeting on 26 February 1919, Boghos Nubar and Avetis Ahoranian in the name of the Ottoman Armenians and the Armenian Republic, respectively, demanded territory from the Ottoman State. The movement led by Mustafa Kemal Pasha was unexpected to accept these demands which were demographically controversial and clashed with the principle of applicability. Nevertheless, there was the need for the mandate of a power which would protect, improve and finance Armenian subsistence. This situation resulted in diplomatic maneuvers among Britain, France, the United States and Italy during the conference. Since the Mesopotamia region was of special importance for Britain, the mandate of Anatolia was offered to the US. However, the assessment by the American-based King-Crane and General Harbord missions that the task of mandate would bring about significant military, political and economic hardship affected the Washington's view on the matter. As a result of the voting in the US Senate, the Armenian mandate proposal was rejected on 1 June 1920.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Büyük güçlerin Paris Barış Konferansı'nda önemli kararlar alma aşamasında olması, Ermenilerin de içinde bulunduğu birçok ulusun kendi çıkarlarını sağlamak için harekete geçmesine sebep oldu. Paris Barış Konferansı'nın 26 Şubat 1919 tarihli toplantısında Osmanlı Ermenilerini temsilen Boghos Nubar ile Ermenistan Cumhuriyetini temsilen Avetis Ahoranian Osmanlı Devleti 'nden toprak talebinde bulunmuşlardır. Demografik bakımdan sağlam gerekçeye dayanmayan ve uygulanabilirlik ilkesine ters düşen bu taleplerin Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki hareket tarafından kabul edilmesi beklenemezdi. Bununla beraber Ermeni varlığını koruyacak, geliştirecek ve finanse edecek bir gücün mandaterliğine ihtiyaç vardı. Bu durum konferans esnasında ingiltere, Fransa, ABD ve italya arasında diplomatik manevraların yaşanmasına sebep oldu. Özellikle ingiltere için Mezopotamya bölgesi önemli olduğundan Anadolu'da mandaterlik görevi ABD'ye sunuldu. Ancak, Amerikan eksenli King-Crane ve General Harbord Heyetlerinin askerî, siyasî ve ticarî açıdan mandaterlik görevinin büyük zorluklar getireceğini tespit etmesi Washington'un mandaterliğe bakışını olumsuz etkiledi. Amerikan senatosunda yapılan oylama neticesinde Ermenistan mandaterlik teklifi 1 Haziran 1920'de reddedildi.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastrmx_140016_pp_79-98.pdf
  • 13
79-98
  • Turkish

REFERENCES

References: 

A) Arşivler
NARA, General Records of the American Commission to Negotiate Peace, 1918¬1931.
B) Resmi Yayınlar
Documents on British Foreign Policy 1919-1939 (1919), I, Ed.
E.L.Woodward, Rohan Butler, London, 1947. Documents on British Foreign Policy 1919-1939 (1919), IV, Ed. E.L.Woodward, Rohan Butler, London, 1947. Harb Tarihi Vesikaları Dergisi, 11(Mart 1955), Ankara, 1955. Papers Relating to the Foreign Relations of the United States, The Paris Peace Conference, 1919, III, U.S. Government Printing Office, Washington, 1943.
Papers Relating to the Foreign Relations of the United States, The Paris Peace Conference, IV, U.S. Government Printing Office,
Washington, 1943.
Papers Relating to the Foreign Relations of the United States, The Paris Peace Conference, V, U.S. Government Printing Office, Washington, 1946.
Papers Relating to the Foreign Relations of the United States, The Paris Peace Conference, VI, U.S. Government Printing Office,
Washington, 1946.
Papers Relating to the Foreign Relations of the United States, The Paris Peace Conference, XI, U.S. Government Printing Office, Washington, 1945.
Papers Relating to the Foreign Relations of the United States, The Paris Peace Conference, XII, U. S. Government Printing Office,
Washington, 1947.
Papers Relating to the Foreign Relations of the United States, 1919, II, U.S. Government Printing Office, Washington, 1934.
C) Gazeteler
The New York Times
D) Araştırma Eserler ve Makaleler
Akgün, Seçil: General Harbord'un Anadolu Gezisi ve Ermeni
Meselesine Dair Raporu, Tercüman Yayınları, İstanbul, 1981. Armaoğlu, Fahir: "Harbord Misyonu Nasıl Ortaya Çıktı?", Belleten,
LXI/232 (Aralık 1997), Ankara, 1998, s.701-707. Aytepe, Oğuz: "Milli Mücadele'de Manda Sorunu ve Mustafa Kemal'in
Yaklaşımı", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü
Atatürk Yolu Dergisi, S.24, (Kasım1999-2003), s.475-486. Başak, Tolga: İngiltere'nin Ermeni Politikası, IQ Kültür Sanat Yayıncılık,
İstanbul, 2008.
Beyoğlu, Süleyman: "Sevr ve Lozan'da Ermeni Sorunu", Gazi Akademik Bakış Dergisi, C.n, S.3, Kış 2008, s.125-138.
Dağ, Ahmet Emin: Uluslararası İlişkiler Sözlüğü, Ağaç Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2009.
Duru, Orhan: Amerikan Gizli Belgeleriyle Türkiye'nin Kurtuluş Yılları, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2001.
Ertan, Temuçin F.: "Lozan Konferansı'nda Ermeni Sorunu", KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, Cilt II, Sayı 2, (Güz 2000), s.209-225.
Evans, Laurance: Türkiye'nin Parçalanması ve ABD Politikası (1914¬1924), Örgün Yayınevi, İstanbul, 2003.
Harbord, James G.: "Conditions in the Near East", Senate Documents, 66TH Congress 2d Session, Document No:266, Washington, 1920.
Harbord, James Guthrie: The American Army in France, 1917-1919, University of Michigan, 1936.
Helmreich, Paul: Sevr Entrikaları, Çev. Şerif Erol, Sabah Yayınları,
İstanbul, 1996.
Hovannisian, Richard: The Republic of Armenia, II, University of
California Press, Berkeley-Los Angeles-London, 1982. Jaeschke, Gotthard: Kurtuluş Savaşı İle İlgili İngiliz Belgeleri, Çev. Cemal
Köprülü, TTK, Ankara, 1991. Kazamzadeh, Firuz: The Struggle of Transcaucasia (1917-1921), Templar
Press, New York, 1951. Kitsikis, Dimitri: Yunan Propagandası, Meydan Neşriyat, İstanbul, 1963.

Lütem, Ömer Engin: "1919 Paris Barış Konferansı'nda Ermeni Talepleri",
Ermeni Araştırmaları, Sayı 22, Yaz 2006, s.163-178; 193-215. Macmillan, Margaret: Paris 1919, 1919 Paris Barış Konferansı ve
Dünyayı Değiştiren Altı Ayın Hikâyesi, Çev.Belkıs Dişbudak, ODTÜ
Yayıncılık, Ankara, 2003. Mazıcı, Nurşen: ABD'nin Güney Kafkasya Politikası Olarak
Ermenistan Sorunu 1919-1921, Pozitif Yayınları, İstanbul, 2005. Öke, Mim Kemal: Ermeni Sorunu 1914-1923, TTK, Ankara, 1991. Petsalis, N.-Diomidis, Greece at the Paris Peace Conference (1919),
Thesaloniki : Institute for Balkan Studies, 1978. Sonyel, Salahi: Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, I, TTK, Ankara,
1995.
Turan, Ömer: "Lozan Konferansı'nda Amerikan Misyonerleri", 80. Yılında
2003 Penceresinden Lozan Sempozyum Bildirileri, s.205-239. Uluslararası İlişkiler Sözlüğü, Der.Faruk Sönmezoğlu, Haz.Ülke
Arıboğan, Gülden Ayman, Der Yayınları, İstanbul, 2010 Yavuz, Bige: Kurtuluş Savaşı Dönemi'nde Türk-Fransız İlişkileri
Fransız Arşiv Belgeleri Açısından 1919-1922, TTK, Ankara, 1994.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com