You are here

NEHCU'L-FERADIS' TEKİ TERZİLİK TERİMLERİ VE BU TERİMLERİN TÜRKİYE TURKÇESİNDEKİ KULLANIMLARI

THE TERMS OF TAILORSHIP IN NEHCU'L-FERADIS AND THE USAGE OF THESE TERMS IN TURKISH

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/jasss_10
Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
Kharezmi Turkish has a significance in terms of being a transition period of Turkish language from Karahan Turkish to Chagatay Turkish. Nehcu 'l Feradis, which is one of the important works of Kharezmi Turkish, is a voluminuos text written by an extended verbal repertoire and presenting the characteristics of the language of the period perfectly, in the field where Turkish written language started to advance in three different geographical regions in the 14th century. In this study, the elements of language regarding the terms of tailorship in the vocabulary of Nehcu 'l Feradis are approached in the point of genre and meaning. The terms used in the text are chosen according to the tailor's direct practice, the device and material used by the tailor for this practice and whether it is the creation of the tailor depending the meaning of the term. The terms are sorted out after having being classified according to the word types. Lastly, the semantic features and the usage of the terms of tailorship are explained.
Abstract (Original Language): 
Harezm Türkçesi Türk dilinin Karahanlı Türkçesinden Çağatay Türkçesine bir geçiş dönemi olması açısından önem taşır. Harezm Türkçesinin önemli eserlerinden olan Nehcü 'l-Ferâdis, XIV. yüzyılda, Türk yazı dilinin üç değişik coğrafî bölgede gelişmeye başladığı alanda, geniş söz dağarcığı ile yazılan ve döneminin dil özelliklerini oldukça iyi yansıtan hacimli bir eserdir. Bu çalışmada Nehcü 'l-Ferâdis'in söz varlığında yer alan terzilik terimleriyle ilgili dil malzemesi tür ve anlam açısından ele alınmaya çalışılmıştır. Eserde geçen kelimeler, kelimenin anlamından hareket ederek, terzinin doğrudan yaptığı eylem, terzinin bu eylemleri gerçekleştirmekte kullandığı araç ve malzeme, terzinin ortaya koyduğu nesne olup olmamasına göre seçildi. Kelimeler önce sözcük türlerine göre tasnif edildikten sonra kendi içinde çeşitli sınıflandırmalara tâbi tutuldu. Son olarak metinde geçen terzilik terimlerinin anlam özellikleri ve günümüz Türkiye Türkçesindeki kullanımları açıklanmaya çalışılmıştır.
73-92

REFERENCES

References: 

AKTAN, Bilal, (2006), Kerderli Mahmut Cennetlerin Açık Yolu, Edebiyat Otağı Yayınları, Ankara.
ARGUNŞAH Mustafa, (1995) "Nehcü'l-Feradis, II Metin, (Çevriyazı: Janos Eckmann, Yayınlayanlar: Semih Tezcan-Hamza Zülfikar, TDK, yayın yeri ve tarihi yok, XI+313 s.)", Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, s. 439-469.
ATA, Aysu, (1995), Nehcü'l-Ferâdis III Dizin-Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
ATALAY Besim, (2006), Divanü Lûgati-t-Türk (Çeviri), C. I-II-III-IV, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
AYVERDİ İlhan, (2005), Misalli Büyük Türkçe Sözlük, Kubbealtı Neşriyat, C. I-II-III, İstanbul.
Büyük Türkçe Sözlük, (2005), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
CAFEROĞLU Ahmet, (1993), Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, Enderun Kitabevi, İstanbul.
CLAUSON
Si
r Gerard, (1972), An etimological Dictionary Of Pre-Thirteenth-Century
Turkish, Oxford At The Clarendon Press.
DEVELLİOĞLU Ferit, (1999), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat, Aydın Kitabevi, Ankara.
DİLÇİN Cem, (1983), Yeni Tarama Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
ECKMANN Janos, (2004), Nehcü'l-Ferâdis I. Metin, II. Tıpkı Basım (Yayımlayanlar Semih Tezcan, Hamza Zülfikar), TDK Yayınları, Ankara.
EREN Hasan, (1999), Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Bizim Büro Basımevi Ankara.
ERCİLASUN Ahmet Bican, (2009), Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi,
Akçağ Yayınları, Ankara
EROL ARSLAN Hülya, Eski Türkçeden Eski Anadolu Türkçesine Anlam Değişmeleri,
(2008), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
GÜLENSOY Tuncer, Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü,
(2007) Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
HACIEMİNOĞLU Necmettin, (1997), Harezm Türkçesi ve Grameri, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, Ankara.
TOPARLI Recep, VURAL Hanifi, KARAATLI Recep, (2003), Kıpçak Türkçesi Sözlüğü,
Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara. Tarama Sözlüğü, 8 Cilt, (1963-1977), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
Nehcü'l-Ferâdis' Teki Terzilik Terimleri ve Bu Terimlerin Türkiye Türkçesindeki Kullanımları 88
Tomris TUNÇ, (1995) Derleme Sözlüğü ve Kavramlar Dizini, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
YÜKSEKKAYA SAĞOL Gülden, ARGUNŞAH Mustafa, TABAKLAR Özcan, (2010) Karahanlıca, Harezmce, Kıpçakça Dersleri, Kesit Yayınları, İstanbul.
Güncel Türkçe Sözlük
http://tdk.org.tr/TR/Genel/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4... ED947CDE&Kelime=
Türk Lehçeleri Sözlüğü
http://www.tdk.org.tr/lehceler/
Büyük Türkçe Sözlük
http://tdkterim.gov.tr/bts/
Kişi Adları Sözlüğü
http://www.tdk.gov.tr/TR/Genel/AdArama.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA8498 16B2EF0BF5B4755D05B9EB
Terim Sözlükleri
http://tdkterim.gov.tr/
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
http://tdkterim.gov.tr/ttas/

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com