You are here

Home » Content

BALKIMAK FIILI VE OĞUZ TURKÇESINDE Y- ~ B-DEĞİŞMELİ KELİMELER

THE VERB BALKIMAK AND Y- ~ B- ABELIAN WORDS IN OGHUZ TURKISH

Journal Name:

  • The Journal of Academic Social Science Studies

Publication Year:

  • 2010
DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/jasss_26

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
There are some noun and verb derivatives of the verb "balkımak", which explained as "shining and blazing" in different resources,: balkış " brightness, illumined ", balkı "beautiful, bright, smart ", balkır "blink, flash ", balkız " blink ", balk "blink, flash", barkı - "shining" The verb "balkı- " should have been the variant of the verb yalkı- "coruscate" that begins with b-. There are other samples of y— b- variations: yart ~ bart (DLT. "water glass"), yudutmak ~ budutmak (DLT. To kill someone by freezing in cold), yulak ~ bulak "spring, well spring, fountain ", yoz ~ boz ~ bor "wild, unimproved and uncultivated land; uncultivated hardpan", yaldır yaldır- baldır baldır "gleamingly" ... In conclusion the root of the verb "balkı-" should be searching by connecting to the verbs "yalkı- ~ yılkı— ılkı-" This is also the " *ya-" verb root which has derivatives like "yan-, yal- , yak-, yar-, yaru-, yaşu-", The verb structure of " balkımak " should be illumined by connecting to the verb "yalkı- " In such a case "balkı-(~ yalkı-) was formed by adding +ı/+i to "yalk (-balk: blink, flash) the noun type which was derived from "yal-" by adding " -k "
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Çeşitli kaynaklarda " parlamak, ışık saçmak " şeklinde açıklanan ve daha çok Eski Türkçeden sonraki metinlerde gördüğümüz balkımak fiiliyle ilgili bazı isim ve fiil türevleri vardır: balkış " parlaklık, aydınlık ", balkı " güzel, parlak, süslü ", balkır "parıltı, şimşek ", balkız "parıltı ", balk " şimşek, parıltı ", barkı- "parlamak "... Balkı- fiili, yalkı- " parıldamak " fiilinin b- 'li varyantı olsa gerekir. Türkçede y— b- değişiminin başka örnekleri de vardır: yart ~ bart (DLT. " su içilen bardak"), yudutmak ~ budutmak (DLT. " soğukta dondurarak öldürmek "), yulak ~ bulak " kaynak, pınar, çeşme ", yoz ~ boz ~ bor " vahşi, sürülmemiş ve ekilmemiş yer; işlenmemiş sert toprak ", yaldır yaldır ~ baldır baldır " parıl parıl "... Sonuç olarak balkı- fiilinin kökünü yalkı— yılkı— ılkı- fiiliyle ilgi kurarak aramak gerekir. Bu da yan-, yal-, yak-, yar— yaru-, yaşu- gibi türevleri olan *ya- fiil köküdür ; balkımak fiilinin yapısını ise yalkı- fiiliyle ilgi kurarak aydınlatmak gerekir. Bu durumda balkı- (~ yalkı-) fiili, yal- fiilinden -k ile yapılmış olan yalk (~ balk: şimşek, parıltı) isim şekline, +ı- / +i- eklenmesiyle oluşmuş bir fiildir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-balkimak-fiili-oguz-turkcesinde-y-b-degismeli-kelimeler.pdf
  • 2
33-40
  • Turkish

REFERENCES

References: 

ATA, Aysu, (1997b).Nasırü'd-Djn Bin Burhanü'd-Djn Rabğuzj Kısasü'l-Enbiya-II, Dizin, Ankara: TDK
ATALAY, Besim, (1986). Divanü Lugati 't-Türk Tercümesi-I, II, III, Ankara: TDK
BANGUOĞLU, Tahsin, (1990). Türkçenin Grameri, Ankara: TDK
CAFEROĞLU, Ahmet, (1984).Türk Dili Tarihi, İstanbul: Enderun Yayınevi
CLAUSON, Sir Gerard (1972). An Etymological Dictionary Of Pre- Thirteenth-Century Turkish, Oxford
Derleme Sözlüğü
(DS
) (1965). II. Cilt, Ankara: TDK
Derleme Sözlüğü
(DS
) (1979). XI. Cilt Ankara: TDK
Derleme Sözlüğü
(DS
) (1974). VII. Cilt Ankara: TDK
DEVELLİOĞLU, Ferit,(1992).Osmanlıca-Türkçe AnsiklopedikLugat, Ankara DİLÇİN, Cem, (1983). Yeni Tarama Sözlüğü, Ankara: TDK
DİLÇİN, Cem, (1991). Mes0Ud Bin Ahmed Süheyl u NevBahar, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi
ECKMANN, Jânos, (1956 )Nehcü 'l-Feradis, II. Metin, Ankara: TDK
ERGİN, Muharrem (1997b) . Dede Korkut Kitabı-II, İndeks Gramer, Ankara: TDK
ERGİN, Muharrem (1997a) . Dede Korkut Kitabı-I, Giriş-Metin- Faksimile, Ankara: TDK
KADRİ, Hüseyin Kazım (1945). Türk LUgati, Türk Dillerinin İştikakı ve Edebi Lugatleri, Cilt 4, Cumhuriyet Matbaası KARA, Mehmet (2001). Türkmence, Ankara: Akçağ
KARAMANLIOĞLU, Ali Fehmi (1994).Kıpçak Türkçesi Grameri, Ankara: TDK
NECİP, Emir Necipoviç (1995). Yeni Uygur Türkçesi Sözlüğü (Rusçadan Çeviren: İklil Kurban), Ankara: TDK
ORALTAY, Hasan, (1984)., Kazak Türkçesi Sözlüğü, Tercüme: Nuri Yüce, Saadet Pınar,
İstanbul: TDA
SIRKAŞEVA L.T.Ryumina ve Kuçigaşeva N.A. (2000). Teleüt Ağzı Sözlüğü (Çev.Şükrü HalükAkalın, Caştegin Turgunbayev) Ankara: TDK
ŞAHİN, Erdal (1999). Yurt Konulu Tatar Cırları, Ankara: TDK
TOPARLI, Recep, Vural Hanifi, Karaatlı Recep (2003), Kıpçak Türkçesi Sözlüğü, Ankara:
TDK
TOPARLI, Recep (1998). Harezm Türkçesi, Tokat Türkçe Sözlük (TS) (1988). Ankara: TDK
TEKİN, Talat, Ölmez Mehmet, Ceylan Emine, Ölmez Zuhal, Eker Süer (1995). Türkmence-Türkçe Sözlük, Ankara: Simurg
Balkımak Fiili ve Oğuz Türkçesinde y- ~ b- Değişmeli Kelimeler
40
TUNA, Osman Nedim (1992) . " Altay Dilleri Teorisi", Türk Dünyası El Kitabı, Cilt-II, s. 7-58
Ankara: TKAE
YUDAHIN, K.K. ve Taymas Abdullah (1988).Kırgız Sözlüğü, Ankara: TDK
ZÜLFİKAR, Hamza (1980). Türkçede Sesyansımalı Kelimeler, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Doçentlik Tezi, Ankara

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com