PERFORMANS TEORİYE GORE MERSİN FIKRALARININ İCRASINDA ANLATICI, DİNLEYİCİ VE BAĞLAMIN ÖNEMİ
THE IMPORTANCE OF NARRATOR, LISTENER AND CONTEXT IN THE RENDITION OF MERSİN ANECTODE IN TERMS OF PERFORMANCE THEORY
Journal Name:
- The Journal of Academic Social Science Studies
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Abstract (2. Language):
In this study, the anecdotes which are collected from Mersin are examined in terms of performance theory and the importance of narrator, listener and context in the course of rendition are presented. In the folklore studies which were conducted until present day were generally used text based folklore theories. These studies include examination of text which are collected from field, patterns and episodes. The effects of the context of text's creation, the listener and rendition environment were ignored. However, in modern day context based theories preferable rather than text based theories in the study of folklore. In our study, Performance Theory which is a context based theory is used. According to performance theory, folklore studies are alive and they take part as movement in a dynamic process. The texts which are arranged according to performance theory involve narrator, listener and context. In our study, it is tried to present the effects of narrator, listener and context on anecdotes by using the performance theory which is context based theory.
In our study, firstly the meanings which are attributed to the word of "folk" are evaluated according to their historical development, then the birth of folklore is explained. After all, it is mentioned about the difference between text based theories and context based theories. In the continues of our study, information about performance theory that we used as method is given. Then, the importance of context, narrator and listener on anecdotes which are collected from field is explained. In the conclusion part, the importance of performance theory which is a context based folklore study that is used in recent years in Turkish folklore studies on the folklore studies' performance explained.Abstract (Original Language):
Bu çalışmada Mersin ilinden derlenen fıkralar Performans Teori doğrultusunda incelenmiş ve icra sırasında anlatıcının, dinleyicinin ve bağlamın önemi ortaya konulmuştur. Günümüze kadar yapılan halkbilimi çalışmalarında genellikle metin merkezli halkbilimi kuramları kullanılmıştır. Bu çalışmalar sahadan derlenen metinlerin incelenmesi, motif ve epizotlarının tespit edilmesini kapsamaktaydı. Metnin yaratılma bağlamı, anlatıcısı, dinleyicisi ve icra ortamının metin üzerindeki etkileri göz ardı edilmekteydi. Günümüzde ise halkbilimi çalışmalarında metin merkezli kuramlar yerine, bağlam merkezli kuramlar tercih edilmektedir. Çalışmamızda sahadan derlediğimiz fıkraları incelerken bağlam merkezli bir kuram olan Performans Teori kullanılmıştır. Performans Teoriye göre folklor ürünleri; canlıdır, dinamik bir sürecin içerisinde devinim halinde bulunurlar. Performans Teori'yle birlikte derlenen metinlerin yanında anlatıcı, dinleyici ve icra ortamı da devreye girer. Çalışmamızda bağlam merkezli bir kuram olan Performans Teori kullanılarak anlatıcı, dinleyici ve bağlamın fıkralar üzerindeki etkileri ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Çalışmamızda öncelikle "halk" teriminin üzerine yüklenen anlamlar tarihsel gelişimi içinde değerlendirilmiş, ardından halkbiliminin doğuşu üzerinde durulmuştur. Daha sonra metin merkezli ve bağlam merkezli kuramların farkına değinilmiştir. Çalışmamızın devamında ise yöntem olarak kullandığımız Performans Teori hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmamızın devamında ise sahadan derlenen fıkraların üzerinde bağlamın, anlatıcının ve dinleyicinin önemine değinilmiştir. Sonuç kısmına geldiğimizde Türk halkbilimi çalışmalarında son yıllarda kullanılmaya başlanan bağlam merkezli halkbilimi çalışmalarından Performans Teori'nin kullanımının halkbilimi ürünlerinin icrası üzerindeki önemi ortaya konulmuştur.
