A CROMELL TRIAL IN THEATRE OF TANZIMAT PERIOD: KEŞF-İ ESRAR
Journal Name:
- The Journal of Academic Social Science Studies
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Abstract (2. Language):
When the western theater, which takes its source from Europe and the conflicts of life,
is observed we see there are old ages appeared. In Turkish geography, the execution area of
this art which originally based on imitation, is traditional games until the Tanzimat period.
Our literature, which recognized European wise theatre in Tanzimat period, perceive the
world at the Westernizated point and the texts have played important and influental role in
change and conversion of the society in this stage.
The plays of this period can be grouped as comedies, verse dramas, romantic dramas,
melodramas, emotional dramas and musical plays. Abdulhak Hâmid Tarhan who wrote
Duhter-i Hindû (Desi Girl) in type of romantic drama reffering the issue of Indian, attracted the
attention. A few years later, work of Keşf-i Esrâr (Discovery of the Secret) is also about the
Indians under British exploitation story in the context of a love. Although the work had a
weak fiction, drawn attention with its point of view which was negating the British people and
stand by Indian side.
The work of Keşf-i Esrâr both shows similarities between Hamid’s works by its
perspective and the subject and also has allusions Hugo’s Cromwell. Inspiratons of author from
Hugo and Hâmid should not be underestimated in his work which written about Indian
traditions, customs, way of life and the beliefs morely accordance with the neo-Hinduism,
which is canged by the effects Christian ones.
In our study, we firstly present analysis of Keşf-i Esrâr, which transcripted by
ourselves, then tried to find out the allusions in the work from Hâmid and Hugo and retain
the place of the work in the theatre of the Tanziman period.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Kaynağını yaşanan hayattan, çatışmalardan alan ve Avrupa referanslı olan Batı
tiyatrosuna bakıldığında karşımıza eski çağlar çıkmaktadır. Özü taklide dayanan bu seyirlik
sanatın Tanzimat’a gelene kadar Türk coğrafyasındaki uygulama alanı geleneksel oyunlardır.
Batılı anlamda tiyatro ile Tanzimat döneminde tanışan edebiyatımız, bu evrede daha çok
Batılılaşma penceresinden bakmış, metinler toplumun değişip dönüşmesinde önemli ve etkili
bir rol üstlenmiştir.
Bu dönem ortaya çıkan oyunlar daha çok komedyalar, manzum dramlar, romantik
dramlar, melodramlar, duygusal dramlar ve müzikli oyunlar şeklinde gruplandırılabilir.
Bunlardan romantik dram türünde, Hint ve İngiliz sömürüsü meselesine değinerek dikkatleri
üzerine çeken Abdülhak Hâmid Tarhan, Duhter-i Hindû’yu yazar. Ondan birkaç yıl sonra K.
imzasıyla yayınlanan Keşf-i Esrar da İngiliz sömürgesindeki Hintlileri bir aşk üçgeni
bağlamında anlatır. Zayıf kurgusuna rağmen meseleye eleştirel bir bakış açısı ile yaklaşan
eser, daha çok İngilizleri olumsuzlayan Hintlilerin yanında duran tutumu ile dikkati çeker.
Bir yandan Hâmid’in eseriyle gerek konu gerek bakış açısı yönüyle benzerlikler
gösteren Keşf-i Esrâr, bir yandan da Hugo’nun Cromwell’ini anıştırır. Yazarın Hint gelenek,
görenek, yaşayış ve inançlarını-daha çok Hıristiyan etkisiyle değişime uğramış neo-Hinduizm doğrultusunda- dikkate alarak yazdığı eserde, Hâmid ve Hugo’dan esinlendiği de göz ardı
edilmemelidir.
Çalışmamızda öncelikle transkiribe ettiğimiz Keşf-i Esrâr’ın çözümlemesi sunulmakla
birlikte, eserin Hâmid ve Hugo göndermeleri ile Tanzimat tiyatrosundaki yeri tespite
çalışılmıştır.
FULL TEXT (PDF):
- 8
851-866