You are here

Home » Content

MUĞLA ORTAKENT’TE BULUNAN OSMANLI DÖNEMİ SÜSLEMELİ MEZAR TAŞLARI-II

OTTOMAN PERIOD DECORATED GRAVESTONES OF MUGLA ORTAKENT-II

Journal Name:

  • The Journal of Academic Social Science Studies

Publication Year:

  • 2013
DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS_650

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
This concerns,‚Ottoman Period Decorated Gravestones of Ortakent‛. Among the cemetery of Ortakent, The dates of the gravestones are between 17.th-19.th centuries and 1 samples of 35 are from 17.th. century, 15 are from 18.th., 19 are from 19.th. century. Gravestones were of marble. The lenghts of the stones are between 145 cm.-48 cm., their widths are between 44 cm.-15 cm., their thicknesses are between 30 cm.-4 cm. Most of the samples are in rectangular and shapes and some are rectangular-prizmal. 13 of them have Foot gravestones. 11 head gravestones have large wadded turban (kavuk), turban(sarık), fez (fes) and kerchief. All of the gravestones have inscriptions. 5 of them are without inscriptions. Inscriptions on 11 samples were laid diagonal, and 24 of them were laid in a linear system, 30 of head ve foot gravesones are in good condition. 5 samples are broken. 7 of 35 gravestones are men’s and 28 are of women’s. While scarping was used for making gravestones are scarping, and painting were used as the main decoration tecnique is seen on foot stone with the painting technique, inscriptions of stones were coloured. Most of the inscriptions and decorations are relieved. Decoration subjects seen on gravestones are phytomorphic, geometric, objective and calligraphic. Most of the floral decorations are naturalistic.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Ortakent’te Bulunan Osmanlı Dönemi Süslemeli Mezar Taşları konulu bu çalışmada, Ortakent Mezarlığında bulunan otuzbeş mezar taşı, incelenerek, çalışmamızda yer almıştır. Ortakent mezar taşlarında tarihi bilinen bütün örnekler XVII. yüzyıl ikinci çeyreği ile XIX. yüzyıl son çeyreği arasındadır. Otuzbeş örnekten bir tanesi XVII. yüzyıl, onbeş tanesi XVIII. yüzyıl, ondokuz tanesi XIX. yüzyıldır. Mezar taşlarının hepsi mermer malzemeden yapılmıştır. Mezar taşlarının büyükten küçüğe doğru boyları 145 cm. ile 48 cm., genişlikleri 44 cm. ile 15 cm., kalınlıkları ise 30 ile 4 cm. arasında değişmektedir. Baş taşı ve ayak taşlarında ortaya çıkan altı örneğin süslemesi kazıma tekniğiyle yapılmıştır. Yüzeyi oyularak yapılan kitabeli ve süslemeli mezar taşları kabartma görünümünde verilmiştir. Ortakent’te bulunan mezar taşları şahideli tiptedir. Örneklerin çoğu dikdörtgen gövdelidir. Onüç mezar taşında ayak taşı bulunmaktadır. Onbir mezar taşında bir çeşidi kadın başlığı olmak üzere kavuk, sarık, fes gibi başlıklar bulunmaktadır. Genel olarak ele aldığımız bütün mezar taşları kitabelidir. Onbir örneğin kitabe dizilişi diagonal, yirmidört tanesi de yatay şekilde verilmiştir. Baş ve ayak taşlarının otuz tanesi sağlamdır. Beş örnek ise; kırık, eksik veya aşınmış vaziyettedir. Otuzbeş mezar taşından yedi tanesi erkeklere, yirmisekiz tanesi kadınlara ait mezarlardır. Şahidelerin süslemeleri oyma ve kazıma tekniği ile oluşturulmuştur. Süsleme konusu olarak bitkisel, nesneli, geometrik ve yazı türü bezeme unsurları kullanılmıştır. Yazı türü olarak en çok sülüs, ta’lik ve nesih kullanılmıştır. Sülüs yirmidört, ta’lik sekiz, nesih üç mezar taşında göze çarpmaktadır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastrmx_79201_6_pp_1373-1436.pdf
  • 2
1373-1436
  • Turkish

REFERENCES

References: 

ACUN, Hakkı(2005). Tüm Yönleri ile Çapanoğlu ve Eserleri, Ankara.
AKAR, Azade (1969).‚Tezyini Sanatlarımızda Vazo Motifleri‛ Vakıflar Dergisi, Sayı: VIII, Ankara, s.267-272.
ARIK, Rüçhan (1973). Batılılaşma Dönemi Türk Mimarisi Örneklerinden Anadolu’da Üç Ahşap Cami, Ankara.
ARIK, Rüçhan(1988). Batılılaşma Dönemi Anadolu Tasvir Sanatı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
AYDOĞDU, Günnur (1997). Amasya Mezar Taşları, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
BARIŞTA, H.Örcün (1991). İstanbul Çeşmeleri, Beyoğlu Cihetindeki Meyve Tabağı Motifleriyle Bezenmiş Tek Cepheli Anıt Çeşmeleri: Kaptan Hüseyin Paşa Çeşmesi, Topçubaşı İsmail Ağa Çeşmesi, Kemankeş Çeşmesi, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
BARIŞTA, H.Örcün (1992). Ortaköy Damat İbrahim Paşa Çeşmesi-Hacı Mehmet Ağa Çeşmesi-Taksim Maksemindeki I.Mahmut Çeşmesi, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
BARIŞTA, H.Örcün(1993). Kabataş Hekimoğlu Ali Paşa Meydan Çeşmesi, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
BARIŞTA, H.Örcün(1997). ‚Eyüp’te Bazı Çocuk Mezar Taşları‛,I.Eyüpsultan Sempozyumu, Tebliğler, Eyüpsultan Bel.Kül.Yay. 7,İstanbul, s.172-180.
BARIŞTA, H.Örcün(2000).‚Eyüpsultan Cafer Paşa Türbesi ve Mezar Taşı Süslemeleri Üzerine‛, Tarihi Kültürü ve Sanatıyla IV.Eyüpsultan Sempozyumu, Tebliğler, 5-7 Mayıs 2000,İstanbul , s.252-283.
BARIŞTA, H.Örcün(2002a).‚Göynük Akşemsettin Türbesi Haziresindeki Bitkisel Bezemeli Kadın Mezar Taşları‛, VI.Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazı Sonuçları Toplantısı, Sanat Tarihi Sempozyumu 8-10 Nisan 2002, Erciyes Üniversitesi, Kayseri , s.123-136.
BARIŞTA, H.Örcün(2002b).‚Göynük Akşemsettin Türbesi Haziresindeki Mezar Taşları‛, 9.Araştırma Sonuçları Toplantısı, 28 Mayıs-01 Haziran 2001, Kültür Bakanlığı Yayınları, I.c. Ankara, s.117-124.
BARIŞTA, H.Örcün(2002c). ‚Osmanlı İmparatorluğu Dönemi Türk Mezar Taşlarından Bazı Takı Tasvirleri‛,XIII.Türk Tarih Kongresi, Ankara 4-8 Ekim 1999, Kongreye Sunulan Bildiriler, III.c.II.kısım, Ankara 2002, s.1309-1313, Fot.1-18, Çiz.1-27.
1409
Hür Kamil BİÇİCİ
BİÇİCİ, H. Kamil (2000). EyüpsultanVusuli Efendi Türbesi Haziresi, Tarihi Kültürü ve Sanatıyla III. EyüpsultanSempozyumu, Tebliğler, 28-30 Mayıs 1999,İstanbul ,s.490-501.
BİÇİCİ, H. Kamil (2004). Manisa Gördes’te Bulunan Osmanlı Dönemi Süslemeli Mezar Taşları, G.Ü.Sos.Bil. Ens. (Basılmamış Doktora tezi), Ankara.
BİÇİCİ, H.Kamil (2005). "Gördes'te Bulunan Mimari Bezemeli Mezar Taşı İşçiliğinden Bazı Örnekler", Manas Ünv. Sos. Bil. Der., Kırgızistan-Türkiye Manas Ünv. Yay. 66, sayı:13, Bişkek, s. 1-15.
BİÇİCİ, H.Kamil (2008a). "Manisa Müzesinde Teşhirde Bulunan Osmanlı Mezar Taşlarından Örnekler‛, UluçamArmağanı, Van Çevre ve Kültür Derneği Yay., Ankara, Mayıs 2008, s.55-70.
BİÇİCİ, H.Kamil (2008b). "Safranbolu Yörük Köyü Mezarlığında Bulunan Süslemeli Mezar Taşları", Manas Üniversitesi, Sos. Bil. Der., Sayı.20, s. 298-324, Bişkek, 2008.
BİÇİCİ, H. Kamil (2009a).‚Tire Müzesinde Bulunan Süslemeli Mezar Taşlarından Bazı Örnekler (XVIII-XIX. yy.)‛, A.Ü.İlahiyat Fak. Der. C.50,S.1, Ankara 2009, s.109-150.
BİÇİCİ, H.Kamil (2009b). ‚Tire Asri Mezarlığında Bulunan Cumhuriyet Dönemi Lahitli ve Lahit Görünümlü Mezar Taşlarından Örnekler‛, Genç Bilim Adamları Sempozyumu, 6 Mayıs 2009, Fen-Ed.Fak. Gazi Ünv. Sos.Bil.Fak., Ankara 2009, s.487-513. BİÇİCİ, H.Kamil (2012).‚Osmanlı Dönemi Başlıklı Ortakent Mezar Taşları‛,Turkish Studies, c. 7, S.4-I, s.1063-1105.
ÇAL, Halit (2000). ‚İstanbul Eyüp’teki Erkek Mezar Taşlarında Başlıklar‛, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla III. Eyüpsultan Sempozyumu, Tebliğler, 28-30 Mayıs 1999, Eyüp Belediyesi, İstanbul, s.206-225.
ÇAL, Halit (2007). ‚Göynük (Bolu) Mezar Taşları‛, Vakıflar Dergisi, XXX, Ankara, s.295-383.
ÇAL, Halit (2008). Kastamonu Atabey Gazi Camisi ve Türbesi Hazirelerindeki Mezar Taşları, Kastamonu Belediyesi Yay., Ankara.
ÇETİNTAŞ, Vildan(2000).‚İstanbul Eyüpsultan Hazreti Halid Türbesi Haziresinde Yer Alan Mezar Taşları Konulu Tezlerin Değerlendirilmesi‛, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla III.Eyüpsultan Sempozyumu, Tebliğler, 28-30 Mayıs 1999, Eyüp Belediyesi, İstanbul, s.372-379.
ÇORUHLU, Tülin (1997). ‚Hançerli Lahitler‛, I.Eyüpsultan Sempozyumu, Tebliğler, Eyüpsultan Bel. Kül. Yay. 7,İstanbul, s.43-59.
Muğla Ortakent’te Bulunan Osmanlı Dönemi Süslemeli Mezar Taşları-II 1410
ÇORUHLU, Tülin (1998). ‚Eyüpsultan ve Çevresindeki Hazirelerde Bulunan Mezar Taşlarında Kase İçinde Meyve Tasvirleri‛, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla II. Eyüpsultan Sempozyumu, Tebliğler, 8-10 Mayıs 1998, Eyüp Belediyesi, İstanbul, s.102-117.
ÇORUHLU, Yaşar(1998). Eyüpsultan ve Çevresindeki Hazirelerde Bulunan Mezar Taşlarında Kase İçinde Meyve Tasvirlerinin Sembolizmi‛, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla II.Eyüpsultan Sempozyumu,Tebliğler, 8-10 Mayıs 1998, Eyüp Belediyesi, İstanbul, s.118-127.
ÇULPAN, Cevdet (1961). Antik Devirlerden Zamanımıza Kadar İlahiyat-Edebiyat-Tıp ve Sanat Tarihlerinde Serviler, II, İstanbul.
DERMAN, Uğur (1975). ‚Mezar Kitabelerinde Yazı Sanatımız‛, TTOKB, Sayı:49/328, s.36-47.
DOĞANAY, Aziz (1998). ‚ Eyüpsultan Camii Civarındaki Bazı Mezarların Natüralist Üslupta Klasik Devir Süslemeleri‛, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla II.EyüpsultanSempozyumu, Tebliğler, 8-10 Mayıs 1998,, Eyüp Belediyesi, İstanbul , s.260-267.
EREN. Naci(1982). ‚Antalya Müzesinde Bulunan Eski Türk Mezar Taşları‛, TED, sayı: XVII, Ankara, s.115-134.
GALİTEKİN, A.N. (2001). Kocaeli Ereğli Beldesi Kitabeleri, Ereğli Bel.Kül.Yay.1, İstanbul.
HASEKİ, Metin(1984). Plastik Açıdan Türk Mezar Taşları, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi, Yay.No:61,İstanbul.
KARA, H., DANIŞIK, Ş. (2005). Konya Mezarlıkları ve Mezar Taşları, Meram Bel.Kül.Yay., Konya.
KARAÇAĞ, Demet (1994).Bursa’daki 14-15. Yüzyıl Mezartaşları, Ankara.
KARAMAĞARALI, Beyhan (1992). Ahlat Mezartaşları, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
KIEL, Machiel (1996). ‚Some Little-known Otoman Gravestones from Some Provincial Centers in the Balkans (Eğriboz, Niğbolu and Rusçuk), Bulgaristan ve Yunanistan’daki Halkis, Niğbolu ve Rusçuk’ta Yer Alan Yayımlanmamış ya da Az Bilinen Birkaç Osmanlı Mezar Taşı‛, İslam Dünyasında Mezarlıklar ve Defin Gelenekleri, T.T.K.Yay. C.I,Ankara, s.319-332.
KUCUR, S.Sadi (2007). ‚Üsküdar Nalçacı Şeyh Halil Efendi Tekkesi Haziresi Mezar Taşları‛, Uluslar arası Üsküdar Sempozyumu, 1-5 Kasım 2007, Bildiriler, C.II, Üsküdar Bel.Yay., İstanbul, s.329-378.
LAQUER, Hans Peter(1984).‚Osmanlı Mezar Taşlarının Süslemesinde Bitkisel Motifler‛, Suut Kemal Yetkin’e Armağan, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, s.263-274.
1411
Hür Kamil BİÇİCİ
LAQUER, Hans Peter(1997). Hüvel Baki (İstanbul’da Osmanlı Mezarlıkları ve Mezartaşları), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 46, İstanbul.
OĞUZ, Burhan(1983). Mezartaşında Simgeleşen İnançlar, İstanbul.
ÖNDER, Mehmet(1966).‚Konya Mezar Taşlarında Süsleme Unsurları‛, Ön Asya, sayı:13, s.3-5.
ÖNKAL, Hakkı(1993). Birgi Karaoğlu Cami Haziresindeki Mezar Taşları‛, Prof. Dr. Yılmaz Önge Armağanı, Selçuk Üniversitesi, Selçuklu Araştırmalar Merkezi, Konya, s.129-138.
ÖZER, Cebe(1993). Edirne’de Osmanlı Dönemi Natürmort Süslemeli Mezar Taşları, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Resim İş Eğitimi Bölümü (Basılmamış Yüksek LisansTezi), Ankara.
PEKTAŞ, Kadir (2005). ‚Denizli Çevresindeki Mezar Taşları Üzerine Bir Ön Araştırma: Denizli Eski (İlbadı) Mezarlığı‛, VIII. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu (26-28 Nisan 2004/Sakarya), S.Ü.Fen-Ed.Der. Yay.,Sakarya, s.350-356.
RENDA, Günsel(1977). Batılılaşma Dönemi Türk Resim Sanatı, Minyatür ve Duvar Resimleri, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
SAĞIR, Aslı (2005). ‚Kayseri Zamantı Irmağı Çevresindeki Bezemeli Mezar Taşları‛, VIII. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu (26-28 Nisan 2004/Sakarya), S.Ü.Fen-Ed.Der. Yay.,Sakarya, s.357-372.
TIRMAN, Firdevs(1987). Tabii Çiçekler Morfolojisi Ve Yapma Çiçekçilikte Kullanılan Kalıplar, Konya.
TİBET, A. Ve diğerleri (1996). ‚Stelae Turcicae, VIII. Yenikapı Mevlevihanesi Haziresi‛, İslam Dünyasında Mezarlıklar ve Defin Gelenekleri, T.T.K.Yay. C.I,Ankara, s.223-281.
TOP, Mehmet (2005). ‚Diyarbakır’da Osmanlı Dönemine Ait Mezartaşlarından Örnekler‛, VIII. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu (26-28 Nisan 2004/Sakarya), S.Ü.Fen- Ed.Der. Yay.,Sakarya, s.407-419.
TORUN,Ahmet Semih (2010). ‚Şeyh Muhammed Murad-ı Buhari Tekkesi Haziresi Üzerine Bir Değerlendirme‛, Vakıflar Dergisi, S.34, Aralık,Ankara, s.125-161.
TUNÇEL, Gül (1989).Batı Anadolu Bölgesinde Cami Tasvirli Mezartaşları, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
TÜFEKÇİOĞLU, Abdülhamid(2002). ‚Balıkesir ve Yöresinde 2001 Yılı Araştırmaları, Mezar Taşları‛, VI. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazı Sonuçları Toplantısı ve
Muğla Ortakent’te Bulunan Osmanlı Dönemi Süslemeli Mezar Taşları-II 1412
Sanat Tarihi Sempozyumu (8-10 Nisan 2002) Bildiriler, Erciyes Üniversitesi, Kayseri, s.759-774.
TÜFEKÇİOĞLU, Abdülhamid (2005). ‚Siirt-Eruh Yöresinde Tespit Edilen Türbeler ve Mezar Taşları‛, VIII.Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu (26-28 Nisan 2004/Sakarya), S.Ü.Fen-Ed.Der. Yay.,Sakarya, s.420-437.
ÜLKER, Necmi (1985).‚İzmir’in Pınarbaşı Mezar Kitabeleri I (XVIII-XIX.yüzyıl)‛, II.Araştırma Sonuçları Toplantısı, 16-20 Nisan 1984, Ankara, s.1-20.
ÜLKER, Necmi(1986). ‚Tire Müzesindeki İslami Kitabeler‛, III.Araştırma Sonuçları Toplantısı, 20-24 Mayıs1985, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara , s.5-34.
ÜLKER, Necmi(1987).„İzmir Yağhanelerdeki Bektaşi Mezar Kitabeleri (XIX ve XX yüzyıl)‛, IV. AraştırmaSonuçları Toplantısı, 26-30 Mayıs 1986, Ankara, s.1-38.
ÜLKER, Necmi(1988).‚İzmir Hacı Mahmud Cami Haziresindeki Mezar Kitabeleri (XVIII-XIX.yüzyıl)‛, V.Araştırma Sonuçları Toplantısı 6-10 Nisan 1987, Ankara, s.11-42.
ÜLKER, Necmi(1989).‚İzmir Ali Ağa Cami Haziresi Mezar Kitabeleri, (XVIII-XX.yüzyıl)‛, VI.AraştırmaSonuçları Toplantısı23-27 Mayıs 1988, Ankara, s.19-34.
ÜLKER, Necmi(1990). ‚Eski Foça Mezar Kitabeleri (XVI ve XX. Yüzyıl)‛ VII.Araştırma Sonuçları Toplantısı Antalya, 18-23 Mayıs 1989, Kültür BakanlığıYayınları, Ankara, s.1-17.
ÜLKER, Necmi(1991).‚Balıkesir Şeyh Lütfullah Camii Haziresi Mezar Kitabeleri (XVIII- XX.Yüzyıl), VIII.Araştırma Sonuçları Toplantısı, 28 Mayıs-1 Haziran 1990, Ankara, s.457-476.
ÜLKER, Necmi(1994). „Tire’de Osmanlı Dönemi Türk Kitabeleri ‛, Türk Kültüründe Tire, T.Diyanet Vakfı Yay.,Ankara, s.97-112.
ÜLKER, Necmi(1999). ‚Ege Bölgesi Osmanlı Devri Mezartaşları‛, Osmanlı, c.IX, YTY, Ankara, s.230-237.
YARDIM, Ali, (2002). Alanya Kitabeleri, İstanbul Fetih Cemiyeti Yay., İstanbul. WIKIPEDIA, http://tr.wikipedia.org/wiki/Mukarnas

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com