You are here

ORTODOKS “YÜKSEK İSLAM” İLE HETERODOKS “HALK İSLAMI” ARASINDAKİ GERİLİM

THE TENSION BETWEEN ORTHODOX “HIGH ISLAM” AND HETERODOX “FOLK ISLAM”

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS968
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
This article aims to study on the relationship among three conceptual pairs, namely high Islam-folk Islam, orthodoxy-heterodoxy and social structure-communitas. These pairs of concepts have binary opposition in their inner relations (such as heterodoxy versus orthodoxy). It is argued here that heterodoxy, folk Islam and communitas can be evaluated together because of the existence of parallelism among them. Similarly, orthodoxy, high Islam and social structure can be grouped together, due to the existence of similarities among them. These concepts will be discussed on the context of Turkish social history and different interpretation of Islam observed among the Turks. What we mean by high Islam is an interpretation of Islam which emanates from medreses/ulamas, originates from Qur’an and hadith and orthodox in nature. In addition, it served as official ideology of many state in Islamic civilization. Other features of high Islam are: having systematized and institutionalized set of rules, stressing monotheistic side of Islam, based on written culture, having close relations with political authority and its urbanite nature. On the other hand, folk Islam refers to a heterodox interpretation and prevails in rural. It is also based on verbal culture and saint cult. Folk Islam distance itself from political authority and there is limited discrimination between sexes in it. This article, arguing that there is a kind of tension between orthodox high Islam and heterodox folk Islam, offerapplication of Turner’s concepts of communitas and social structure to these relations.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışma, yüksek İslam-halk İslamı, ortodoksi-heterodoksi ve sosyal yapı-komünitas olmak üzere üç kavramsal çiftin arasındaki ilişkiyi tartışmayı hedeflemektedir. Bu kavramsal çiftlerin her biri kendi içlerinde gerilim veya karşıtlık taşıyan kutuplardan oluşuyor (ortodoksiye karşı hetorodoksi gibi). Bizim buradaki amacımız heterodoksi, komünitas ve halk İslamı’nı aralarındaki paralellikler ve yakın ilişkiler çerçevesinde bir arada ele alıp, bu kavramsal kümenin karşısına ortodoksi, sosyal yapı ve yüksek İslam kavramlarını (aralarındaki paralellikleri de göz önüne alarak) yerleştirip kıyaslamalar yapmaktır. Sözünü ettiğimiz kavramları Türk toplumsal tarihi ve Türklerin arasında görülen farklı İslamiyet yorumları bağlamında ele almaya gayret ediyoruz. Yüksek İslam derken kastedilen merkezinde medrese ve ulemanın olduğu, kaynağını Kur’an ve hadisten alan, İslam medeniyeti tarihinde tarihteki birçok devlete resmi ideoloji de olmuş ortodoks bir İslam yorumundan bahsediyoruz. Şehirli olması, sistematik kurallara bağlı olması, İslam’ın monoteist (tektanrıcı) yanlarını vurgulaması, yazılı kültüre dayanması, kurumsallaşmış olması ve siyasal otorite ile yakın ilişkide olması ortodoks yüksek İslam’ın en öneli özellikleri olarak vurgulanmaktadır. Öte yandan halk İslamı, genelde kırsalda yaygınlık gösteren, heterodoks öğeler barındıran, sözlü kültüre dayalı, çoğulculuğu öne çıkaran, ibadetlerde cinsiyet ayrımı yapmayan, siyasal otoriteye mesafeli ve evliya kültüne önem veren niteliklere sahiptir. Bu iki anlayış arasındaki gerilimli bir ilişki olduğunu savunan bu çalışma, Turner’ın yapı ve komünitas kavramsallaştırmasını bu ikili gerilime uygulamayı önermektedir.
729-741

REFERENCES

References: 

AKPINAR Turgut, Türk Tarihinde Islamiyet, İletişim, İstanbul, 1999.
AKTAY Yasin, Türk Dininin Sosyolojik İmkanı, İletişim, İstanbul, 1999.
AKYOL Taha, İran ve Osmanlı’da Mezhep ve Devlet, DK, İstanbul, 1999.
The Tension Between Orthodox “High İslam” And Heterodox “Folk İslam” 741
ÇAMUROĞLU Reha, Tarih Heterodoksi ve Babailer, İletişim, İstanbul, 2000.
GELLNER Ernest, Postmodernism, Reason and Religion, Rourledge, New York, 1992.
GÖLPINARLI, Abdülbaki, 100 Soruda Tasavvuf, İstanbul, 1969.
HODGSON M.G.S., The Venture of Islam I, The University of Chicago Press, London and Chichago, 1961.
HUME David, Natural History of Religion, available at http://ebooks.adelaide.edu.au/h/hume/david/h92n/, 1889.
KÖPRÜLÜ M. Fuat, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Ankara, 2003.
MORRIS Brain, Anthropological Studies of Religion, Cambridge U.P. 1987.
NİZAMÜLMÜLK, Siyasetname, Dergah Yayınları, İstanbul, 2011.
OCAK Ahmet Yaşar, Türkler, Türkiye ve İslam, İletişim, İstanbul, 2002.
TURNER Victor, The Ritual Process: The Structure and Anti-Structure, Aldine, 1969.
TURNER Victor, Image and Pilgrimage in Christian Culture: Anthropological Perspectives, New York: Columbia University, 1978.
ÜLGENER Sabri, Zihniyet ve Din, İstanbul, 1981.
WATT Montgomery, Islamic Political Thought, Edinburg, 1968.
WEBER Max, “Din Sosyolojisi,” Edited by Yasin Aktay, Din Sosyolojisi, Vadi, 1998.
VISUVALINGAM Sunthar, Transgressive Sacrality in Hinduism and the World Religions, available at http://www.svabhinava.org/tshwr/tshwr-frame.html, 2003.
YAVUZ M.Hakan. “Is There a Turkish Islam? The Emergence of Convergence and Consensus,” Journal of Muslim Minority Affairs, Vol. 24, No. 2, October, 2004.
GÜZELYUT Rıza, Osmanlı’da Karşıt Düşünce ve Idam Edilenler, İstanbul, 1986.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com