You are here

GRİMM MASALARI VE KLÂSİK AŞK MESNEVİLERİ ÜZERİNE MOTİFLERARASI BİR KARŞILAŞTIRMA

AN INTER-MOTIF COMPARISON BETWEEN GRIMM TALES AND CLASSICAL LOVE MESNEVIS

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1434
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In this study, first comparative literature is introduced as a theory. That theory is discussed according to its origin, its representatives, application measures, study principles, schools, followers in Turkish and World Literature and its efficacy in science world. After that, moving according to basic principles of the theory, some short determinations are done on Grimm tales and classical love Mesnevis that are selected for comparison. According to the data gathered from the reading of Grimm tales and skimming of eighteen dual love Mesnevis, the motif, plot and fictional values of Grimm tales and classical love Mesnevis are interpreted. A existence of discourse trace and values of dual love Mesnevis named as Süheyl ü Nev-bahâr, Hüsrev ü Şîrîn and Hûrşîd ü Ferahşâd at Grimm Tales are shared. Additionally, it is shown that the motifs that consisted the plot of dual love Mesnevis which reflects traditional discourse form, are also inherent for Grimm Tales. Furthermore, the sample of cultural values that identified with a narrative that is denied and constructed later although registered in a premise narrative, were given. Hereby, moving from the sample it is put forward that, the interaction between narrative texts is inevitable, the narrative data that have very different principles carry similar values or may carry, narrative texts must be evaluated without denying cited interactional bonds, it is of benefit to use a comparative dialogical structure on almost every reading of cultural values and literary texts.
Abstract (Original Language): 
Bu makalede öncelikle bir kuram olarak karşılaştırmalı edebiyat tanıtıldı. Söz konusu kuram; kökeni, önemli temsilcileri, uygulanım ölçütleri, çalışma prensibi, ekolleri, Türk ve dünya edebiyatındaki takipçileri ve bilim âlemindeki yetkinliği gibi özellikler bağlamında tartışıldı. Ardından ilgili kuramın temel prensiplerinden hareketle; yazıda karşılaştırmaya alınan Grimm masalları ve klâsik aşk mesnevileri üzerinde çeşitli açılardan kısa değerlendirmelerde bulunuldu. Daha sonra okunan tüm Grimm masalları ve taranan on sekiz ikili aşk mesnevisinin sunduğu veriler ekseninde Grimm masalları ve klâsik aşk mesnevilerinin motifsel, örgüsel ve kurgusal değerleri yorumlandı. Bu doğrultuda; özellikle Süheyl ü Nev-bahâr, Hüsrev ü Şîrîn ve Hûrşîd ü Ferahşâd isimli ikili aşk anlatılarının izlenimlerinin ve anlatısal değerlerinin Grimm masallarındaki varlığı paylaşıldı. Öte yandan geleneksel anlatı formu niteliği yansıtan ikili aşk mesnevilerinin kurgusunu sağlayan motiflerin, Grimm masallarının örülmesi adına da içkin olduğu gösterildi. Ayrıca öncül bir anlatıda kayıtlı olmasına karşın, yadsınan ve yalnızca sonraları oluşturulmuş bir anlatı ile özdeşleştirilen kültürel değerlerin örneklemesine yer verildi. Böylelikle; söz konusu uygulama etrafında anlatım esasına dayalı metinlerin etkileşiminin kaçınılmaz olduğu, kıstasları oldukça farklı anlatısal verilerin dahi çokça benzer değeri taşıdığı ya da taşıyabileceği, anlatım esasına dayalı metinlerin anılan etkileşimsel bağlar yadsınmaksızın değerlendirmeye alınması gerektiği, hemen her kültürel değer ile edebi metnin okunmasında karşılaştırmalı bir diyalogsal yapının gözetilmesinin yarar sağlayacağı dikkatlere sunuldu.
165-198

REFERENCES

References: 

AHMEDÎ, (1975). Cemşîd ü Hurşîd İnceleme-Metin, (Haz. Mehmet Akalın), Ankara: Sevinç Matbaası.
AYKANAT, Timuçin (2012). “Geleneksel Anlatı Formları Olarak Mesnevîler ve Klâsik Aşk Mesnevîlerinin Motif Yapısı”, Turkish Studies, Volume: 7/4, s. 883-906.
AYTAÇ, Gürsel (1997). Karşılaştırmalı Edebiyat, Ankara: Gündoğan Yayınları.
AYTAÇ, Gürsel (2003a). Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yayınları.
AYTAÇ, Gürsel (2003b). Genel Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yayınları.
BAMDET, Jean Louıs (1987). Alman Edebiyatı, Presces Universitaires-Ankara: Dost Kitabevi.
BATMAN, Burhanettin (B.y.y.). Alman Edebiyatı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
BAYRAM, Yavuz (2004). “Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi ve Bir Uygulama”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 16, s. 69-93.
BEKÂYÎ, (2003). Mensûr Süheyl ü Nevbahâr İnceleme-Metin-Sözlük, (Haz. Selâmi Ece), Erzurum: Aktif Yayınevi.
ÇALIŞKAN, Âdem (2010). “Karşılaştırmalı Edebiyatın Krizi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Volume: 3/12, s. 109-114.
Grimm Masaları ve Klâsik Aşk Mesnevileri Üzerine Motiflerarası Bir Karşılaştırma 197
EKİCİ, Metin (2005). “Türk Sözlü Geleneğinde Anlatıcılar ve Anlatımlar Arasındaki İlişkiye Artzamanlı (Diyakronik) ve Eşzamanlı (Senkronik) Bir Bakış”, Prof. Dr. Fikret Türkmen :Armağanı, (Edt. Gürer Gülsevin, Metin Arıkan), İzmir: Ege Üniversitesi Yay.
ENGİNÜN, İnci (1992). Mukayeseli Edebiyat, İstanbul: Dergâh Yayınları.
ERGİN, Muharrem (2004). Dede Korkut Kitabı I Giriş-Metin-Faksimile, Ankara: TDK Yayınları.
FUZÛLÎ, (1996). Leylâ ve Mecnûn Metin, Nesre Çeviri, Notlar ve Açıklamalar, (Haz. Muhammed Nur Doğan), İstanbul: Çantay Kitabevi.
GRİMM, Jacob Ludwing ve GRİMM, Wilhelm Karl (2011). Grimm Masalları C.I ve C.II, (Çev. Saffet Günersel), İstanbul: Pinhan Yayınları.
HÂŞİMÎ, (1996). Tahkiye Açısından Hâşimî’nin Mihr ü Vefâ Mesnevisi Transkripsiyonlu Metin-İnceleme, (Haz. Selâmi Ece), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KIYÂSÎ, (2007). Kıyâsî’nin Mihr ü Mâh Mesnevisi, (Haz. Dilek Aksoylu), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KUZU, Türkan (2001). “Masalın Değişmez Yasaları-İşlevsel Birimler”, Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C.I, S. 3, s. 219-229.
LÂMİ’Î, (1998). Vâmık u Azrâ İnceleme-Metin, (Haz. Gönül Ayan), Ankara: AKM Yayınları.
LÂMİ’Î, (2009). Lâmi’i Çelebi’nin Veyse vü Ramin Mesnevisi İnceleme-Metin-Sadeleştirme, (Haz. Murat Öztürk), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
LÂRENDELİ HAMDÎ, (2002). Lârendeli Hamdî’nin Leylâ vü Mecnûn Mesnevisi İnceleme/Metin ve Diğer Leylâ vü Mecnûn Mesnevileriyle Mukayesesi, (Haz. Rıfat Kütük), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
LEVEND, Âgâh Sırrı (1998). Türk Edebiyatı Tarihi, C.I, Ankara: TTK Yayınları.
MANİSALI CÂMİ’Î, (2002). Manisalı Câmi’î’nin Vâmık u Azrâ Mesnevisi İnceleme-Metin-Sadeleştirme, (Haz. Selâmi Ece), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
MES’UD BİN AHMED, (1991). Süheyl ü Nevbahâr İnceleme-Metin-Sözlük, (Haz. Cem Dilçin), Ankara: AKM Yayınları.
198
Timuçin AYKANAT
MU’ÎDÎ, (2009). Kalkandereli Mu’îdî’nin Şem ü Pervâne Mesnevisi, (Haz. Nihal Kara), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
OĞUZ, M. Öcal (2010). “Türkiye’de Mit ve Masal Çalışmaları veya Bir Olumsuzlama ve Tek-Tipleştirme Öyküsü”, Milli Folklor, Yıl: 22, S. 85, s. 36-45.
OĞUZ, M. Öcal vd. (2010). Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, VII. Baskı, Ankara: Grafiker Yayınları.
ROUSSEAU, M. Andre, PİCHOİS Claude (1994). Karşılaştırmalı Edebiyat, (Çev.: Mehmet Yazgan), İstanbul: MEB Yayınları.
SAKAOĞLU, Saim (1980). Anadolu Tük Efsanelerinde Taş Kesilme Motifi ve Bu Efsanelerin Tip Katalogu, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
ŞEYH GÂLİB, (2003). Hüsn ü Aşk Metin, Nesre Çeviri, Notlar ve Açıklamalar, (Haz. Muhammed Nur Doğan), İstanbul: Ötüken Yayınları.
ŞEYHÎ, (1963). Hüsrev ü Şîrîn İnceleme-Metin, (Haz. Faruk Kadri Timurtaş), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
ŞEYHOĞLU MUSTAFA, (1979). Hurşîd-Nâme (Hurşîd ü Ferahşâd) İnceleme-Metin-Sözlük-Konu Dizini, (Haz. Hüseyin Ayan), Erzurum: Atatürk Üniversitesi Basımevi.
ŞEYYAD HAMZA, (2008). Yûsuf u Zelîhâ/Destân-ı Yûsuf Giriş-İnceleme-Metin-Dizinler, (Haz. Osman Yıldız), 2. Baskı, Ankara: Akçağ Yayınları.
TUBİNGEN, Horst Erdmam Verlog (1970). Sosyal Gerçeklik Açısından Alman Edebiyatı-Başlangıcından Bugüne, (Çev. Ahmet Arpad vd.), I. Baskı, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
VARDAR, Berke (1998). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, II. Baskı, İstanbul: ABC Kitabevi.
VOGELPOHL, Wilhelm (2005). Alman Edebiyatı Tarihi, (Çev. Yavuz Erkoç), Ankara: Orient Yayınları.
www.yenisarkısozleri.com/ E.T. 02.04.2013
YÛSUF-I MEDDÂH, (2007). Varka ve Gülşah, (Haz. Kâzım Köktekin), Ankara: TDK Yayınları.
ZARÎFÎ, (1995). Zarîfî ve Mihr ü Mâh Mesnevisinin Tenkitli Metni İle İncelenmesi, (Haz. Vedat Nûri Turhan), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum: Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com