You are here

SEYYİD NESİMÎ’NİN ŞİİRLERİNDE AHENGİ SAĞLAYAN EDEBÎ SANATLAR

LITERARY ARTS PROVIDING HARMONY IN POEMS OF SEYYID NESIMI

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1614

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In the wake of constitution of Classical Turkish poetry in 14th century, Seyyid Nesimi is an exceptional person in terms of creating an original style with his rich sound and sinceregenre in a period in which many things weren’t in its definite place. As his poetic might stayed under the shade of ideological statements, the artist couldn’t come to the place he deserved. When his poems were are examined, it can be seen that he constitutes a poetry language which can’t easily get old even if years pass. Most of theim portant elements that make his poems become lasting are his individual talent, his sincerity in expressing fluctuations in his spirit and his intelligence which can reflect his inner world with each word. As in Classical Turkish poetry features of morphology is concerned much, writing a poem with prosody or rhyme constituted a natural harmony; but poets tried to maximize harmony in poetry with sound repetitions called assonance and alliteration and with various arts based on word repetitions. Nesimi expresses his feelings and emotions by using all opportunities of the language. When the divan of Nesimi is examined, verses full of lyricsim and harmony can be seen nearly in all his poems even from the first couplet. In most of his poems sound orchestration and musicality constitutes a perfect harmony. To provide harmony expressed mostly with the concept of fluency, poet exploit arts based on sound and word repetitions. Nesimi while putting his mood into verse in his poems manages to attract his reader to the atmosphere which he constitutes with high artistic power by using captivating way of sound and word.
Abstract (Original Language): 
Klasik Türk şiirinin 14. yüzyılda henüz kurulma aşamasında, şiir adına çoğu şeyin yerli yerine oturmadığı bir dönemde Seyyid Nesimî gür sesiyle, samimi üslûbuyla orijinal bir tarz yaratmasını bilmiş ender şahsiyetlerdendir. Onun şairlik kudreti, ideolojik değerlendirmelerin gölgesinde kaldığı için Nesimî, sanatçı kimliğiyle hak ettiği yere gelememiştir. Şiirleri incelendiğinde onun yüz yıllar geçse de eskimeyecek bir şiir dili oluşturduğu görülür. Nesimî’nin şiirlerinin kalıcı olmasını sağlayan unsurların başında şüphesiz şahsî kabiliyeti, ruhundaki dalgalanmaları ifadedeki samimiyeti ve kullandığı her sözcükte iç dünyasını yansıtmasını bilen zekâsı gelmektedir. Klasik Türk şiirinde şekil özelliklerine önem verildiğinden bir şiirin aruz vezniyle, kafiyeli ya da redifli yazılması doğal bir ahenk oluşturmuştur; ancak şairler, asonans ve aliterasyon dediğimiz ses tekrarlarıyla ayrıca ses ve söz tekrarlarına dayalı çeşitli sanatlarla şiirdeki ahengi üst seviyeye çıkarma gayretine girmişlerdir. Nesimî de duygu ve düşüncelerini dilin bütün imkânlarını kullanarak ifade eder. Nesimî’nin Divan’ı incelendiğinde daha ilk beyitten başlayarak hemen hemen bütün şiirlerinde lirizm ve ahenk fışkıran dizelerle karşılaşılır. Onun şiirlerinin çoğunda ses orkestrasyonu ve müzikalite mükemmel bir ahenk oluşturmuştur. Şair, Klasik şiirde daha çok selâset kavramıyla ifade edilen ahengi temin etmek için özellikle ses ve söz tekrarlarına dayanan sanatlardan yararlanmıştır. Nesimî, şiirlerinde ruh halini dizelere dökerken yüksek sanat gücüyle sesin ve sözün büyüleyici yönünü kullanarak oluşturduğu atmosfere okuyanı/dinleyeni çekmesini bilmiştir.
981-1011

REFERENCES

References: 

AKSAN, Doğan (1999). Şiir Dili ve Türk Şiir Dili, Ankara: Engin Yayınevi.
AYAN, Hüseyin (1990). Nesimî Divanı, Ankara: Akçağ Yayınları.
ÇETİŞLİ, İsmail (2002). Metin Tahlillerine Giriş, Isparta: Fakülte Yay.
DİLÇİN, Cem (1991). Süheyl ü Nev-bahâr İnceleme-Metin-Sözlük, Ankara: AKM Yayınları.
<<<<<<. (2010). Fuzûlî’nin Şiiri Üzerine İncelemeler,İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
<<<<<<. (1992). Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
<<<<<<.(2000). ‚Divan Şiirindeki Paralel ve Ortak Söz Yapılarından Metin Eleştirisinde Yararlanma‛, Journal Of Turkish Studies, (Abdulbaki Gölpınarlı Armağanı) Volume 19
ENGİNÜN, İnci; KERMAN, Zeynep (1996). Ahmet Haşim Bütün Şiirleri (Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar), İstanbul: Dergâh Yay.
ELİOT, T. S. (1983). Edebiyat Üzerine Düşünceler, (Çev. Sevim Kantarcıoğlu), Ankara: KTB Yayınları.
HATİBOĞLU, Vecihe (1981). Türk Dilinde İkileme, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Seyyid Nesimî’nin Şiirlerinde Ahengi Sağlayan Edebî Sanatlar 1011
KAPLAN, Mehmet (1993). Tevfik Fikret Devir-Şahsiyet-Eser, İstanbul: Dergâh Yay.
KORTANTAMER, Tunca (1993). Eski Türk Edebiyatı Makaleler, Ankara: Akçağ Yayınevi.
KÜLEKÇİ, Numan (2003). Açıklamalar ve Örneklerle Edebî Sanatlar, Ankara: Akçağ Yayınevi.
MACİT, Muhsin (1996). Divan Şiirinde Ahenk Unsurları, Ankara: Akçağ Yayınevi.
<<<<<<<. (1990). ‚Nesimî’nin Şiirlerinde Ahengi Sağlayan Unsurlardan Tekrarlar Üstüne Bir Deneme‛, Yönelişler, S.48
Muallim Naci (1996). Istılâhât-ı Edebiyye, Edebiyat Terimleri, (Haz. M. A. Yekta Saraç), İstanbul: Risale Yay.
Örnekleriyle Türkçe Sözlük (1996). C.4, Ankara: MEB Yayınları.
PARLATIR, İsmail (2012). Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, Ankara: Yargı Yayınevi.
SELÇUK, Bahir (2004). Ahenk Unsurları Bakımından Nef’î Divanı’nın Tahlili, Malatya: Özserhat Yayıncılık.
TANRIKORUR, Çinuçen (1991). ‚Türk Musikisinde Usûl-Vezin Münasebeti‛, Erdem, C. VII, S. 20.
WELLEK, Rene; VARREN Austion (1993). Edebiyat Teorisi, (Çev. Ö. Faruk Huyugüzel), İzmir: Akademi Kitabevi.
YAVUZ, Kemal (2012). ‚Seyyid Nesimî ve Şiiri‛, Dil ve Edebiyat.
YETİŞ, Kâzım (1989). ‚Ahenk/Edebiyat‛, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 1, İstanbul: TDV Yay.
ZEMİNKÛB, Abdulhüseyn (1994). ‚Şiirin Mahiyeti Hakkında‛, (Çev. Mehmet Atalay)Yedi İklim, C. VII, S. 53

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com