You are here

EBU’L-HASAN EL-HARAKÂNÎ’NİN SÜNNETE BAĞLILIĞI VE HADİS ANLAYIŞI

THE LOYALTY TO THE SUNNAH AND THE UNDERSTANDING OF THE HADITH OF ABU’L-HASAN EL-KHARAKANI

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1986

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The loyalty to the Sunnah and the understanding of the hadith of Abu’l-Hasan el-Kharakani was studied in this article. On the contrary the claims, it was concluded that he was not illitrate but he was an Islamic scholar devoted the Sunnah of the Prophet. He was an Islamic thinker, who was guided by Qur’an and Sunnah, has tried to represent and communicate Islam by considering the sheer pleasure of Allah throughout his life. His words are the proof that he internalized verses and hadiths and received the reference to them in his speeches. El-Kharakani always followed the way of the Prophet and taught to follow his way to the followers. He aimed that the people to recognize Allah, love Him and serve His religion. el-Kharakani had criticized the scholars who claimed that they went to the way of the Prophet but they were not dependent on Sunnah. He said that a true Islamic scholar should go the way of Prophet and his companions. He taught his followers about religious and spiritual matters like the Prophet who taught his companions by making what he said, he placed degrees of spiritual sense. A lack of his written works is less. Because he gave importance to train the perfect man rather than writing works. El-Kharakani is a scholar who has the basic issues related with hadith. He pointed directly the hadiths at his speeches and generally referred indirectly own his words what he understood from the hadiths. This means that el-Kharakani's hadith knowledge and experience are fine. Because it is more important to live in the way prescribed with sahih hadith rather than transferring a hadith from the hadith books. It is understood that el-Kharakani is a rare people who managed this.
Abstract (Original Language): 
Bu makalede Ebu’l-Hasan el-Harakânî’nin Sünnet’e bağlılığı ve hadis anlayışı ele alınmış, onun Sünnet’e gönülden bağlı bir İslâm âlimi olduğu, iddiaların aksine ümmî olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. el-Harakânî, hayatı boyunca sırf Yüce Allah’ın rızasını gözeterek İslâm’ı temsil ve tebliğ etme gayretinde olmuş, Kur’an ve Sünnet’i kendisine rehber edinmiş bir İslâm mütefekkiridir. Onun sözleri, âyet ve hadisleri özümsediğinin ve konuşmalarında bunları referans aldığının bir delilidir. El-Harakânî, Hz. Peygamber’in yolunu takip etmiş ve talebelerine de bunu öğretmiştir. Onun amacı, insanların Yüce Allah’ı tanımaları, O’nu sevmeleri ve O’ndan başkasına kulluk etmemeleri olmuştur. el-Harakânî, yaşadığı dönemde Hz. Peygamber’in yolundan gittiğini iddia eden, ama tersini yapan âlimleri tenkit etmiş, gerçek bir İslâm âliminin Hz. Peygamber’in ve Sahâbe’nin yolundan gitmesi gerektiğini söylemiştir. el-Harakânî, Hz. Peygamber’in ashabına ilim öğrettiği gibi, civanmertlerini dinî ve tasavvufî konularda eğitmiş, kendisi de söylediklerini bizzat uygulayarak manevî anlamda üstün dereceler kat etmiştir. Onun yazılı eserlerinin az olması bir eksiklik değildir. Zira o, eser yazmaktan ziyade gönül adamı insan-ı kâmil yetiştirmeye önem vermiştir. El-Harakânî, hadisle ilgili temel konulara vakıf bir âlimdir. O, konuşmalarında hadislere doğrudan işaret etmekle beraber, genellikle hadislerden anladıklarını kendi ifadeleriyle dile getirmiş ve hadislere dolaylı olarak atıfta bulunmuştur. Bu durum onun hadis bilgi ve birikiminin yerinde olduğu anlamına gelmektedir. Zira yazılı bir kaynaktan hadisi alıp nakletmekten ziyade, sahih hadise paralel veciz sözler söylemek ve o hadisin emrettiği gibi yaşamak daha önemlidir. el-Harakânî’nin bunu başaran nadir insanlardan olduğu anlaşılmaktadır.
551
588

REFERENCES

References: 

ABDULBÂKÎ, Muhammed Fuad, el-Mu’cemü’l-Müfehres li el-Fâzi’l-Kur’ani’l-Kerim, Çağrı Yay., İstanbul, 1986.
ACLÛNÎ, İsmail b. Muhammed, (ö. 1162/1652), Keşfu’l-Hafâ ve Muzîlü’l-İlbâs amme’ş-tehera mine’l-Ehâdîsi alâ Elsineti’n-Nâs, (I-II), Thk.: Ahmet Kalaş, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, 1405.
AÇIKEL, Yusuf, “Nefsini Bilen Rabb’ini Bilir” Hadis mi?, Kelâm-ı Kibar mı?”, SDÜİFD, Isparta, 1998, Sayı: 5, (s. 173-200).
ATTÂR, Ferîdüddîn, (ö. 627/1230), Tezkiratu’l-Evliyâ, (Nşr.: R. Nicholson), (I-II), Dunyâ-yı Kitâb, Tahran, 1370 hş.
----------, Evliya Tezkireleri, Çev.: Süleyman Uludağ, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2007.
AYDINLI, Abdullah, Doğuş Devrinde Tasavvuf ve Hadis, Sehâ Neşriyat, İstanbul, 1986.
-----------, “Ehl-i Hadis”, DİA, İstanbul, 1994, X, 507.
Ebu’l-Hasan El-Harakânî’nin Sünnete Bağlılığı Ve Hadis Anlayışı 585
AZAMAT, Nihat, “Hacı Bayrâm-ı Velî”, DİA, İstanbul, 1996, XIV, 442-447.
BEYHAKÎ, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyin, (ö. 458/1066), Şu’abü’l-Îman, (I-VII), Thk.: Muhammed es-Said b. Bisyûnî Zağlûl, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1410.
BEZZÂR, Ebu Bekr Ahmed b. Amr b. Abdilhâlik, (ö. 292/905), el-Bahru’z-Zehhâr el-Ma’ruf bi Müsnedi Bezzâr, (I-IX), Thk.: Mahfûz er-Rahman Zeynullah, Müessesetü Ulumi’l-Kur’an/Mektebetü’l-Ulûm ve’l-Hikem, Beyrut/Medine, 1409.
BİRIŞIK, Abdülhamit, “Medrese”, DİA, Ankara, 2003, XXVIII, 333-337.
BUHÂRÎ, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail, (ö. 256/870), Sahîhu’l-Buhârî, (I-VIII), Çağrı Yay., İstanbul, 1992.
CÂMÎ, Nureddin Abdurrahman b. Ahmed, (ö. 898/1492), Nefehâtu’l-‘Uns min Hazarâti’l-Kuds, (Nşr.: Mehdî-yi Tevhîdi Pûr), İntişârât-i Kitâbfurûşi-yi Mahmûdî, Tahran, 1336.
ÇİFTÇİ, Hasan, “İki Ünlü Şafiî’nin İlginç Görüşmesi (Ebû Said-i Ebu’l-Hayr-Ebu’l-Hasan-i Harakânî)”, Şarkiyât Araştırmaları Dergisi, 2003, C. 3, Sayı: 9, (s. 7-22).
--------, “Mevlânâ İle Şems-i Tebrîzî’ye Göre Ebu’l-Hasan-i Harakânî”, Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, (Mevlânâ Özel Sayısı), Ankara, 2005, Yıl, 6, Sayı: 14, (s. 565-590).
---------, Şeyh Ebü’l-Hasan-i Harakânî, (Hayatı, Çevresi, Eserleri ve Tasavvufî Görüşleri) Nûru’l-‘Ulûm ve Münâcât’ı (Çeviri-Açıklama-Metin), Şehit Ebü’l-Hasan Harakânî Derneği Yay., Ankara, 2004.
----------, “Şeyh Harakânî İle Şeyh Bâyezîd Arasındaki İlginç Manevî İlişki,” Şarkiyât Araştırmaları Dergisi, 2003, C. 3, Sayı: 11, (s. 23-40).
DÂRİMÎ, Abdullah b. Abdirrahman es-Semarkandî, (ö. 255/868), Sünenü’d-Dârimî, (I-II), Çağrı Yay., İstanbul, 1992.
DE BRUİJN, J.T.P., “Kharakani, Abu’l-Hasan ‘Ali b. Ahmad (d. 1033)”, Biographical Encyclopaedia of Sufis (Central Asia and Middle East), (Prepared by N. Hanif), Sarup and Sons, New Delhi, 2002.
EBU’L-HASAN HARAKÂNÎ, (ö. 425/1033), Nûru’l-Ulûm ve Münâcât’ı, (Çeviri-Açıklama-Metin) Haz.: Hasan Çiftçi, Şehit Ebü’l-Hasan Harakânî Derneği Yay., Ankara, 2004.
---------, Nûru’l-Ulûm, Haz.: Şenol Kantarcı, Ankara, 1997.
---------, Seyrü Sülûk Risâlesi, Çev.: Mustafa Çiçekler, (Der.: Sadık Yalsızuçanlar), Sûfî Kitap, İstanbul, 2006.
586 Ahmet Emin SEYHAN
EBÛ AVÂNE, Ya’kub b. İshâk el-İsferâinî, (ö. 316/928), Müsnedü Ebî Avâne, (I-V), Thk.: Eymen b. Ârif ed-Dimeşkî, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut, ts.
EBÛ DÂVUD, Süleyman b. Eş’as, (ö. 275/888), Sünenu Ebî Dâvud, (I-V), Çağrı Yay., İstanbul, 1992.
HÂNÎ, Abdulmecîd b. Muhammed, (ö. 1318/1900), Hadâiku’l-Verdiyye fî Hakâiki Ecillâ’i Nakşibendiyye, (Nşr.: Abdulvekil ed-Derûnî) Dimeşk, ts.
HÖKELEKLİ, Hayati, “İbadet”, DİA, İstanbul, 1999, XIX, 250.
HÜCVÎRÎ, Ali b. Osman Cüllâbî (ö. 465/1072), Keşfu'l-Mahcûb, Hakikat Bilgisi, Haz.: Süleyman Uludağ, Dergâh Yay., İstanbul, 1982.
GÖK, Bilal, "Ebu'l-Hasan el-Harakani ve Kars Yöresinin Fethindeki Rolü", (Basılmamış Sempozyum Bildirisi), I. Uluslararası Harakânî Sempozyumu, Kars 11-13 Ekim 2012.
İBN EBÎ ŞEYBE, Abdullah b. Muhammed, (ö. 235/849), Kitâbu’l-Musannef fi’l-Ehâdîsi ve’l-Âsâr, (I-XXI), Thk.: Muhammed Avâme, Dâru’l-Kıble, Basım yeri ve tarihi yok.
İBN HANBEL, Ahmed b. Muhammed, (ö. 241/855), Müsned, (I-VI), Çağrı Yay., İstanbul, 1992.
İBN MÂCE, Muhammed b. Yezid el-Kazvînî, (ö. 275/888), Sünenu İbn Mâce, (I-II), Thk.: Muhammed Fuad Abdulbâkî, Çağrı Yay., İstanbul, 1992.
İNALCIK, Halil, “Murad II”, DİA, İstanbul, 2006, XXXI, 164-172.
KELÂBÂZÎ, Ebû Bekir Muhammed b. İshâk, (ö. 380/990), et-Taarruf li Mezhebi Ehli’t-Tasavvuf (Doğuş Devrinde Tasavvuf), Haz.: Süleyman Uludağ, Dergah Yay., İstanbul, 1979.
KILIÇ, M. Erol, “İbnü’l-Arabî, Muhyiddin”, DİA, İstanbul, 1999, XX, 511.
KILIÇER, M. Esad, “Ehl-i Rey”, DİA, İstanbul, 1994, X, 521-523.
----------, İslâm Fıkhında Re’y Taraftarları, DİB Yay., Ankara, 1994.
KIRBAŞOĞLU, M. Hayri, İslâm Düşüncesinde Sünnet, Eleştirel Bir Yaklaşım, Ankara Okulu Yay., Ankara, 1999.
KOÇYİĞİT, Hikmet, “Ebu’l-Hasan Harakânî Hazretlerinin Bazı Âyet Yorumlarının Tefsir Açısından Değerlendirilmesi”, I. Uluslararası Harakani Sempozyumu, Bildiri Özetleri Kitapçığı, 11-13 Ekim, Kars, 2012, s. 86.
KUŞEYRÎ, Ebû Kâsım Abdülkerim b. Havâzin, (ö. 465/1073), er-Risâle (Tasavvuf İlmine Dair Kuşeyrî Risâlesi), Haz.: Süleyman Uludağ, Dergah Yay., İstanbul, 1991.
KÜÇÜK, Raşit, “İsnad”, DİA, İstanbul, 2001, XXIII, 157-158.
Ebu’l-Hasan El-Harakânî’nin Sünnete Bağlılığı Ve Hadis Anlayışı 587
MECLİSÎ, Muhammed Bâkır b. Muhammed Tâkî el-İsfahânî, (ö. 1110/1698), el-Bihâru’l-Envâr el-Câmiatü li-Düreri Ahbâri’l-Eimmeti’l-Adhâr, (I-CX), Dâru İhyâi’t-Türasi’l-Arabî, Beyrut, 1983.
MERÇİL, Erdoğan, “Gazneliler”, DİA, İstanbul, 1996, XIII, 481-482.
----------, “Mahmûd-ı Gaznevî”, DİA, Ankara, 2003, XXVII, 362-365.
MEVLÂNÂ, Celâleddin Rûmî, (ö. 672/1273), Rubâîler, Trc.: Abdülbâkî Gölpınarlı, Ankara, 1982.
MUHAMMED B. MÜNEVVER, (ö. 574/1178), el-Esrâru’t-Tevhîd fî Makâmâti’ş-Şeyh Ebi’s-Saîd, Nşr.: Muhammed Rızâ Şefi’i-yi Kedkenî, (I-II), Müessese-i İntişârât-i Âgâh, Tahran, 1339-1345 hş.
MÜSLİM, Ebu’l-Hüseyin el-Kuşeyrî, (ö. 261/875), Sahîhu Müslim, (I-III), Thk.: Muhammed Fuad Abdulbâkî, Çağrı Yay., İstanbul, 1992.
NESÂÎ, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb, (ö. 303/915), Sünenu’n-Nesâî, (I-VIII), Çağrı Yay., İstanbul,1992.
ÖĞÜT, Salim, “Ehl-i Hadis”, DİA, İstanbul, 1994, X, 509-511.
SAKLAN, Bilal, Kûtu’l-Kulûb’daki Tasavvufî Hadislerin Hadis Metodolojisi Açısından Değeri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), SÜSBE, Konya, 1989.
SEYHAN, Ahmet Emin, "Ebu'l-Hasan el-Harakânî'nin İlim Anlayışı, JASSS, International Journal of Social Science, Fransa, May 2013, Volume 6 Issue 5, (p. 1049-1083).
--------, "Ebu'l-Hasan el-Harakânî'de Kur'an Kültürünün Yansımaları", Turkish Studies, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Ankara Turkey, Volume 8/6 Spring 2013, (p. 641-664).
ŞENER, Abdülkadir, Kıyas İstihsan İstıslah, DİB Yay., Ankara, 1981.
TABERÂNÎ, Süleyman b. Ahmed, (ö. 360/971), el-Mu’cemü’l-Evsat, (I-X), Thk.: Târık b. Abdullah b. Muhammed-Abdulmuhsin b. İbrâhim el-Hüseynî, Dâru’l-Haremeyn, Kahire, 1415.
TİRMİZÎ, Muhammed b. İsâ, (ö. 279/892), el-Câmiu’s-Sahîh, (I-IV), Çağrı Yay., İstanbul, 1992.
ULUDAĞ, Süleyman, “Bâtın İlmi”, DİA, İstanbul, 1992, V, 188-189.
---------, “Cüneyd-i Bağdâdî”, DİA, İstanbul, 1993, XIII, 120.
UZGUR, Yavuz Selim, Anadolu’nun Kalbi Harakânî, Sûfî Kitap, İstanbul, 2012.
588 Ahmet Emin SEYHAN
---------, “Anadolu’nun Manevî Fatihi Ebu’l-Hasan Harakânî ve Kars”, Ebu’l-Hasan Harakânî, Harakanî Vakfı Yay., Kayhan Matbaacılık, Ankara, 2012.
YAZICI, Tahsin, “Ebû Saîd Ebü’l-Hayr”, DİA, İstanbul, 1994, X, 220-222.
YAZICI, Tahsin-Uludağ, Süleyman, “Herevî, Hâce Abdullah”, DİA, İstanbul, 1998, XVII, 222-226.
YILDIRIM, Ahmet, Tasavvufun Temel Öğretilerinin Hadislerdeki Dayanakları, TDV Yay., Ankara, 2000.
YILDIRIM, Enbiya, “Beyhakî ve Hadis Rivâyetinde Rüyaya Verdiği Değer”, CÜİFD, Sivas, 2001, C. 5, Sayı: 1, (s. 169-190).

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com