You are here

Home » Content

TANZİMAT SONRASI OSMANLI TOPLUMUNUN TÜKETİM KALIPLARINDA MEYDANA GELEN DEĞİŞİMİN DÖNEMİN ROMANLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

EVALUATION OF THE TRANSFORMATION IN THE OTTOMAN SOCIETY’S CONSUMPTION PATTERNS AFTER THE TANZIMAT PERIOD IN THE CONTEXT OF ERA NOVELS

Journal Name:

  • Journal of International Management, Educational and Economics Perspectives

Publication Year:

  • 2017

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
After the declaration of Tanzimat, Westernization movements in the Ottoman society redounded on individuals’ consumption patterns. Different authors addressed the change in the consumption patterns subjected to literal works of the era critically. This study aims to analyze; the change took place in consumption patterns of the Ottoman society during the post-Tanzimat era through novels of the period. Five of first-period novels evaluated by using thematic analysis, which is a qualitative analysis method. As a result of the research, seven themes, which reflect the change in consumption patterns, including (1) Food and Beverage (2) Consumption of Tobacco and Alcohol (3) Clothing and Accessory (4) Residence and Domestic Life (5) Transportation and Driving Vehicle (6) Education (7) Entertainment and Recreation were found out. Based on the conspicuous consumption theory, results about in which areas related to the consumption the fact of Westernization addressed more intensely discussed. Limitations of the study and implications for further research presented additionally.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Tanzimat’ın ilanı sonrasında Osmanlı toplumundaki Batılılaşma hareketleri bireylerin tüketim biçimlerine de yansımıştır. Dönemin eserlerine konu olan tüketim biçimlerindeki değişim farklı yazarlar tarafından eleştirel bir biçimde ele alınmıştır. Bu çalışma, Tanzimat sonrası Osmanlı toplumunun tüketim kalıplarında meydana gelen değişimi dönemin romanları üzerinden incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada nitel analiz yöntemlerinden tematik analiz kullanılarak ilk dönem romanlarından beş tanesi değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, (1) Yiyecek ve İçecek (2) Tütün ve Alkol Tüketimi (3) Giyim ve Aksesuar (4) İkametgâh ve Ev Yaşamı (5) Ulaşım ve Araç Kullanımı (6) Eğitim (7) Eğlenme ve Dinlenme olmak üzere tüketim kalıplarındaki değişimi yansıtan yedi temaya ulaşılmıştır. Gösterişçi tüketim teorisinden yola çıkarak Batılılaşma olgusunun tüketimle ilgili hangi alanlarda daha yoğun ele alındığına dair sonuçlar bu temalar bağlamında tartışılmıştır. Çalışmanın sınırlılıkları ve ileri araştırmalara yönelik öneriler de ayrıca sunulmuştur.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-tanzimat-sonrasi-osmanli-toplumunun-tuketim-kaliplarinda-meydana-gelen-degisimin-donemin-romanlari-baglaminda-degerlendirilmesi.pdf
  • 2
1
19
  • Turkish

JEL Codes:

REFERENCES

References: 

Abadan, Y. (2004). “Tanzimat Fermanını Tahlili”, Tanzimat - Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, 2. Baskı, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
Açıkalın, S. ve Erdoğan, L. (2005). “Veblen’ci Gösteriş Amaçlı Tüketim”, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4(7), 1-18.
Ahmet Mithat Efendi (2013). Felatun Bey ile Rakım Efendi, İstanbul: Şule Yayınları.
Alver, A. (2013). “Ahmet Mithat’ın Mesâil-i Muğlȃka Romanındaki Gayrımüslim Karakterlerin Analizi”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(1), 721-733.
Arslan, N. (2011). “Osmanlı ve Rus Toplumlarında Medeniyet Değişmesi: Bihruz’lar ve Oblomov’lar”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 18(1), 47-80.
Belge, M. (2016). Step ve Bozkır: Rusça ve Türkçe Edebiyatta Doğu-Batı Sorunu ve Kültür, İstanbul, İletişim Yayınları
Braun, V. ve Clarke, V. (2006). “Using Thematic Analysis in Psychology”, Qualitative Research in Psychology, 3, 77-101.
Brummett, P. (2003). İkinci Meşrutiyet Basınında İmge ve Emperyalizm 1908-1911, İstanbul, İletişim Yayınları.
Chaudhuri, H. R. ve Majumdar, S. (2006). “Of Diamonds and Desires: Understanding Conspicuous Consumption from a Contemporary Marketing Perspective”, Academy of Marketing Science Review, 11, 1-18.
Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni, (Çev. Ed. M. Bütün ve S. B. Demir), Siyasal Kitabevi, Ankara.
Çakır, H. (1999). “Basın Yoluyla Osmanlıda Tüketim Toplumu Yaratma Çabaları”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 9, 41-49.
Çakır, H. (2004). “Türkçe Basında İlk “Marka” Rekabeti”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı, 16(1), 27-36.
Çakmakcı, S. (2014). “Gösterişçi Tüketim Bağlamında İki ‘Alafranga Züppe’ Tipi: Bihruz Bey ve Felatun Bey”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, (9)9, 335-350.
Demiryürek, M. (2005). “Tanzimat Sonrası Türk Edebiyatinda Değişen Kadın-Erkek Görünümleri”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 39, 19-45.
Exertzoglou, H. (2003). “The Cultural Uses of Consumption: Negotiating Class, Gender, and Nation in The Ottoman Urban Centers During the 19th Century”, International Journal of Middle East Studies, 35(1), 77-101.
Gawrych, G. W. (2010). “Şemseddin Sami, Women and Social Conscience in Late Ottoman Empire”, Middle Eastern Studies, 46(1), 97-115.
Genç, M. (2013). Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi, İstanbul: Ötüken Yayınları.
Gibbs, G. (2008). Analyzing Qualitative Data, London: Sage.
Güleç, C. (2015). “Thorstein Veblen ve Gösterişçi Tüketim Kavramı”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 38(1), 62-82.
Hanioğlu, Ş. (1992). ‘’Batılılaşma’’, TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt.5, 148-149
İnalcık, H. (2014a). “Sened-i İttifak ve Gülhane Hattı Hümayunu”, Tanzimat - Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, 2. Baskı, İstanbul, İş Bankası Kültür Yayınları.
İnalcık, H. (2014b). “Tanzimat’ın Uygulanması ve Sosyal Tepkiler”, Tanzimat - Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, 2. Baskı, İstanbul, İş Bankası Kültür Yayınları.
Karpat, K. (2011). Osmanlı’dan Günümüze Edebiyat ve Toplum, 2. Baskı, İstanbul, Timaş Yayınları.
Mardin, Ş. (1969). “Power, Civil Society and Culture in the Ottoman Empire”, Comparative Studies in Society and History, 11(3), 258-281.
Mardin, Ş. (1994). Türk Modernleşmesi, Makaleler, (Der. M. Türköne ve T. Önder), 3. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
Moran, Berna (2012). Türk Romanına Eleştirel Bakış, 26. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
Nabizade Nazım (2005). Zehra, Ankara, Akçağ, Yayınları.
Namık Kemal (2014). İntibah, 4. Baskı, İstanbul, Say Yayınları.
Orçan, M. (2004). Osmanlı’dan Günümüze Modern Türk Tüketim Kültürü, Ankara: Kadim Yayınevi.
Ortaylı, İ. (2010). “Tanzimat Adamı ve Toplumu”, Osmanlı Düşünce Dünyası ve Tanzimat Seçme Eserler IV, 2. Baskı, İstanbul, İş Bankası Kültür Yayınları.
Özdemir, N. (2007). “Osmanlı Tüketim Kültürü, Eğlence ve Yazılı Medya İlişkisi”, Millî Folklor, 19(73), 2-22.
Öztürkler Özdemir, G. (2015). “Kıskançlığın Romanı “Zehra” da Yapı”, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 4(11), 129-139.
Journal of International Management, Educational and Economics Perspectives 5 (2) (2017) 1–19
18
Pamuk, Ş. (2008). “Bağımlılık ve Büyüme: Küreselleşme Çağında Osmanlı Ekonomisi, 1820-1914”, Osmanlıdan Cumhuriyete Küreselleşme, İktisat Politikaları ve Büyüme, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
Patton, M.Q. (1990). Qualitative Evaluation and Research Methods, Beverly Hills, CA: Sage.
Quataert, D. (1997). “Clothing Laws, State, and Society in the Ottoman Empire, 1720-1829”, International Journal of Middle East Studies, 29(3), 403-425.
Recaizade Mahmut Ekrem (2008) Araba Sevdası, 2. Baskı, Ankara, Akçağ Yayınları.
Saldana, J. (2009). The Coding Manual for Qualitative Researchers, London: Sage.
Sandikci, Ö. ve Ger, G. (2005). “Aesthetics, Ethics, and the Politics of the Turkish Headscarf”, Clothing as Material Culture, (Ed. S. Kuechler ve D. Miller), London, Berg, s. 61–82.
Sandikci, Ö. ve Ger, G. (2010). “Veiling in Style: How Does a Stigmatized Practice Become Fashionable?”, Journal of Consumer Research, 37(1), 15-36.
Şemsettin Sami (2015). Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat, 2. Baskı, İstanbul, Say Yayınları.
Tabakoğlu, A. (2008a). Türkiye İktisat Tarihi, 8. Baskı, İstanbul, Dergâh Yayınları.
Tabakoğlu, A. (2008b), İslam İktisadına Giriş, 2. Baskı, İstanbul, Dergâh Yayınları.
Tanpınar, A. H. (2003). 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, 10. Baskı, İstanbul, Çağlayan Yayınevi.
Timur, T. (1996). Osmanlı ve Batılılaşma: Osmanlı Çalışmaları İlkel Feodalizmden Yarı Sömürge Ekonomisi, 2. Baskı, Ankara, İmge Yayınevi.
Torlak, Ö. (2000). Tüketim: Bireysel Eylemin Toplumsal Dönüşümü, İstanbul: İnkılab Yayınları,
Torlak, Ö. (2007). “Tüketicilerin Değişen Hayat Tarzları”, (Der. Ö. Torlak, R. Altunışık ve Ş. Özdemir), Yeni Müşteri, İstanbul, Hayat Yayınları, s.137-160.
Torlak, Ö. ve Uzkurt, C. (2007). “Kültürel Etkileşim ve Yeni Tüketici”, (Der. Ö. Torlak, R. Altunışık ve Ş. Özdemir), Yeni Müşteri, İstanbul, Hayat Yayınları, s. 93-110.
Türk Dil Kurumu (2017). Güncel Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&view=gts, 21.05.2017.
Türkdoğan, O. (1996). Sosyal Şiddet ve Türkiye Gerçeği, İstanbul, Timaş Yayınları.
Uçman, A. (2014). “Tanzimat’tan Sonra Edebiyat ve Siyaset, Nâmık Kemal ve Ziya Paşa Örneği”, Türkiyat Mecmuası, 24(1), 113-128.
Varlı, A. ve Özbay, R. D. (2011). “İstanbul'da Perakende Ticareti, Tüketim Mal ve Hizmetler Piyasası (1840–1909)”, Uluslararası 9. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildirileri, 2411-2426
Veblen, T. (2005). Aylak Sınıfın Teorisi, (Çev: Z. Gültekin ve C. Atay), İstanbul: Babil Yayınları.
Yin, R. K. (2009). Case Study Research: Design and Methods, 4. Baskı, London, Sage.
Zorlu, A. (2003). “Batılı Bir Yaşam Tarzı Olarak Tüketim: Türkiye’de Tüketim Ürünlerinin ve Kültürünün Tarihi Gelişimi”, Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar Dergisi, http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/zorlucerceve.htm, Erişim Tarihi: 27.01.2017
Zorlu, A. (2007). “Türk Modernleşmesi Sürecinde Servet-İ Fünûn Dergisinin Giyim, Kuşam, Süslenme Kültürünün Değişimine Katkıları”, 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, 1471-1491.
“Şemsettin Sami”, http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11498/30185/00164..., 05.9.2017.
Ek 1: Eserlerde Geçen Bazı Kavramların Karşılıkları
Alaturka
Eski Türk gelenek, görenek, töre ve hayatına uygun, Doğuluca, alafranga karşıtı
Alafranga
Frenklerin töre, âdet ve hayatına uygun, Frenklerle ilgili, Batılıca. Avrupa kültürüne özgü olan.
Kupa
Kapalı ve yalnız arkada oturulacak yeri olan, genellikle atların çektiği dört tekerlekli araba
Lando
Dört tekerlekli, içinde dingillere paralel olarak düzenlenmiş karşılıklı iki oturma sırası bulunan, üstü açılıp kapanabilen çift körüklü binek arabası
Setre
Düz yakalı, önü ilikli bir tür ceket
Redingot
Arkası yırtmaçlı, etekleri uzun, çift sıra düğmeli, resmî erkek ceketi
Sako
Paltoya benzer bir tür üstlük
Ferace
Kadınların sokakta giydikleri, mantoya benzer, arkası bol, yakasız, çoğu kez eteklere kadar uzayan üst giysisi
Journal of International Management, Educational and Economics Perspectives 5 (2) (2017) 1–19
19
Yaşmak
Kadınların ferace ile birlikte kullandıkları, gözleri açıkta bırakan, ince yüz örtüsü
Yemeni
Kalıpla basılıp elle boyanan, kadınların başlarına bağladıkları tülbent
Rom
Şeker kamışından şeker yapılırken elde edilen öz suyun, melasla mayalandırılarak kurutulmasıyla oluşturulan alkollü sert içki
Cin
Buğday, arpa, yulaf vb.nden elde edilen ve ardıçla kokulandırılan bir tür alkollü içki, ardıç rakısı
Konyak
İspirto derecesi yüksek, özel kokulu, kiremit renginde bir tür içki, kanyak

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com