You are here

KIRIM HANI DEVLET GİRAY’IN 1571 RUSYA SEFERİ ve MOSKOVA YANGINI

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
After the Astrakhan expedition of the Ottoman army, which ended in failure, Devlet Giray, then khan of Crimea under Ottoman suzerainty, marched on Moscow with a great army. He set fire suburbs of the city in May 24th, 1571, and a strong wind caused the fire to spread and destruct the entire city. Thus, the khan not only defeated his old enemy Ivan IV, tsar of Moscow, but also increased his prestige in the Ottoman court. However, this military success did not turn to be a political gain. The khan attacked again in the next year but was defeated before Moscow. The expedition in 1571, which made great influence in the Ottoman Empire and Eastern Europe, was the last great victory of the Crimean Khanate over the Russians.
Abstract (Original Language): 
Başarısız Astarhan seferinden yaklaşık iki yıl sonra Devlet Giray Han kalabalık bir ordu ile Moskova üzerine yürüdü. 24 Mayıs 1571 günü şehrin varoşlarını ateşe verdi ve şiddetli rüzgâr yüzünden Moskova neredeyse tamamen yandı. Han bu sefer ile sadece kadim düşmanı IV. İvan’ı mağlup etmekle kalmamış Osmanlı Devleti nezdinde itibarını da arttırmıştı. Ancak elde edilen askerî başarı siyasî kazanıma dönüştürülemedi. 1572 yılında yeniden Moskova’ya saldıran Kırım hanı bu kez yenildi. Osmanlı Devleti ve Doğu Avrupa’da büyük yankı uyandıran 1571 seferi Kırım Hanlığı’nın Ruslara karşı kazandığı son büyük zaferdi.
95
110

REFERENCES

References: 

Kaynak Eserler
ABDULLAH BİN RIDVAN (2012), Tevârih-i Deşt-i Kıpçak ‘an Hıtta-i Kırım
veya Tevârih-i Tatar Hânân-ı Kadim ve Ahvâl-i Deşt-i Kıpçak, Haz. M.
Akif Erdoğru-Selçuk Uysal, İzmir.
ÇOİDR (1898), “Aktı Revelskago Gorodskogo Arhiva 1450-1610 gg.”, Çteniya
v İmperatorskom Obşçestve İstorii i Drevnostey Rossiyskih, Haz. A.
Çumikov, Kn. IV, s. 1-21, Moskova 1898.
FERİDUN BEY (1265), Mecmûa-yı Münşeât, C. II, İstanbul.
GILES FLETCHER (1856), “The of Russe Commonwealth”, Russia at the Close
of the Sixteenth Century, Edited by Edward A. Bond, London, s. 1-152.
HALİM GİRAY (1287), Gülbîn-i Hânân, İstanbul.
HEINRICH VON STADEN (1967), The Land and Government of Muscovy A
Sixteenth Century Account, Translated and Edited by Thomas Esper, California.
İBRAHİM PEÇEVÎ (1281), Tarih-i Peçevî, C. I, İstanbul.
JEROME HORSEY (1856), “The Travels of Sir Jerome Horsey”, Russia at the
Close of the Sixteenth Century, Edited by Edward A. Bond, London, s.
153-266.
KÂTİP ÇELEBİ (2007), Deniz Savaşları Hakkında Büyüklere Armağan (Tuhfetü’l-
Kibâr fi Esfâri’l-Bihâr), Haz. Seda Çakmakçıoğlu / Çetin Şan, İstanbul.
OPİSANİE (1878), Opisanie Slavyanskih i Russkih Rukopisnıh Sbornikov, Der.
A. F. Bıçkov, St. Petresburg.
Devlet Giray’ın 1571 Rusya Seferi
109
PSRL XIII (2000), Polnoe Sobranie Russkih Letopisey XIII Letopisnıy Sbornik
İmenuemıy Patriarşey ili Nikonovskoy Letopisyu, Moskova.
PSRL XXXIV (1978), Polnoe Sobranie Russkih Letopisey XXXIV Piskarevskiy
Letopisets, Moskova.
PUTEŞESTVİYA (2008), Puteşestviya Russkih Poslov XVI-XVII Vekov, Red. D.
S. Lihaçev, St. Petersburg.
REMMAL HOCA (1973), Tarih-i Sahib Giray Han, Haz. Özalp Gökbilgin, Ankara.
SBORNİK (1880), Sbornik Materialov i Statey po İstorii Pribaltiyskago Kraya,
Tom III, Riga.
SEYYİD MEHMED RIZA, Es-Sebü’s-Seyyâr fi Ahbâr-ı Mülûki’t-Tatar, Hamidiye
950.
SİNBİRSKİY (1844), Sinbirskiy Sbornik, Moskova.
TAUBE İ KRUSE (1922), “Poslanie İoganna Taube i Elerta Kruse”, Russkiy
İstoriçeskiy Jurnal, Kniga 8, s. 8-59.
Kitap ve Makaleler
ALLEN W.E.D. (2012), Muhteşem Süleyman Zamanında Türk Dünyası, Çev.
Serkan Acar, İstanbul.
-----, (2013), “Rus-Kafkas Münasebetlerinde İtil-Terek Güzergâhı”, Çev. Serkan
Acar, Tarih İncelemeleri Dergisi, C. XXVIII, S. 1, İzmir, s. 301-313.
ALPARGU Mehmet (2007), Nogaylar, İstanbul.
CAFEROV Telman (2010), XV.-XVII. Yüzyıl Rus Edebiyatında Türkler, Çev.
Natig Abdullayev, Ankara.
GÖKBİLGİN Özalp (1973), 1532-1577 Yılları Arasında Kırım Hanlığı’nın Siyasî
Durumu, Ankara.
HOWORTH Henry H. (1880), History of the Mongols from the 9th to the 19th
Century, Part II/1, London.
İNALCIK Halil (1948), “Osmanlı-Rus Rekabetinin Menşei ve Don-Volga Kanalı
Teşebbüsü”, Belleten, C. XII, S. 46, Ankara, s. 349-402.
KAMALOV İlyas (2011), Rus Elçi Raporlarında Astrahan Seferi, Ankara.
KARAMZİN N. M. (2008), İstoriya Gosudarstva Rossiyskogo, Moskova.
KOSTOMAROV N. İ. (2008), Russkaya İstoriya v Jizneopisaniyah Ee Glavneyşih
Deyateley, Moskova.
KURAT Akdes Nimet (1966), Türkiye ve İdil Boyu, Ankara.
-----, (1992), IV-XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve
Devletleri, Ankara.
MADARIAGA Isabel De (2012), Korkunç İvan, Çev. Emin Tanrıyar, İstanbul.
Serkan Acar
110
NOVOSELYSKİY A. A. (2011), XVII. Yüzyılın Birinci Yarısında Moskova Devletinin
Tatarlarla Mücadelesi, Çev. Kemal Ortaylı, Haz. Erhan Afyoncuİlyas
Kamalov, Ankara.
ÖZTÜRK Yücel (2002), “Kırım Hanlığı”, Türkler, C. VIII, Ankara, s. 480-513.
PENSKOY V. V. (2012), İvan Groznıy i Devlet Giray, Moskova.
SAMOYLOVİÇ A. N. (2011), “Kırım Tatar Yarlıklarında “Tiyiş (Tiş)” ve Diğer
Terimler”, Çev. Serkan Acar, Tarih İncelemeleri Dergisi, S. XXVI/1, İzmir,
s. 277-278.
SMİRNOV V. D. (2005), Krımskoe Hanstvo pod Verhovenstvom Otomanskoy
Portı, C. I, Moskova.
ŞÇERBATOV Mihail (1789), İstoriya Rossiyskaya ot Drevneyşih Vremen, Tom
V/2, St. Petersburg.
ŞİROKORAD A. B., (2009), Osmanlı-Rus Savaşları, Çev. D. Ahsen Batur, İstanbul.
TREPAVLOV V. V. (2002), İstoriya Nogayskoy Ordı, Moskova.
WALİSZEWSKİ K. (1904), Ivan the Terrible, Trans. Lady Mary Loyd,
London.
ZİMİN A. A. (1964), Opriçnina İvana Groznogo, Moskova.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com