Journal Name:
- Karadeniz Araştırmaları Dergisi
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author |
|---|---|
Abstract (2. Language):
“Reform” efforts in the Ottoman Empire have a history preceding the
nineteenth century. The essence of the idea of reform is based on the
improvement of the existing structure and institutions. Indeed, attempts
of reform in the empire were also formed in an axis where it
was taken as a role model itself -the old glory days- especially within
the frame of eliminating the difficulties, which showed themselves
through defeats in the military field. However, by the nineteenth century,
in addition to the continual of military defeats and deterioration
of empire finances, upon the emergence of unsettling forces to the
central authority, evoked the understanding, the obligation of a reform,
which exceeds the idea of reform and which seeks the solution
not in itself but in the West. As a result of reforms in the reign of
Mahmut II, on the one hand steps that provide centralization were
taken and the problem of authority, which began in the empire, was
resolved. With the control of âyans (Local Notables) in the states and
the elimination of the Janissaries in the center, all the forces in the
empire were gathered in the Palace. On the other hand, the administrative
organization of the empire was re-established by taking the
Western-style state model as an example, and a central-bureaucratic
form of organization was established by breaking the decentralized
structure to a large extent. Reform efforts in line with centralization
and bureaucratization in the empire led to a transition in the ruling
elite of the state as well. In connection with the implementation of the
reforms, the balance of power between the Sultan, ilmiye class and
the army was unbalanced, and the Sublime Porte, which formed the
core of “scribal class” identified with bureaucracy, survived as the ruling
elite from among the destroyed balance of power. The power that
Sublime Porte, which undertook the execution of the reforms, gained
more with each passing day resulted with the shift of “the notion of
center” from the Palace to the Sublime Porte. The Sublime Porte, under
the management of Mustafa Reşit Pasha, Ali Pasha and Fuad Pasha,
possessed the administrative monopoly in the empire within
time. It was only possible for the Palace to be re-effective in the administration
after the death of these pashas.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Osmanlı İmparatorluğu’nda, “ıslahat” çalışmaları, ondokuzuncu
yüzyılı önceleyen bir geçmişe sahiptir. Islahat düşüncesinin özü,
mevcut yapının ve kurumların iyileştirilmesine dayanır. Nitekim imparatorluktaki
ıslahat girişimleri de, rol model olarak yine kendisinin,
-eski ihtişamlı günlerin- alındığı bir eksende, özellikle de askeri alanda
yenilgilerle kendindi gösteren sıkıntıların, ortadan kaldırılması
çerçevesinde şekillenmiştir. Ancak ondokuzuncu yüzyıla gelindiğinde,
askeri yenilgilerin devam etmesi ve imparatorluk maliyesinin bozulmasına
ek olarak, merkezin otoritesini sarsıcı güçlerin ortaya
çıkması üzerine, ıslahat düşüncesini aşan ve çözümü kendisinde değil,
Batı’da arayan bir reform anlayışı, zorunluluğunu hissettirmiştir. II.
Mahmut döneminde yapılan reformlar neticesinde, bir taraftan
merkezileşmeyi sağlayıcı adımlar atılarak, İmparatorlukta baş
gösteren otorite sorunu çözüme kavuşturulmuştur. Eyaletlerdeki
âyanların kontrol altına alınması ve merkezdeki Yeniçeriler’in ortadan
kaldırılması ile birlikte, imparatorluktaki bütün güç Saray’da toplanmıştır.
Diğer taraftan, Batı tipi devlet modeli örnek alınarak, imparatorluğun
idari örgütlenmesi yeniden kurulmuş, adem-i merkezi
yapı büyük oranda kırılarak, yerine merkezi-bürokratik bir örgütlenme
biçimi tesis edilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu’nda merkezileşme
ve bürokratikleşme doğrultusunda yapılan reform çalışmaları, beraberinde
devletin yönetici elitinde de bir dönüşüme yol çaçmıştır.
Reformların uygulanmasıyla bağlantılı olarak, Sultan, ilmiye sınıfı ve
ordu arasındaki güçler dengesi bozulmuş, bürokrasi ile özdeşleşen
“kalemiye sınıfı”nın çekirdeğini oluşturan Bâb-ı Âli, bozulan güçler
dengesinden, yönetici elit sınıf olarak çıkmıştır .Reformların
yürütücülüğünü her geçen gün daha da fazla üstlenen Bâb-ı Âli’nin
kazandığı bu güç, “merkez kavramının”, Saray’dan, Bâb-ı Âli’ye kayması
ile sonuçlanmıştır. Mustafa Reşit Paşa, Âli Paşa ve Fuad Paşa’nın
idaresindeki Bâb-ı Âli imparatorluktaki yönetme tekilini, zaman içerisinde
eline geçirmiştir. Saray’ın imparatorluk yönetiminde tekrar etkili olabilmesi, ancak bu paşaların ölümünden sonra mümkün
olabilmiştir.
FULL TEXT (PDF):
- 40