You are here

HEP HATIRLANMAK İSTEYEN CUMHURİYET’İN İLK KADIN HATİBİ; MELİHA AVNİ SÖZEN

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
Being defined as the first female preacher of the Republic and the Primadonna (leading actress in an opera) of the nation, Meliha Avni Sözen was a very good example to the first educated and intellectual Turkish women of the Republic. This exemplarily woman, who has never been seriously investigated in terms of who she was, how she lived and what she did, always desired to be remembered forever. Meliha Avni Sözen has not only set an example, but also succeeded to actually become unforgettable with her splendid preachings that she called “my actual profession”, what she did for education, especially for the education of girls and her commitment to Atatürk and the Revolution. This article has been completed within a long process of research, which included collection of all documents as well as interviews with those having information about her.
Abstract (Original Language): 
Hakkında yazılanlar arasında, Cumhuriyetin ilk kadın hatibi, bir ulusun Primadonnası (Operada baş kadın rolünü oynayan kişi) gibi tanımlamalar yapılan Meliha Avni Sözen, Cumhuriyetin ilk eğitimli, aydın Türk kadınına çok iyi bir örnektir. Kim olduğu, hayatı, yaptıkları ile ilgili ciddi bir bilimsel çalışma olmayan bu örnek kadının en büyük arzusu unutulmamak olmuştur. Meliha Avni Sözen, “asıl mesleğim” dediği müthiş hitapları, eğitime, özellikle de kızların eğitimine yönelik yaptıkları, Atatürk ve İnkılâba bağlılığı ile bir taraftan örnek teşkil ederken, diğer taraftan da gerçekten unutulmaz olmayı başarmıştır. Bu makale, Meliha Avni Sözen’den geriye kalan olabildiğince tüm bilgilere, belgelere, yazılara ve hakkında sözlü görüşme yapabilecek kişiye ulaşılarak elde edilenlerle uzun bir süreçte tamamlanabilen bir çalışma olmuştur.
151
174

REFERENCES

References: 

Belgeler
BCA,490.01/1175.127.2,1941. Halk Hatipleri Teşkilatı Talimatı, (1932)
BCA, 490. 01 1721/ 997, 15.11937, 20.08.1940, 23.08.1940, 10.6.1942.
BCA, 490. 01 972/760 3 22/1/1945.
BCA, 490 01 957/704 1, 25.2.1946.
BCA, 490. 01 350/1468 3 25 Eylül 1949.
BCA 490. 01 359/1557 1, 9 Nisan 1950.
Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Vilayet İdare Reisliği 23.7.1957.
Cumhuriyet Halk Partsi Eminönü İlçeyönkurul, Sayı 536, 10.12.1938.
TC. Maarif Vekâleti, M.T. T Dairesi (6.7.1933), 3100.
TC. Maarif Vekâleti, M.T. T Dairesi, (19.9.1933), H281.
Mustafa Kemal Derneği, 31 Mayıs 1982, Genel Başkanlık Sayı 31.
Kitap ve Makaleler
BOLAT, Bengül Salman (2012). “1935 Yılında Atatürk’e Karşı Planlanan
Suikastın Basındaki Yansımaları”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi
Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Bahar, Yıl 25, C. 13, Sayı;49: 1–32.
CUMHURİYET Ansiklopedisi (2002) C.II, 1941–1960, İstanbul: Yapı Kredi
Yayınları
SEMİZ, Yaşar (2013). “Türk Basınında Dumlupınar Faciası ( 4 Nisan 1953)
ve Sonrası”, Prof. Dr. Nejat Göğünç Armağanı, s.217–248.
SÖZEN, Meliha Avni (1936). Bir Ses, İstanbul.
SÖZEN, Meliha Avni (1987). Anam, İstanbul.
SÜRMELİ, Sepil (2010). “Şehzadebaşı Karakolu Baskını ve Olay Mahalline
Giren İlk Gazete Tevhid-i Efkâr”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi
Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S.45.103–116.
TANJU, Haluk Cemil (1982). Hitabeti ile Meliha Avni Sözen Bir Volkandır,
İstanbul.
ULUSKAN, Seda Bayındır (2010). Atatürk’ün Sosyal ve Kültürel Politikaları, ,
Ankara, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
UZUN, Hakan (2010). “Bir Propaganda Aracı Olarak Cumhuriyet Halk Hatipleri
Teşkilatı”, CTAD, Yıl, 6, Sayı 11: 85- 110.
YILDIRMAZ, Sinan (2004). 1950 Seçimleri ve Propaganda, Yakın Dönem
Türkiye Araştırmaları, Sayı: 6, Yıl 3: 131–157.
Gazete ve Dergiler
“Bir Başarıcılık Örneği”, (23 Mayıs 1945) Cumhuriyet.
“Harp İstemeyen Kadınlar Aramızda”, (11 Ağustos 1931), Son Posta,: 1,6
“Meliha Avni Sözen’e Son Görev”, (30 Mart 1993)Cumhuriyet.
Akşam Postası, 7 Mayıs 1950,Sayı 358.
Akşam, 16 Nisan 1953.
Akşam, 24 Ekim 1935
Akşam, 5 Nisan 1953;
Akşam, 9 Mayıs 1950
Ana, Sayı 117, Ocak 1986: 6
Ana, Sayı 58, Şubat 198:8–11.
ATALAY Adil Ali, (Şubat 1981) “Meliha Avni Sözen’in “ Anam” adlı yapıtı
Ana Dergisinin Özel Ödülü”,Ana Dergisi, Sayı 58.
Cumhuriyet, 10 Ağustos 1931.
Cumhuriyet, 11Haziran 1949.
Cumhuriyet, 14 -18 Aralık 1933.
Cumhuriyet, 14 Mart 1950.
Cumhuriyet, 14 Nisan 1932
Cumhuriyet, 16 Mayıs 1936.
Cumhuriyet, 16 Mayıs 1938.
Cumhuriyet, 16, 17 Mart 1950
Cumhuriyet, 17 Mart 1939.
Cumhuriyet, 17 Mart 1940.
Cumhuriyet, 17 Mart 1941.
Cumhuriyet, 24 Ekim 1935
Cumhuriyet, 26 Aralık, 1937.
Cumhuriyet, 27 Mart 1933: 1–3.
Cumhuriyet, 30 Nisan 1936.
Cumhuriyet, 31 Ağustos 1942.
Cumhuriyet, 5 Nisan 1953;
Cumhuriyet, 5–6 Mayıs 1937.
Cumhuriyet,19 Eylül 1934
ÇAKMAKÇI Nuran, (28 Mart 1993) “Öncü Kadın Artık Yok”, Toplum: 5.
DURAN Ragıp, “Şiir Çınarının Çocuksu Nidaları” (12 Şubat 1989), Nokta: 60.
Etiket, (Nisan Mayıs1994), Sayı, 1,: 38-39.
Kurun, 21 Nisan 1936.
Le Journal d’Orient, 10 Mai 1950.
Milliyet, 5 Nisan 1953.
Radyo Gazetesi, (Aralık 1956), Sayı 180: 19.
Son Havadis, (5 Haziran 1996) Meral Divitçi röportajı: 5.
Son Telgraf, (7 Mayıs 1950)
SÖZEN, Meliha Avni, (9 Eylül 1943) “Bütün Türk Milleti Tek Partinin Malıdır,
Son Posta.
Tan, 24 Ekim 1924.
Tekâmül, 4 Şubat 1926.
Tercüman, 9 Ekim 1972.
TRT İstanbul Radyosu, 15 Nisan 1953.
ÜNAL Necla “Meliha Avni Sözen” , Ana, Ekim 1977, Sayı 18:4–6.
Yeni Yol, 27 Mart 1929
Web Sayfaları
http://www biyografim.net/hikmet-turhan-daglioglu-kimdir, (6.9.2012)
http://www orduolay.com, (16.04.2014)
http://www.fasev.org/kurucular/mas/mas2.html, (10.09.2012)
http.www.hvkk.tsk.tr, (5.5.2014)
Sözlü Görüşmeler
Nükte Sözen ( Ferit Avni Bey’in eşi)
Türkan Şentürk (Ferit Avni Sözen Vakfı Başkanı)

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com