You are here

AHMET HİLMİ BEY’İN ADALET ANLAYIŞI

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
During the first-term Turkish Grand National Assembly (TBMM), which was established under the leadership of Atatürk in April 23rd, 1920, deputies carried out vital services in the national liberation struggle against the occupation forces, besides internal political issues. Therefore, the first-term assembly deserves the title of founder of the state. During the succeeding second and third terms, the TBMM realized many reformations. So, the first three terms of the assembly is extremely significant. During the first term, Ahmet Hilmi Bey (Kalaç), Sabit Bey (Gözügeçgel), Rifat Bey (Çalıka), Osman Zeki Bey (Uşşaklı), Mehmet Âlim Efendi (Çınar), Mehmet Atıf Bey (Tüzün) and Remzi Efendi (Akgöztürk) were deputies of the province Kayseri. During the second term, Ahmet Hilmi Bey (Kalaç), Sabit Bey (Gözügeçgel), Dr. Halit Mazhar Bey (Karakaya), Nuh Naci Bey (Yazgan), Ahmet Zeki Bey (Karakimseliler) became its members. This study tries to exhibit vision of Ahmet Hilmi Bey, who served in the first (1920-1923) and second (1923-1927) terms of the TBMM, on providing a just administration, by referring to his political activities. He argued that the country should be governed in a fair manner; he made speeches about prevention of corruptions. He opposed some taxes by referring to the very poor situation of people, who remained helpless in paying those taxes. He stated in his speeches that official tasks should have been given to persons who were honest in their attitudes, and who did not neglect their responsibilities.
Abstract (Original Language): 
Atatürk’ün önderliğinde 23 Nisan 1920’de açılan Birinci Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne katılan milletvekilleri ülkenin siyasetiyle uğraşmakla birlikte, ülkede kök salan düşman işgallerine karşı cephelerde de önemli hizmetlerde bulunmuşlardır. Bu nedenle Birinci Dönem Meclis devleti kuran meclis adını almaya hak kazanmıştır. İkinci ve Üçüncü Dönem TBMM’de ise Türkiye’de inkılâplar gerçekleştirilmiştir. Bu nedenle Birinci, İkinci ve Üçüncü Dönem TBMM’nin Türkiye Tarihi’ndeki önemi büyüktür. TBMM’nin Birinci Dönemi’ne Kayseri milletvekili olarak Ahmet Hilmi Bey (Kalaç), Sabit Bey (Gözügeçgel), Rifat Bey (Çalıka), Osman Zeki Bey (Uşşaklı), Mehmet Âlim Efendi (Çınar), Mehmet Atıf Bey (Tüzün) ve Remzi Efendi (Akgöztürk) katılmıştır. TBMM’nin İkinci Dönemi’ne Ahmet Hilmi Bey (Kalaç), Sabit Bey (Gözügeçgel), Dr. Halit Mazhar Bey (Karakaya), Nuh Naci Bey (Yazgan), Ahmet Zeki Bey (Karakimseliler) katılmıştır. İşte bu çalışmada, Birinci (1920-1923) ve İkinci (1923-1927) Dönem (1927-1931) TBMM’ye Kayseri milletvekili olarak katılan Ahmet Hilmi Bey’in, bu dönemlerdeki siyasî faaliyetlerinden yola çıkılarak adalet anlayışı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ahmet Hilmi Bey, ülkenin adâletli bir şekilde yönetilmesi gerektiğini savunmuş, ülkede yapılan yolsuzlukların önlenmesi konusunda konuşmalar yapmıştır. Halktan alınan bazı vergilere, halkın bu vergileri öderken zor durumda kalması gerekçesiyle karşı çıkmıştır. Yine ülkede dürüst ve işini ihmal etmeyen kişilere memurluk verilmesi gerektiğini konuşmalarında belirtmiştir.
187
213

REFERENCES

References: 

Arşivler
ATASE Arşivi, ATAZB, Kutu No: 22, Göm. No: 141, Belge No: 141/1.
ATASE Arşivi, ATAZB, Kutu No: 12, Göm. No: 12, Belge No: 12/8.
BOA, Fon Kodu: DH. İ.UM. EK, Dosya No: 119, Gömlek No: 31, Belge No: 1-2.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Emekli Sandığı Arşivi, VHOOO634.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Emekli Sandığı Arşivi, MO114598.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerideleri, Devre: I, TBMM Matbaası, Cilt
7, 8, 22, 23, 25, 3. Basılış, Ankara 1959
Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerideleri, Devre: II, TBMM Matbaası,
Cilt 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 18, 25, 28, 32, Ankara 1961
Ahmet Hilmi Bey’in Adalet Anlayışı
211
Türkiye Büyük Millet Meclisi Gizli Celse Zabıtları, Türkiye İş Bankası Kültür
Yayınları, Cilt 3-4, İstanbul 1999
TBMM Arşivi, I. Dönem Milletvekilleri Muamelât Defteri, Rumuz II, 2.b.2/4,
s. 562.
TBMM Arşivi, 267 NSD, Tercüme-i Hâl Kâğıdı.
TBMM Kavânîn Mecmuası, Devre I, TBMM Matbaası, C. I, 3. Basılış, Ankara
1943
Araştırma Eserleri
AKIN Rıdvan (2008). TBMM Devleti (1920-1923) Birinci Meclis Dönemi’nde
Devlet Erkleri ve İdâre, İstanbul: İletişim Yayınları.
AYDEMİR Şevket Süreyya (1992). Tek Adam Mustafa Kemal 1922-1938, C.
III, İstanbul: Remzi Kitabevi.
ÇELEBİ Ömer (1982). Kayseri İli Yakın Çevre İncelemeleri, Onuncu Baskı,
İstanbul: Murat Matbaacılık.
ÇOKER Fahri (1995). Türk Parlamento Tarihi Millî Mücadele ve TBMM I.
Dönem (1919-1923): I. Dönem Milletvekillerinin Özgeçmişleri, Cilt III,
Ankara: TBMM Vakfı Yayınları.
DEVELLİOĞLU Ferit (2005). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara:
Aydın Kitabevi Yayınları.
ECER Ahmet Vehbi (2009). Millî Mücadele’de Kayseri Basını, Kayseri: Kayseri
Enstitüsü Derneği Yayınları.
ERKİLETLİOĞLU Halit (2006). Geniş Kayseri Tarihi, Kayseri: Can Matbaa.
GEMALMAZ Mehmet Semih-Osman Doğru (1990). Türkiye’de Basın Özgürlüğü
Mevzuatı, İstanbul: Basın Konseyi Yayınları.
GÜNEŞ İhsan (1998). “Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Toplanması
ve Nitelikleri”, Birinci Meclis, Ed.: Cemil Koçak, İstanbul: Sabancı Üniversitesi:
25-45.
GİRİTLİ İsmet (Mart 1985). “Atatürkçü Çağdaşlaşmanın Türk Toplumu’ndaki
Sonuçları”, AAMD, S. 2, C. I, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları:
335-340.
----- (1994). “Modernleşme İdeolojisi Olarak Atatürkçülük”, I. Uluslararası
Atatürk Sempozyumu, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları:
31-38.
IRMAK Sadi (1974). Türkiye Cumhuriyeti’nin Ellinci Yılı Dolayısıyla Atatürk
ve Çevresi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Atatürk Devrimleri Araştırma
Enstitüsü Yayınları.
İÇLİ Tülin Günşen (Temmuz 2003). “Cumhuriyet Dönemi’nde Kadının Sosyal
Konumu”, AAMD, S.56, C.XIX, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları:
583-595.
Zemzem Yücetürk
212
İNAN A. Afet (1973). Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Devrimi, Ankara: Başbakanlık
Basımevi.
KALAÇ Ahmet Hilmi (1960). Kendi Kitabım, y.y.: Yeni Matbaa.
Karpat, Kemal Haşim (1967). Türk Demokrasi Tarihi, İstanbul: İstanbul
Matbaası.
KARS Zübeyir (1999). Millî Mücadele’de Kayseri, Ankara: Atatürk Araştırma
Merkezi Yayınları.
----- (Aralık-Ocak 1947). “Kayseri’de Matbaanın Kuruluşu ve İlk Gazete”,
Erciyes Dergisi, S. 59-60: 5-6.
ODYAKMAZ Zehra (1996). “Cumhuriyetimizin 74. Yılında Hukuk İnkılabımızın
Temelini Oluşturan Laiklik”, Sayı: 3, Türkiye Barolar Birliği Dergisi:
382-418.
----- (Temmuz 2003). “Atatürk’ün Hukuk İnkılâbı’nın 21. Yüzyılda Türkiye’de
Yönetim ve Toplum Yaşamındaki Etkileri”, AAMD, S.56, C.XIX,
Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları: 609-666.
ÖNSOY Rifat (2000). “Millî Mücadele’de Kayseri”, I. Kayseri ve Yöresi Tarih
Sempozyumu Bildirileri (11-12 Nisan 1996), Kayseri: Erciyes Üniversitesi
Yayınları: 229-235.
ÖZTÜRK Kâzım (1973). TBMM Albümü 23 Nisan 1920-14 Ekim 1973, Ankara:
Önder Matbaa.
SATILMIŞ Ayşe Pınar (2002). “Birinci ve İkinci Dönem TBMM’de Kayseri
Milletvekilleri”, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri
(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
SEZEN Tahir (2006). Osmanlı Yer Adları, Ankara: Başbakanlık Devlet Arşivleri
Genel Müdürlüğü Yayınları.
ŞAPOLYO Enver Behnan (1967). Mustafa Kemal Paşa ve Millî Mücadele’nin
İç Âlemi, İstanbul: Hamle Matbaası.
TEZCAN Cezmi (2005). “Tekâlif-i Harbiye ve Tekalif-i Milliye Örneklerinde
Savaş Dönemleri Mâli Politikaları”, Ankara Üniversitesi, Türk İnkılâp
Tarihi Enstitüsü, Ankara (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
TANSEL Selahattin (1978), Mondros’tan Mudanya’ya Kadar III, Ankara: Millî
Eğitim Basımevi.
TOSUN Ramazan (2000). “Millî Mücadele Dönemi’nde Kayseri’de Kurulan
Millî Cemiyetler ve Faaliyetler”, I. Kayseri ve Yöresi Tarih Sempozyumu
Bildirileri (11-12 Nisan 1996), Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları:
337-342.
TUNÇAY Mete ve Cemil Koçak vd. (1992). Çağdaş Türkiye Tarihi 4 (1908-
1980), İstanbul: Cem Yayınevi.
TÜNAY Bekir (Mart 1987). “Atatürk ve Millî Birlik”, AAMD, S.8, C.III, Atatürk
Araştırma Merkezi Yayınları: 409-419.
(1973). Cumhuriyet’in 50. Yılında Kayseri İl Yıllığı.
Ahmet Hilmi Bey’in Adalet Anlayışı
213
(1985). Devletimizi Kuranlar; Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi, Ankara:
65. Yıl Ajans-Türk Matbaacılık Sanayi.
(1983). “Kayseri Maddesi”, Yurt Ansiklopedisi, C.VII, İstanbul: Anadolu Yayınları:
4699-4704.
(1994). Türkiye Büyük Millet Meclisi Albümü 23 Nisan 1920-20 Ekim 1991,
Ankara: TBMM Genel Sekreterliği Yayınları.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com