Journal Name:
- Karadeniz Araştırmaları Dergisi
Keywords (Original Language):
| Author Name |
|---|
Abstract (2. Language):
Scientists who consider myths as an expression of events that had really
took place in the distant history try to turn the myths into more
reasonable accounts by eliminating the “holiness” of myths and to uncover
the hidden truths underlying them. According to them, the gods
of legends are human beings who lived in the past. The kings who
reigned in the past and heroes are narrated by deifying them in the
legends. Our topic is Odin (Woden) which is the supreme god of
Scandinavian mythology that portrays gods and superhuman beings
and narrates the events in a fantastic and adventurous way, and
which is the one who endowed people with the holy scripts (runic
script) and taught them the arts. Snorri Sturluson (13th century), an
Icelandic medieval historian, priest and statesman, describes Odin as
a real historical character (not a god) that knows magic and sorcery,
and as a real ruler (the king of As people), thus considered as a god
wherever he goes in his saga corpus (Heimskringla); and the migration
of Odin with his people from Asia, Turkland to Scandinavia is
narrated at the introductory part of the same saga, the Ynglinga Saga).
Saxo Grammaticus also presents Odin as a real character and a real
king of ancient times in his work Gesta Danorum (13th century). Nowadays
some historians consider the narratives about Odin as total legends,
thus fabrication, while some others try to prove that Odin is a
real personality, that the As people existed in history, and that a real
migration took place, based on the data of Snorri Sturluson and Saxo
Grammaticus. These scholars try to find out places (Asaland, Turkland)
and identities of the folks mentioned in the Ynglinga Saga
and Prose Edda. Various views co-exist about the ethnic affiliations
of the As people and the real location of their motherland. A view
identifies them with Turkic people that appeared as Az Budun in the
Orkhon inscriptions, and proposes that this Turkic folk spread from
Western Asia to Northern Europe. If this thesis is correct, Odin and his
people had to have cultural properties peculiar to the As (Turkic)
people and the migrated locations had to have elements related to
Turkic culture. With a focus on this topic, in this paper, Turkic cultural
elements are sought for; the similarities and compliance with Turkic
social order and the notion of ruler-arch priest (secular leader,
warrior leader as well as a person who functions as a fortune teller) in
the image of high-class people (Odin, Jarl, Kon, Rig) in Scandinavian
culture and Turkish shamanist elements in Odin are uncovered by
considering Scandinavian mythology, Edda and Sagas; runic script
culture is reviewed; and the etymology of the names of Scandinavian
mythological heroes based on Turkish language is explained.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Mitleri uzak geçmişte yaşanılan bir gerçeğin ifadesi olarak düşünen
bilim insanları, “kutsal”lıklarından arındırarak akla, mantığa daha uygun
hale getirmeye, altlarında yatan gizli gerçekleri ortaya çıkarmaya
çalışmaktadırlar. Buna göre, mitlerdeki tanrılar eskiden yaşamış birer
insandır; daha önce yaşamış krallar, kahramanlar efsanelerde tanrılaştırılarak
anlatılmaktadır. Mevzu itibarıyla tanrıları ve doğaüstü
varlıkları konu alan, kahramanları ve olayları fantastik, maceraları şekilde
anlatan İskandinav mitolojisinin baş tanrısı, insanlara kutsal yazıyı
(runikleri) bahşeden ve sanatları öğreten Odin’dir. İzlanda’lı Ortaçağ
tarihçisi, rahip ve devlet adamı Snorri Sturluson (13. yy) Heimskringla
adlı Saga külliyatında Odin'i Tanrı değil, gerçek tarihi şahsiyet,
büyü ve caduyu bilen ve bu yüzden gittiyi yerlerde tanrı olarak görülen
gerçek bir hükümdar (Asların kralı), savaşçı önder olarak tarif
eder ve giriş bölümü olan Ynglinga Saga'da Odin’in halkı ile birlikte
Asya'dan, Turkland ülkesinden İskandinavya'ya göçünü anlatır. Saxo
Grammaticus da Gesta Danorum (13. yy) adlı eserinde Odin’i gerçek
kişi, kadim zamanların gerçek kralı olarak sunar. Günümüzde kimi tarihçiler
Odin hakkında anlatıları tastamam efsane, dolayısıyla uydurma
olarak görür; kimi tarihçiler ise Snorri Sturluson ve Saxo Grammaticus'un
verilerine dayanarak, Odin'in gerçek bir tarihi şahsiyet
olduğunu, As halkının tarihte varlığını ve gerçek bir göç olayı vaki
olduğunu kanıtlamaya çalışmaktadırlar. Bu bilim adamları, Ynglinga
Saga ve Prose Edda’da adı geçen mekanların (Asaland, Turkland) yerini
ve kavimlerin kimliğini tespit etmeye çalışmıştır. As halkının etnik
mensubiyeti ve ilk yurtları üzerine farklı görüşler vardır. Bir görüş, As
halkını Göktürk yazıtlarda karşımıza Az Budun olarak çıkan Türk
kökenli halkla özdeşleştiriyor ve bu kavmin Batı Asya’dan kuzeye dağılmış
olduğunu ileri sürüyor. Bu sav doğru ise, Odin ve onun halkı Aslarda
mensup oldukları etnosa (Türklere) özgü kültürel özelliklerin ve
göç etmiş yerlerde Türklükle ilgili öğelerin bulunması gerekmektedir.
Bu makalede İskandinav coğrafyasında Türk kültürü unsurları aranmış,
İskandinav mitolojisi, Edda ve Saga’lar ele alınarak, Odin’de
Türk şaman özellikleri, İskandinav toplumunun yetkili, üst sınıf kişileri
imajında (Odin, Jarl, Kon, Rig) Türklerin sosyal düzeni ve siyasi
teşkilâtına özgü hükmdar-başrahip (laik lider, savaşçı önder olmakla
birlikte başkahin fonksiyonlarını yerine getiren kişi) ile benzerlikler
ve uygunluklar ortaya çıkarılmış, runik yazı kültürüne değinilmiş, İs- kandinav mitolojik kahraman isimlerinin Türkçe temelinde etimolojileri
açıklanmıştır.
FULL TEXT (PDF):
- 47