You are here

KAFKASYA’NIN ÇERNOBİL’İ METSAMOR NÜKLEER SANTRALİ

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.12787/KARAM1064
Abstract (2. Language): 
The Metsamor Nuclear Power Plant, accepted as the most dangerous and unsafe nuclear power station plant in the world is a product of nuclear power war between the two blocs during the Cold War. The power plant experiencing many serious accidents since being built was closed in 1988 after the Spitak earthquake and taken into operation again due to economic reasons without any security measures in 1995. Besides being on the Ararat fault line, Metsamor, which was built with the oldest Russian technology, continues to run with the absence of many safety and technical equipment, such as the lack of water used for cooling the reactor and a guard basin to maintain the nuclear fuel. In addition, a faulty plant design in architecture is also considered as security vulnerability. Additionally, reaching of the effluent used for cooling the reactor to the Caspian Sea through the Aras River and the burying of radioactive fuel from the reactor in Upper Karabakh under occupation are just some of the problems caused by Metsamor. The presence of Metsamor, which has every aspect that should not be in the standards about nuclear power plants today, is a serious threat to mainly Turkey, which is just 16 kilometers away, Azerbaijan, Iran and the entire region. However, weak enforcement powers of international law for the closure of the plants having the risk of accident has made it difficult for the countries of the region having no responsibility in the establishment of such plants to create a serious pressure. Therefore, it is necessary to make further propaganda for the urgent closure of Metsamor having the same technology with Chernobyl, which caused the death of more than 40 thousand people and kept the thousands crippled, by the countries of the region in the international arena. In the present situation, it is seen that Turkey, which will be affected most by a possible accident in the plant because it is only 16 kilometers away from Metsamor, has not been able to create a serious level of awareness neither in its own public opinion nor in the international arena against the current threat.
Abstract (Original Language): 
Dünyadaki nükleer santraller arasında en tehlikeli ve güvensiz santral kabul edilen Metsamor Santrali, Soğuk Savaş döneminde iki blok arasında yaşanan nükleer güç savaşının bir ürünü niteliğindedir. İnşa edildiği tarihten itibaren ciddi kazalar geçiren santral, 1988’deki Spitak depreminden sonra kapatılmış ve 1995’te hiçbir güvenlik önlemi alınmaksızın ekonomik gerekçelerle yeniden işletime alınmıştır. En eski Rus teknolojisi ile inşa edilen Metsamor, Ağrı dağı fay hattında olmasının yanı sıra; reaktörün soğutulması için kullanılan suyun yetersizliği, nükleer yakıtını koruyacak koruma havzasının bulunmaması gibi birçok güvenlik ve teknik donanımdan yoksun olarak çalışmaktadır. Santralin mimari tasarımının hatalı olması da diğer bir güvenlik zafiyeti olarak kabul edilmektedir. Ayrıca reaktörün soğutulmasında kullanılan atık suyun Aras nehri vasıtasıyla Hazar Denizi’ne ulaşması ve reaktörden çıkan radyoaktif yakıtların işgal altındaki Yukarı Karabağ’a gömülmesi Metsamor’un neden olduğu ekolojik sorunlardan yalnızca bazılarıdır. Günümüzde nükleer santrallerle ilgili standartlarda olmaması gereken her türlü özelliğin bulunduğu Metsamor’un varlığı başta santrale 16 kilometre mesafedeki Türkiye olmak üzere Azerbaycan, İran ve tüm bölge için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Ancak kaza riski oluşturan santrallerin kapatılmasına yönelik uluslararası hukuk kurallarının yaptırım gücünün zayıf olması bölge ülkelerinin ciddi bir baskı oluşturmasını zorlaştırmıştır. Bu nedenle 40 bini aşkın kişinin ölmesine ve binlercesinin de sakat kalmasına neden olan Çernobil ile aynı teknolojiye sahip Metsamor’un ivedilikle kapatılması için özellikle bölge ülkeleri tarafından daha fazla propaganda yapılması gerekmektedir. Metsamor’a yalnızca 16 kilometre mesafede olması nedeniyle meydana gelebilecek muhtemel bir kazadan en fazla etkilenecek ülke olan Türkiye’nin butehdide karşı ne kendi kamuoyu nezdinde ne de uluslararası alanda ciddi bir bilinç düzeyi oluşturamadığı görülmektedir.
4
64

REFERENCES

References: 

“AB’den Ermenistan’a Nükleer Santral Uyarısı”, Enerji Enstitüsü (22.
03.2013). http://enerjienstitusu.com/2013/03/22/abden-ermenistan
a - nukleer-santral-uyarisi/, (Erişim Tarihi: 14.10.2015).
Altın, Vural “Nükleer Nasıl Bir Seçenek”, http://vuralaltin.blogspot.com.
tr/p/nukleer-nasl-bir-secenek.html, (15.11.2015).
Aras, Osman Nuri (2008). “Karabağ Ekonomisi ve Karabağ Savaşı’nın Ekonomik
Etkileri”, Karabağ Savaşı: Siyasi-Hukuki-Ekonomik Analiz, Ed.
Osman Nuri Aras, Kafkasya Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, Bakü.
“Armenia Confirms Ongoing Role for Nuclear” (23 July 2015). World Nuclear
News, http://www.world-nuclear-news.org/NN-Armenia-confirm
s-ongoing-role-for-nuclear-2307157.html, (15.08.2015).
Borger Jullian (7 November 2010). “Nuklear Bomb Material Found for Sale
on Georgia Black Market”, The Guardian, http://www.theguardian.com
/world/2010/nov/07/nuclear-material-black-market-georgia, (Erişim
Tarihi: 10.08.2015).
Cabbarlı, Hatem (Bahar 2003). “Bağımsızlık Sonrası Ermenistan’ın Enerji
Politikası”, Avrasya Dosyası, Enerji Özel, Cilt 9, Sayı 1: 236-258.
Cabbarlı, Hatem “Avrupa Birliği (AB) Ermenistan’daki Metsamor Nükleer
Santrali’nin Kapatılmasını Talep Ediyor”, Caspian Weekly, http://tr.
caspianweekly.org/ana-kategoriler/64-turkce-makale/3384-avrupabirligi-
ab-ermenistandaki-metsamor-nukleer-santralin-kapatilmasinitalep-
ediyor-.html, (Erişim Tarihi: 21.08.2015).
11 Makale yazarının Mehmet Akif Ersoy Üniversitesinde okuyan ve Türkiye’nin değişik bölgelerinden
gelen öğrencilere yönelik olarak yapmış olduğu sözlü bir araştırmada öğrencilerin
%98’inin Metsamor’un ismini dahi ilk kez duymaları oldukça endişe vericidir.
Esme Özdaşlı
62
Çongar, Yasemin (30.05.1995). “Ermeni Sınırında Nükleer Tehlike”, Milliyet,
cgazetearsivi.milliyet.com.tr/Metsamor%20Nukleer%20Santrali/, (Erişim
Tarihi: 10.12.2015).
Danielyan, Emil (29.05.2009). “Armenia Press Ahead with Nuclear Power
Plant Construction”, Global Research and Analysis, http://www.jamesto
wn.org/single/?no_cache=1&tx_ttnews%5Bswords%5D=8fd5893941
d69d0be3f378576261ae3e&tx_ttnews%5Bany_of_the_words%5D=ar
menia&tx_ttnews%5Btt_news%5D=35055&tx_ttnews%5BbackPid%5
D=7&cHash=614a55401b#.VrsFHfmLT4Z, (Erişim Tarihi: 08.08.2015).
“Dünya’nın İlk Nükleer Santrali Güvenli Enerjinin Sembolü”, (08.07.2013).
Anadolu Ajansı, http://www.aa.com.tr/tr/dunya/dunyanin-ilk-nukleer
-santrali-guvenli-enerjinin-sembolu/233646, (03.09.2015).
“En Tehlikeli Nükleer Yanıbaşımızda”, (15.03.2011). NTV Haber, http://
www.ntv.com.tr/turkiye/en-tehlikeli-nukleer-yanibasimizda,OzbQ16f
kp0S1l4gW5hZ1HQ, (Erişim Tarihi: 10.04.2015).
“Ermenistan Nükleer Santrali Açıyor” (12.04.1993). Milliyet, http://gazete
arsivi.milliyet.com.tr/Metsamor%20Nukleer%20Santrali/, (Erişim Tarihi:
29.07.2015).
“Günümüzde Nükleer Enerjiye Genel Bakış” (24.08.2010). Türkiye Atom
Enerji Kurumu, http://www.taek.gov.tr/nukleer-guvenlik/nukleer-ene
rji-ve-reaktorler/166-gunumuzde-nukleer-enerji-rapor/435-bolum-0
1-gunumuzde-nukleer-enerjiye-genel-bakis.html, (21.05.2015).
Gleason, John M. “The Decision to Reactivate a First-Generation Soviet
Nuclear Power Plant:Conceptual and Decision-Analytic Frameworks”,
http://ipmall.info/risk/vol8/winter/gleason.htm, (10.19.2015).
Grünbaum, Rolf (1976). “ Nuclear Energy in the Soviet Union”, Ambio, Vol. 5,
No. 3.
Gül, Nazmi (2001). “Şeytanla Dans: Ermenistan ve Nükleer”, Stratejik Analiz,
Sayı 17, Eylül 2001.
“Is Armenia’s Nuclear Plant the World’s Most Dangeraus?”, (13.04.2011).
National Geographic, http://news.nationalgeographic.com/news/en
ergy/2011/04/110412-most-dangerous-nuclear-plant-armenia/page-
2/, (Erişim Tarihi: 08.08.2015).
“Kars Stratejik Araştırmalar Merkezi Erivan’ı Dava Edecek”, (08.10.2012).
http://www.haber3.com/kars-stratejik-arastirmalar-merkezi-erivanidava-
edecek-1547494h.htm, (Erişim Tarihi: 12.08.2015).
Kazakistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği, http://www.kazakhstan.
org.tr/index.asp?sayfa=236, (25.10.2015).
Lütem, Ömer Engin (2012). “Olaylar ve Yorumlar”, Ermeni Araştırmaları,
42: 7-46.
“Metsamor Nükleer Santrali ile İlgili Türkiye Acilen Önlem Almalı” (14.
05.2015). Enerji Enstitüsü, http://enerjienstitusu.com/2015/05/14/
metsamor-nukleer-santraliyle-ilgili-turkiye-acilen-onlem-almali/, (Erişim
Tarihi: 20.09.2015).
Kafkasya’nın Çernobil’i Metsamor Nükleeer Santrali
63
“Metsamor Nükleer Santralinde Sızıntı İddiaları Hakkında”, (24.01.2011).
Türkiye Atom Enerji Kurumu, http://www.taek.gov.tr/basin-aciklama
lari/96-2011/232-basin-aciklamasi-no2-2011.html, (22.07.2015).
Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesine İlişkin Andlaşma (29.03.
1979). https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR
/kanuntbmmc062/kanuntbmmc062/kanuntbmmc06202225.pdf, (Erişim
Tarihi: 10.05.2015).
Mutlu, Gülay (29.08.2015). “Uranyum Bankası Anlaşması: Kazakistan için
Yeni Bir Köşe Taşı”, USAK, http://www.usak.org.tr/kose_yazilari_det.
php?id=2429&cat=395#.VkOpxrfhD4Y, (Erişim tarihi: 11.11.2015).
“Nükleer Güç Santralleri ve Türkiye”, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı,
Yayın No 2, http://www.enerji.gov.tr/File/?path=ROOT/1/Documents
/Sayfalar/Nukleer_Guc_Santralleri_ve_Turkiye.pdf, s. 3, (12.12.2015).
“Nükleer Kaza Halinde Erken Bildirim Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun” (18.01.1990). https://www.tbmm.gov.
tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc073/kanuntbmm
c073/kanuntbmmc07303610.pdf, (Erişim Tarihi: 10.05.2015).
“Nükleer ve Radyolojik Kazalar” (13.08.2009). Türkiye Atom Enerji Kurumu,
http://www.taek.gov.tr/acil-durumlar/kaza-ve-tehlike-durumu/369-
nukleer-ve-radyolojik-kazalar.html, (Erişim Tarihi: 25.10.2015).
“Nükleerde Ülkelerde En Son Durum Nedir?”, (17.09.2998). Enerji 2023
Derneği, http://www.enerji2023.org/index.php?option=com_content
&view=article&id=154:nuekleerde-uelkelerde-en-son-durum-nedr-& c
atid=6:nuekleer&Itemid=19, (08.09.2015).
Oğan, Sinan (30.03.2007). “Ermenistan, Türkiye’yi Metsamor Nükleer Santrali
ile Tehdit Ediyor”, TÜRKSAM, http://www.turksam.org/tr/makaledetay/
515-ermenistan-turkiye-yi-metsamor-nukleer-santrali-iletehdit-
ediyor, (Erişim Tarihi: 25.11.2015).
Oğan, Sinan (2005). “Türkiye ile Rusya Arasında Ermenistan ve 90. Yıl Tartışmaları”,
Ed. Okan Yeşilyurt, Değişen Dünya Düzeninde Kafkasya,
Kitabevi Yayınları, İstanbul.
Oğan, Sinan (29.03.2007). “AB’nin Metsamor Nükleer Santrali’nin Kapatılmasına
Yönelik Politikaları”, http://www.turksam.org/tr/makale-de
tay/517-ab-nin-metsamor-nukleer-santrali-nin-kapatilmasina-yonelik
-politikalari, (Erişim Tarihi: 10.04.2014).
Owen, Johathan (03.04. 2011). “More Than One in 10 Nuclear Power Plants
at Risk From Earthquakes”, The Independent, http://www.independent
.co.uk/news/science/more-than-one-in-10-nuclear-power-plants-at-r
isk-from-earthquakes-2260817.html, (Erişim Tarihi: 10.08.2015).
Pala, Kayıhan (2006). “Hopa’da Kanser Görülme Sıklığı: Tanı Konmuş Olgular
ve Ölümler Üzerine Bir Değerlendirme”, Çernobil Nükleer Kazası
Sonrası Türkiye’de Kanser, Türk Tabipler Birliği Yayınları.
“Russia and Armenia Agree to Unit 2 Life Extension”, (23 December 2014).
World Nuclear News, http://www.world-nuclear-news.org/NN-RussiaEsme
Özdaşlı
64
and-Armenia-agree-to-unit-2-life-extension-23121401.html,
(15.08.2015).
“Sınırda Radyoaktif Toz Bulutu Paniği” (21.04.2011). NTV Haber, http://
www.ntv.com.tr/dunya/sinirda-radyoaktif-toz-bulutu-panigi,dCQnIq
W2h0elfMY0A8XbjQ, (Erişim Tarihi: 12.10.2015).
Sarukhanyan, Sevak (2011). “Energy Security of Armenia: Main Achievements
and Challenges”, 21st Century, Vol 2, No:10.
Semenov, B.A. (1983. )“Nuclear power in the Soviet Union”, IAEA Bulletin,
Vol.25, No. 2.
Türkkan, Alpaslan (2006). “Çernobil Nükleer Kazasının Türkiye’ye Etkileri”,
Çernobil Nükleer Kazası Sonrası Türkiye’de Kanser, Türk Tabipler Birliği
Yayınları.
Wendt, Alexander (Summer 1995). “Constructing International Politics”,
International Security, 20 (1): 71-81.
Williams, Diarmaid “Commission Clear on Armenian Nuclear Plant Closure”,
Power Engineering International, http://www.powerengineeringint.
com/articles/2013/12/commission-clear-on-armenian-nuclear-plantclosure.
html, (Erişim Tarihi: 12.07.2014).
Wolfson, Ze’ev “Armenian “Traces” In the Proliferation of Russian Weapons
in Iran”, ACPR Policy Paper, No: 143, http://www.acpr.org.il/pp/pp
143-Wolfson-E.pdf, (Erişim Tarihi: 01.05.2015).
Yapıcı, Utku (2013). Kazakistan’ın Dış ve Güvenlik Politikasında Çok Vektörlülük.
Uluslararası Sistemde Orta Asya: Dış Politika ve Güvenlik, Der. M.
Turgut Demirtepe ve Güner Özkan,”, USAK, Ankara.
Yavuz, Turan (04.02.1987). “Doğu’da Radyasyon Tehdidi”, Milliyet, http://
gazetearsivi.milliyet.com.tr/Metsamor%20Nukleer%20Santrali/, (Erişim
Tarihi: 08.08.2015).
Yılmaz, Önay (05.03.2007). “Yakınımızdaki Saatli Bomba”, Milliyet, http://
gazetearsivi.milliyet.com.tr/Metsamor%20Nukleer%20Santrali/ (Erişim
Tarihi: 15.05.2015).
Yüksel, Mevlüt “Türk-Ermeni İlişkilerinde Başka Bir Sorun: Metsamor Nükleer
Santrali ve Türkiye’ye Etkileri”, Yeni Türkiye, Sayı 60, 2014, http://
haypedia.com/makale/Osmanl%C4%B1%20Tarihi/2ca1ec20-8715-
45d5-8ea2-80a10cc7c1a7.pdf, (Erişim tarihi: 22.10.2015).
Zabunoğlu, Okan “Nükleer Enerji: Nedir? Nasıl Üretilir? İlgili Meseleler”,
http://www.nuke.hacettepe.edu.tr/tr/webfiles/Announcements/NE_n
e_nasil_meseleler.pdf, (Erişim Tarihi: 12.12.2015).
Zulfugarov, Zulfugar and Babayev, Israfil (2012). “The Furthermore Operation
of Metsamor is a Sourge of Danger”, Atatürk University 1st Winter
Summit at the Anatolian Summit, Atatürk Üniversitesi Yayınları.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com