You are here

DEDE KORKUT KİTABI’NDA ALPLIK KAVRAMI VE ALP TİPİ İNSANLARIN ÖZELLİKLERİ

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.12787/KARAM1063
Author Name
Abstract (2. Language): 
Dede Korkut Book is one the significant literary works of Turkish World particularly of Turkey and Azerbaijan. What makes this work so important that is language, telling and esthetics manners being portrayed terrifically and also information regarding Ghuzz Turks’ conventions, customs, moral values, belief systems, sorrows, joys, weaknesses e.t.c. Bravery is an important concept in Dede Korkut book. This concept which is directly related to chivalry and conquests has a deep effect on the plot of the work with not only usage of different words such hero, saint, galahad, valiant but also description of the people who have these characteristics. In this study firstly, the words which can be considered as having the same meaning with bravery will be handled by the method of conceptual field theory within the context of word and text. Then, characterics of the people who are considered as alp (brave) in Dede Korkut Book will be told.
Abstract (Original Language): 
Dede Korkut Kitabı, Türkiye ve Azerbaycan başta olmak üzere bütün Türk dünyasının önemli eserlerinden biridir. Bu eserin önemli olmasında eserde dil, anlatım ve estetik işçiliğinin mükemmel olmasının yanı sıra Oğuz Türklerinin gelenek ve göreneklerine, törelerine, ahlaki değerlerine, inanç sistemlerine, hüzünlerine, sevinçlerine, kahramanlıklarına, zaaflarına kısacası bu toplum hakkında hemen her konuda bir bilginin bulunması etkili olmuştur. Dede Korkut Kitabı’nda önemli kavramlardan biri de alplık/yiğitlik kavramıdır. Fütuhat ve kahramanlıkla doğrudan ilgisi olan bu kavram, eserin kurgusuna hem bünyesindeki farklı kelimelerle (er, eren, alp eren (?), bahadır, cılasun, yiğit, alp) hem de bu kavramın özelliklerine sahip insanlarla doğrudan etki etmektedir. Bu çalışmada öncelikle Dede Korkut Kitabı’nda alplık kavramına giren kelimeler, kavram alanı kuramı yöntemiyle sözcük ve metin bağlamında ele alınacak; sonra da bu kavrama bağlı alp tipi insanların özellikleri anlatılacaktır.
259
272

REFERENCES

References: 

BAŞAR Kerem Lütfü (2012). Dede Korkut Hikâyelerinde Savaşçı Eğitimi,
Turkish Studies, Volume 7/4, p. 1009-1017.
CAFEROĞLU Ahmet (1968). Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Edebiyat
Fakültesi Yayınevi.
CLAUSON Sir Gerard (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-
Century Turkish. Oxford at the Clarendon Press, 1972
ÇAĞBAYIR Yaşar (2007). Ötüken Türkçe Sözlük, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
ÇINAR, Ali Abbas (2002) , “Türk Destanlarında Alp Tipi At” Milli Folklor, Yıl
14, Sayı 56, s. 153-157.
DİLÇİN Cem (2013). Yeni Tarama Sözlüğü, 3.bs., Ankara: TDK Yayınları
DUYMAZ Ali (1998), “Dede Korkut Kitabı’nda “Hüner” ve “Erdem” Kavramları
Üzerine”, IV. Türk Dünyası Yazarlar Kurultayı Bildiriler 5-6 Kasım
1998, s. 187-198.
DUYMAZ Ali (2000), “Dede Korkut Kitabı’nda Alpların Eğitimi ve Geçiş Törenleri”,
Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (19-21 Ekim 1999, Ankara),
Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, s. 109-122.
ERGİN Muharrem (2009). Dede Korkut Kitabı- 2 indeks-Gramer, 4.bs., Ankara:
TDK Yayınları.
ERGİN Muharrem (2013). Orhun Abideleri, 47. bs., Ankara: Boğaziçi Yayınları.
GÖKYAY Orhan Şaik (1973), Dedem Korkudun Kitabı, Ankara: Kültür Bakanlığı
Yayınları.
GÜNAY Umay (1998). “Dede Korkut Hikâyelerindeki Karakterlerin Tahlili”
Milli Folklor, Cilt: 5, Yıl: 10, S: 38, s.3-12.
GÜNGÖR Şeyma (2006). Türk Halk Edebiyatına Dâir. İstanbul: Çantay Yayınları.
KAFESOĞLU İbrahim (1998). Türk Milli Kültürü, 17. bs., İstanbul: Ötüken
Neşriyat.
KAPLAN Mehmet (2005). Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar-3 Tip Tahlilleri.
İstanbul: Dergâh Yayınları.KARATAY Osman, AYGÜN Emre (2012). “Alplar ve Elfler: Türk ve İskandinav
Dünyalarında Kahramanlık Olgusu”, Karadeniz Araştırmaları, S: 33,
s.1-12.
KIDIRBAYEVA Burul, MURATOY Abdıkerim (1998). “Alplara Mahsus Evlilik”,
Akt. Mehmet AÇA, Milli Folklor, Cilt: 5, Yıl: 10, S: 38, s. 78-84
KOCAR Kürşat (2012), “Bozkır Kültüründe Alp Karakterlerin Ortaya Çıkmasında
Türk Geleneklerinin Etkisi”, NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
1, s. 125-135
KÖPRÜLÜ Fuad (1993). Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar. Ankara: TTK
Yayınları.
KÖPRÜLÜ Orhan F. (1989.) “Alp”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi,
Cilt 2, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayın Matbaacılık, s. 525
ÖZÇELİK Sadettin (2005). Dede Korkut Araştırmalar, Notlar/ Dizin/ Metin.
Ankara: Gazi Kitabevi.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com