You are here

OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA MEKÂN ORGANİZASYONUNUN GERÇEKLEŞTİRİLMESİNDE AVARIZ VERGİLERİNİN ROLÜ

THE ROLE OF AVARIZ TAXES FOR THE REALIZATION OF VENUE ORGANIZATION IN THE OTTOMAN EMPIRE

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The Ottoman Empire acquired a structure spreading over immense boundaries in the pre-modernization era. This required a well settled technological organization within its boundaries. The biggest portion of the rural organization of Ottoman Empire consists of States which have close ties to the center. In terms of administrative structure, it was divided into sanjaks, townships and sub-districts/village units. Within this administrative mechanism, the rural representatives of the emperor were "Beylerbeyi" in military authorities who had the title of "Bey" and "Kadi" in administrative authorities who had the title of "Effendi" The Ottoman provincial organization acquired its most advanced form in Rumelia, Anatolia, Arabia and North Africa in the 16th century after passing through long and various stages. Ottoman state administration developed this organization by taking many elements of administrative traditions of previous Turkish and Islamic states. The intended purpose of Ottoman Empire’s separation of its lands into states is the principle of self-governance in terms of economics. Each state was responsible for training soldiers required for its defense and allocated in proportion to its share. This issue was considered to be among the basic functions of Timar and Zeamet lands. The centralized state structure of Ottoman Empire consisting of semi- autonomous units was effective in developing and implementing its own administrative traditions. It is possible for a state having a vast territory to be able to satisfy this qualification only with a healthy transportation and communication network. The Ottomans improved the transportation possibilities inherited from Byzantium and Seljuks. Some of the roads that constitute the Silk Road were straight roads which were available for wheeled vehicles to pass. The large part of the roads enabled caravan transportation. Within the main policy of the Ottoman venue organization it was important to provide accessibility of the venue which will cover the entire Memalik-i Mahruse Two paths were followed for this in the Ottoman classical period. A road network was established with the names of right, middle and left branches where the first one starts from Istanbul and in one hand in the Rumelia Side and on the other hand in the Anatolian side. Besides, this main route was been expanded by secondary routes. In order to provide security and accessibility on these roads menzil and derbend organizations was provided to be functional. Another method pursued by the Ottomans for venue integration was to establish road safety circles that expanded from Istanbul to the periphery. The venues which included the capital İstanbul-Hüdavendigar and İzmit sanjask were constituting an integrityKeywords: Venue Organization, Avarid, Menzil, Derbend, Exempt,
Abstract (Original Language): 
Osmanlı devleti modernleşme öncesi dönemde çok geniş sınırlara ulaşan bir yapıya ulaşmıştır. Bu durum sınırları içinde teknolojik açıdan çok iyi bir organizasyon meydana getirmesini gerektirmiştir. Sıkı sıkıya merkeze bağlı olan Osmanlı Devletinin taşra teşkilatının en büyük parçasını eyaletler teşkil etmektedir. İdari yapı itibariyle eyaletlerde sancaklara, kazalara ve nahiye/köy ünitelerine ayrılmışlardır. Bu idari mekanizma içerisinde hükümdarın taşradaki temsilcileri askeri yetkilerde bey unvanlı, Beylerbeyi, idari yetkilerde efendi unvanlı Kadılar olmuştur. Osmanlı taşra teşkilatı uzun ve çeşitli merhalelerden geçtikten sonra 16. Asırda Rumeli, Anadolu, Arabistan ve Kuzey Afrika’da en gelişmiş şekline ulaşmıştır. Osmanlı eyalet idaresi daha önceki Türk ve İslam devletlerine ait idari geleneklerden bir çok unsuru alarak bu teşkilatı geliştirmiştir. Osmanlı imparatorluğunun topraklarının eyaletlere ayrılmasında güdülen amaç bunların iktisadi yönden kendi kendini yönetmesi ilkesidir. Her eyalet imparatorluğun savunması için gerekli olan ve gelirine göre hissesine düşen askeri de yetiştirmekle görevli idi. Bu husus Tımar ve Zeamet toprakların temel işlevleri arasında sayılmıştır. Osmanlı devletinin yarı muhtar birimlerden oluşan merkezi devlet yapısı kendi idari gelenekleri geliştirip uygulamada etkili olmuştur. Geniş bir ülkeye sahip bir devletin bu vasfı sağlayabilmesi ancak sağlıklı bir haberleşme ve ulaşım ağına olmakla mümkündür. Osmanlılar Bizans ve Selçuklulardan devraldıkları ulaştırma imkânlarını geliştirmişlerdir. İpek yolunun devamını oluşturan yolların bir kısmı tekerlekli araçların geçmesine elverişli düz yollardır. Yolların büyük bir kısmı kervan ulaşımına imkân tanımaktadır. Osmanlı mekân organizasyonunun ana politikası içinde Memalik-i Mahruse’nin tümünü kaplayacak mekânın ulaşılabilirliğini sağlamak önem arz etmektedir. Osmanlı klasik döneminde bunun için iki yol izlenmiştir. İlki, İstanbul’dan başlayan ve bir taraftan Rumeli canibinde diğer yandan da Anadolu canibinde sağ, orta ve sol kol adı ile oluşturulan yol ağı kurulmuştur. Ayrıca bu ana güzergâh talî yollar ile de genişletilmiştir. Bu yollar üzerinde güvenliği ve ulaşılabilirliği sağlamak üzere menzil ve derbend teşkilatları işlevsel kılınmıştır. Osmanlıların mekân entegrasyonu için izledikleri bir diğer metod ise İstanbul’dan itibaren çevreye doğru genişleyen yol güvenliği çemberleri kurmak olmuştur.Başkent İstanbul-Hüdavendigar ve İzmit sancaklarının yer aldığı mekânlar bir bütünlük arz etmektedir.
194
204

REFERENCES

References: 

Arşiv Belgeleri
BOA, Cevdet Maliye, No: 7070, 17 Zilhicce 1190(27/01/1777)
BOA, Cevdet Maliye, No:7579, 14 Ramazan 1129 (22/08/1717)
BOA, Cevdet Maliye, No: 5651, 3 Za 1199 (07/09/1785)
BOA, MAD, No:8472, 14 S 1122 (14/04/1710)
BOA, MAD, No:8484, 4 C 1113 (06/11/1701) s.107
BOA, Ali Emirî , S. MST. No: 13, Gömlek No:1238, 19 Ca 1108 (14/12/1696)
BOA, MAD, No: 14738, 10 M 1056 (26/02/1646)
BOA, Cevdet, Maliye No: 1862, Evail-i Şevval 1114 (27/02/1703)
BOA, Cevdet Maliye, No: 2263, 25 Safer 1156(20/04/1743)
BOA, Cevdet Maliye, No: 1891, 27 Receb 1180(29/12/1766)
BOA, Cevdet Maliye, No:6486, 7 Muharrem 1125(03/02/1713)
BOA, Cevdet Maliye, No: 7775, 20 Ramazan 1135( 24/06/1723)
Araştırma Eserler
Altunan, Sema, “Osmanlı Devletinde Haberleşme Ağı: Menzilhaneler” , Türkler, c.10,
s, 913-919, Yeni Türkiye Yayını, Ankara, 2002
Altunan, Sema, “XVII. Yüzyıl Sonlarında İstanbul- Edirne Arasındaki Menziller ve
Bazı Menzilkeş Köyler”, XV. CIEPO Sempozyum Bildirisi, Londra, 8-12 Haziran 2002
Armağan, Abdullatif, “XVII. Yüzyılda Hac Yolu Güzergahı ve Menziller ( Menazilü’l
Hacc), Osmanlı Araştırmaları, XX, İstanbul, 2000
Barkan, Ömer Lütfi, “Avarız”, İslam Ansiklopedisi, MEB Yayınları, Ankara, 1964
Develioğlu, Ferit, Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara, 2001
Ergenç, Özer, “Osmanlı Klasik Döneminde Mekân Organizasyonu Açısından Kocaeli
ve Hüdavendigar Sancakları”, Uluslararası Gazi Akça Koca ve Kocaeli Tarihi
Sempozyumu Bildiriler, Sayfa, 309-312Kocaeli, 2015
Ergenç, Özer, “Osmanlı Şehirlerindeki mahallenin İşlev ve Nitelikleri üzerine”,
Journal of Ottoman Studies (Osmanlı Araştırmaları) IV, İstanbul, 1984
Faroqhi, Suraıya, Osmanlı imparatorluğunun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, Cilt II.
Editör Halil İnalcık, Çev. Halil Berktay Ankara, 2000
Halaçoğlu, Yusuf, Osmanlı İmparatorluğunda Menzil Teşkilatı ve Yol Sistemi,
İstanbul 1982, (Basılmamış Doçentlik Tezi)
Halaçoğlu, Yusuf, Osmanlılarda Ulaşım ve Haberleşme (Menziller), PTT Yayınları,
Ankara, 2002
Orhonlu, Cengiz, Osmanlı İmparatorluğunda Derbend Teşkilatı, İstanbul, 1990
Ortaylı, İlber, Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi, Cedit Yayınları, Ankara, 2007
Pakalın, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, Cilt I. II.
III., Ankara, 1983
Teaschner Franz, Osmanlı Kaynaklarına Göre Anadolu Yol Ağı, Çev. Nilüfer
Epçeli, Bilge Kültür Sanat Yayınları, İstanbul, 2010

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com