You are here

Home » Content

XVIII. YÜZYILIN İLK YARISINDA GENCE-KARABAĞ EYALETİ’NDE SANAYİ İŞLETMELERİ VE SOSYAL TESİSLER

THE INDUSTRIAL AND SOCIAL FACILITIES IN GENCE-KARABAKH REGION IN THE FIRST HALF OF XVIII CENTURY

Journal Name:

  • Karadeniz (Black Sea-Çernoye More) Sosyal Bilimler Dergisi

Publication Year:

  • 2017

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author Name
Abstract (2. Language): 
In our article, after listing the archival documents about Gence-Karabakh region, we provided brief information about “the detailed state recordings of Gence-Karabakh region“ dated 1727. By using the state recordings, we examined the social facilities such as: water resources, water and ding mills1 and technical establishments like: mosque, mumhane, dye house, soapery, dabaghane copper shops of the first half of XVIII century. In the first half of XVIII century, the most advanced industry was milling. The province with abundant rivers had 1162 mills that was named as "âsiyâb" The annual income from this meals was 146.420 akche. In the province there was rice mills that was known as ding mills. The number of such mills was 219 and the tax taken from them totalled 74.290 akche. Gence, the centre of Gence-Karabakh province was situated on the silk road and at the most strategic points of the region. Genca, that means treasure was a bridge between Chine and Europe.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Makalemizde, Gence-Karabağ Eyâleti ile ilgili arşiv belgelerinin listesi verildikten sonra 1727 tarihli “Gence-Karabağ Eyâleti’nin Mufassal Defteri” hakkında kısa bilgiler açıklanmıştır. Tahrir defteri kayıtlarından yararlanarak XVIII. Yüzyılın ilk yarısında eyaletin su kaynakları, su ve ding değirmenleri, bezirhane gibi teknik işletmeler, mumhane, boyahane, sabunhane dabbaghane, bakırhane gibi sanayi kolları ve cami, mescit, dükkan, kervansaray, fırın, hamam gibi sosyal tesisler incelenmiştir. XVIII. Yüzyıl ilk yarısında eyâletin en gelişmiş sanayi kolu değirmenciliktir. Nehirleri bol olan bu eyâlette tahrir defterlerinde “âsiyâb” olarak adlandırılan toplam 1162 değirmen faaliyet göstermekteydi. Bu değirmenlerden yıllık hasıl olunan vergi 146.420 akçe olmuştur. Eyâlette ayrıca ding adlanan “Pirinç değirmenleri” vardı. Bunların sayı 219 olup vergisi 74.290 akçe idi. Gence-Karabağ Eyâleti’nin merkezi olan Gence Büyük İpek Yolu üzerinde yerleşmiş olup bölgenin stratejik noktalarından idi. “Hazine” anlamını taşıyan bu şehir Cin ve Avrupa arasında bir “köprü” idi.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-xviii-yuzyilin-ilk-yarisinda-gence-karabag-eyaletinde-sanayi-isletmeleri-sosyal-tesisler.pdf
  • 33
105
144
  • Turkish

REFERENCES

References: 

AKGÜNDÜZ, Ahmet (1990). Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri. 2.
Kitap. II. Bâyezid Devri Kanunnâmeleri. İstanbu, Fey Vakfı Yayınları.
AKGÜNDÜZ, Ahmed (1991). Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri. 3.
Kitap. Yavuz Sultan Selim Devri Kanunnâmeleri. İstanbul, Fey Vakfı Yayınları.
AKGÜNDÜZ, Ahmet (1992a). Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukiî Tahlilleri. 4.
Kitap. Kanunî Devri Kanunnâmeleri. I. Kısım. Merkezî ve Umumî Kanunnâmeler. İstanbul,
Fey Vakfı Yayınları.
AKGÜNDÜZ, Ahmed (1992b). Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri. 5.
Kitap. Kanunî Devri Kanunnâmeleri. II. Kısım. Eyâlet Kanunnâmeleri (I). İstanbul, Fey
Vakfı Yayınları.
AKGÜNDÜZ, Ahmed (1992). Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri. 6.
Kitap. Kanunî Devri Kanunnâmeleri. II. Kısım. Eyâlet Kanunnâmeleri (II). İstanbul, Fey
Vakfı Yayınları.
AKGÜNDÜZ, Ahmed (1994a). Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukuki Tahlilleri. 7//II.
Kitap, II. Selim Devri Kanunnâmeleri. İstanbul, Osmanlı Araştırmaları Vakfı.
AKGÜNDÜZ, Ahmed (1994b). Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukuki Tahlilleri. 8//I.
Kitap, III. Murad Devri Kanunnâmeleri. İstanbul, Osmanlı Araştırmaları Vakfı.
AKGÜNDÜZ, Ahmed (2005). Osmanlı Devletinde Belediye Teşkilâtı ve Belediye
Kanunları. İstanbul, Osmanlı Araştırmaları Vakfı (OSAV).
AKGÜNDÜZ, Ahmed (2006). Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri. 1.
Kitap. 2. Baskı. Osmanlı Hukûkuna Giriş ve Fatih Devri Kanunnâmeleri. İstanbul, Osmanlı
Araştırmaları Vakfı Yayınları.
AKGÜNDÜZ, Ahmed (2016). Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukûkî Tahlilleri. 11.
Kitap. III. Ahmed, I. Mahmud ve II. Mahmud Devri Kanunnâmeleri (1703-1839). İstanbul,
Osmanlı Araştırmaları Vakfı.
ARENDONK, C. Von (1998). “Kahve”, Milli Eğitim Bakanlığı İslam Ansiklopedisi,
İslam Alemi Tarih, Coğrafya, Etnoğrafya ve Bibliyografya Lugati, C. 6, s. 95. İstanbul,
Milli Eğitim Basımevi.
BARKAN, Ömer Lûtfi (2001). XV ve XVI ıncı Asırlarda Osmanlı
İmparatorluğunda Ziraî Ekonominin Hukukî ve Malî Esaslar. Birinci Cilt. Kanunlar
(Tıpkıbasım). Yayına Hazırlayan: Hüseyin ÖZDEĞER. İstanbul, İstanbul Üniversitesi
Basımevi.
BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİV REHBERİ (2010). T.C. Başbakanlık Devlet
Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın Nu: 42, Hazırlayanlar:
Yusuf İhsan Genç, Hacı Osman Yıldırım, Nazım Yılmaz, Mustafa Küçük, Sinan Satar,
İbrahim Karaca. İkinci Baskı, İstanbul, Başbakanlık Basımevi.
KARADENİZ, 2017; (33)
143
BAYKARA TAŞKAYA, Arzu (2012). “XIX. Yüzyıl ve Cumhuriyetin İlk Yıllarında
Karesi Sancağına Bağlı Edremit Kazasında Madencilik”, Akademik Bakış Dergisi Sayı:
33 Kasım – Aralık 2012 Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi ISSN:1694-528X
İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası Kırgız – Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Celalabat – KIRGIZİSTAN http://www.akademikbakis.org, s. 1-16
BECERMEN, Cengiz (t.y.). Klâsik Dönem Osmanlı Vergi Sistemi ve Vergi Türleri.
Ankara, Eramat.
CANATAR, Mehmet (1998). “Osmanlılarda Bitkisel Boya Sanayii ve Boyahaneler
Üzerine”. Halil İnalcık, Nejat Göyünç, Heath W. Lowri, İsmail Erünsal, Klaus Kreıser, A.
Atilla Şentürk. The Journal of Ottoman Studıes. XVIII, s. 87-104. İstanbul, Kitap
Matbaacılık.
COŞKUN, Mustafa Yahya (2008). “Osmanlı Su Medeniyeti”.
Http://Www.Milligorusportal. Com/Showthread.Php?T=20803, Hayrunnisa Yılmaz (2014).
Su Medeniyeti. Http://Www. İslamihayatdergisi.Com/Konular/Detay/Su-Medeniyeti-
Erişim Tarihi: 14 Ocak 2017.
ÇAĞATAY, Neşet (1943), “Osmanlı Devletinde Maden İşletme Hukuku”,
AÜDTCFD Cilt: II,Sayı: I, İkinci Teşrin, I. Kanun , Ankara , s. 117-126
ÇAĞATAY, Neş’et (1947). “Osmanlı İmparatorluğunda Reayadan Alınan Vergi ve
Resimler”, AÜDTCFD, V. s. 483-511, Ankara. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler
/26/1024/ 12400. pdf.
ÇETİN, Yusuf (2013), “Kuruluş Dönemi Osmanlı Mimarisine Ait Bir Hamam Örneği:
Sakarya-Taraklı Yunus Paşa Hamamı”, The Journal of Academic Social Science Studies.
JASSS, International Journal of Social Science, Volume 6 Issue 2, p. 285-295, February
2013
EMECEN, Feridin M. (1989). XVI. Asırda Manisa Kazası, Ankara, Türk Tarih
Kurumu.
EMEKSİZ, Abdulkadir (2009), İstanbul Kahvehaneleri, Karaların ve Denizierin
Sultanı Istanbul, Cilt II, s. 123-139, Hazırlayan: Filiz Özdem, İstanbul, YKY.
ESED, Muhammed (1999). Kur’an Mesajı. Meal-Tefsir. 2. Cilt, Çevirenler: Cahit
Koytak, Ahmet Ertürk.- 5. Bs. İstanbul, İşaret Yayınları.
GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİYLE EVLİYA ÇELEBİ SEYAHATNAMESİ: BURSA,
BOLU, TRABZON, ERZURUM, AZERBAYCAN, KAFKASYA, KIRIM, GİRİT
(2005). (2. cilt, 2. kitap). S. A. Kahraman ve Y. Dağlı. (Yay. Haz.). İstanbul, Yapı Kredi
Yayınları.
GENCE-KARABAĞ EYÂLETİ’NİN MUFASSAL DEFTERİ (2000). Ön söz,
tercüme, geyd ve şerhlerin müellifi Hüsameddin Memmedov /Qaramanlı/. Redaktor: Vasif
Guliyev. Bakı, Şuşa Neşriyatı.
İLHAN, M. Mehdi (2008), Osmanlı Su Yollarının Sevk ve İdaresi, Tarih
Araştırmaları Dergisi, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi,
http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler /18/940/11700.pdf, ss. 42-66, 2008.
Cilt: 27 Sayı: 44 Sayfa: 041-066.
ILICA, Ali (2000). “Çorum’da Tarihî Bir Yapı: Veliyyüddin Paşa (Veli Paşa) Hanı ve
Vakfiyesi”. T.C. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 9, Cilt: 9, s.1-30.
KARADENİZ, 2017; (33)
144
KARADEMİR, Zafer (2014). “Osmanlı Sosyo-Ekonomik Yaşamında Su: 18. Yüzyıl
Eyalet-İ Rum Örneği”, Tarih İncelemeleri Dergisi, Cilt: 29 - Sayı: 1, s. 189-212.
http://egeweb2.ege.edu.tr/tid/dosyalar/XXIX-1_2014/TIDXXIX-1-2014-08.pdf
KUYÛD-I KADÎME ARŞİV KATALOGU (2012). Ankara, T.C. Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Dairesi Başkanlığı, Yayın No: 4.
Haz: Sevgi Işık, Songül Kadıoğlu, Mehmet Yıldırır , Ankara.
ODUNKIRAN, Fatih, ALPAYDIN, Bilal (2013). “Klasik Türk Şiirinde Mükeyyifat
Unsuru Olarak Kahve ve ‘Hikâye-i İcad-ı Kahve-i Yemen’”, VIII. Milletlerarası
Türkoloji Kongresi, 30 Eylül-04 Ekim 2013, C. 3, s. 43-80. (Yay. Hzl. Prof. Dr. Mustafa
Özkan, Doç. Dr. Enfel Doğan), İstanbul, İÜ Edebiyat Fakültesi Yayınları.
“O olmasın, bu olsun” filmindən reqs (1956)- hamamın içində https://www.youtube.
com/watch?v=HdqoEair7l4. Erişim Tarihi: 14 Aralık 2016
ÖKSÜZ, Melek (2004). 1746-1789 Tarihleri Arasında Trabzon’da Sosyal ve
Ekonomik Hayat. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Genel Türk Tarihi
Anabilim Dalı. Doktora Tezi. Ankara.
ÖZTÜRK, Said (2010). “ Osmanlı Kültürel Mirasında Sabun”, ACTA TURCICA,
Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi Online Thematic Journal of Turkic Studies, Yıl II,
Sayı 2, Temmuz 2010, s. 80-93. “Kültür Tarihimizde Hamam”, Editörler: Emine Gürsoy
Naskali, Hilal Oytun Altun, http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-
1423866436.pdf
ÖZTÜRK, Yücel (2014). Osmanlı Hakimiyetinde Kefe (1475-1600). 2. Basım.
İstanbul, Bilge Kültür ve Sanat.
PARLATIR, İsmail (2011). Osmanlı Türkçesi Sözlüğü. 4. Baskı. Ankara, Yargı
Yayınları.
T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET ARŞİVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (1992).
Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın Nu: 4, Osmanlı Devleti ile Azerbaycan Türk
Hanlıkları Arasındaki Münâsebetlere Dâir Arşiv Belgeleri, (Karabağ-Şuşa, Nahçıvan,
Bakü, Gence, Şirvan, Şeki, Revan, Kuba, Hoy), I, (1578-1914), Ankara.
ÜNAL, Mehmet Ali (1989). XVI. Yüzyılda Harput Sancağı (1518-1566). Ankara,
Türk Tarih Kurumu Basımevi.
ÜRER, Harun (2010). “Osmanlı'da Kahve/Kahvehane Kültürü ve Salihli'den Bir
Kahvehane Örneği "Himaye-i Etfal" Sanat Tarihi Dergisi Sayı/Number XIX/2 Ekim/
October 2010, s.1-26
YURTSEVEN, Ahmet (2013). “XIX. Yüzyılın Ortalarında Boyabat Kazasının
Köylerinin Sosyo-ekonomik Durumu”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, Cilt 5, No 1,
2013 ISSN: 1309-8012 (Online), s.1-10.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com