You are here

Home » Content

ERKEN ÇAĞLARDAN 19. YÜZYIL SONLARINA DOĞU KARADENİZ'DE MİSYONERLİK FAALİYETLERİ

MISSIONARY ACTIVITIES IN EASTERN BLACK SEA REGION UNTIL THE 19th CENTURY AS ONE OF THE EARLY AGES.

Journal Name:

  • Karadeniz (Black Sea-Çernoye More) Sosyal Bilimler Dergisi

Publication Year:

  • 2010

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author Name
Abstract (2. Language): 
Trabzon has been an important center for its geopolitics place since it was founded. It was a meeting center for Eastern, Western, Crimea and Middle East. Although it was a meeting center for the visitors, else it was a meeting center for the Christian Missioners. History of Trabzon is full of too many missioner facilities. The West accepted it as a door for going to interior Asia. Even for this, different churches, beggar tariqa, sermon brothers,priest Piligram brothers so like these societies were founded since 1282. That's why, Pontus Idea was used instead of missionaries arter 1908, the Monarchy II. However, since 1908, Pontus has been using for Greek. In fact, the missioner facilities covered ali Black Sea Region in the past. But its general center was only Trabzon along the history.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Bulunduğu stratejik coğrafi konumu nedeniyle Trabzon çok eski çağlardan beri Şark ve Garbın cazibe merkezi durumunda olmuştur. Tarihler boyu Garp, Şark, Kırım ve Ortadoğu'nun ticari faaliyetlerin kesişme noktası olmuştur. Ancak genelde seyyahların notlarıyla bu serüven dile getirilmiş ise de bilinçli olarak Trabzon ve çevresindeki misyoner faaliyetlere değinilmemiştir. Hâlbuki Trabzon tarihi içerisinde misyoner faaliyetlerin oldukça büyük bir rolü olmuştur. Daima Trabzon'a Asya'daki misyonerlik fealiyetlerinin kapısı gibi bakılmıştır. Bu anlayışın sonucunda arzu edilen hedefe ulaşmak için değişik kiliseler, okullar ve hatta 1282 tarihinde "DİLENCİLER TARİKATI", 1288 tarihinde "HATİP KARDEŞLER", 1291 tarihinde ise "RAHİB-PİLİGRAM KARDEŞLER CEMİYETİ" gibi dinsel teşkilatlanmalar yapılmıştır Bu nedenledir ki, misyonerlik anlayışının Pontusculuk ile yer değiştirdiğini ve 1908 yılında II. Meşrutiyetin ilanından sonra da Pontus'çuluk söyleminin yerini Yunanlılık konusu aldığını görmekteyiz. Söz konusu emellerin tüm Karadeniz'i kapsadığı bir gerçektir, ancak stratejik merkez olarak daima Trabzon seçilmiştir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-erken-caglardan-19.yuzyil-sonlarina-dogu-karadenizde-misyonerlik-faaliyetleri.pdf
  • 3
53-75
  • Turkish

REFERENCES

References: 

1- Meydan Larousse, C.IX, s. 843.
2- Adnan Odabaş, Dikkat Misyoner Geliyor, İstanbul 2005,126-127.
3- Uygur Koçabaşoğlu, Anadou'daki Amerika-Kendi Belgeleriyle 19. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğundaki Amerikan Misyoner Okulları, Ankara 2000, s. 13.
4- Odabaş, 2005, 140.
5- Sergei Rudolphıvich Mintslov, Trabzonskoy Voennıy Listok, Trabzon 1917, s.l 13.
6- Eusebius Werke. Bd.I, 1,: Über das Leben des Kaisers Konstantin / Hrsg. F., Winkelman, Berlin 1975, s.C.11, s. 47. 12-14.
7- Theodoros Anagnostes Kirchengeschichte / Hrsg. von. G. C. Hansen, 2te Aufl, Berlin 1995, s. 134.
8- Kesariya'da Prokopiy. Farslarla Savaş; Vandallarla Savaş. Gizli Tarih / "tere. A. A. Chekalovundur". M. 1993, s.48.
9- Bryer A.- WinfıeldS., The Byzantine Monuments.. .s. 182; 331.
10- Lampsides O., 'Ayıoç Euyâvıoç o nokıoi)ypq..X. 9-100.; Ioanneses Skylitzes Continuatus. 'H avvt/yıa Tr\q Xpovoypoq)ia<; xoi) 'Itodvvov EKUMTÇU / Ed. E. Tsolakes, Thessaloniki 1968, s. 117. 13-14
11- Chrysanthos, 'EKKİnoıa..s.l 13.
12- Fyodor İvanoviç Uspenski, Ocerki iz İstorii Trapezuntskoy İmperii, Leningrad 1929, s. 12-13 {Türkçesi, için bk. Trabzon Tarihi (Kuruluşundan Fethine Kadar), E. Uzun, Trabzon 2003, s. 20-21}; "1917 Yılının Yazında Trabzon'da Yapılan İşler Hakkında Hesabat" , İzvestiya Russiya Akademi Nauk, Petrograd 1918, s. 207-210. (Türkçesi için bk. Enver Uzun, Mortaka, Trabzon 2008, S.10, s. 93-102 // S. 11, s.128-134.); E. Uzun, Rus Hesabatlarında Trabzon 1916-1917, Trabzon 2009.
13- A. Brayer, Trabzon and Rome // Ali. 1964, C. 26, s.296-297.
14- Mace-Scaron, Trapezunta, İstanbul. 1994, s.21.
15- Lampsides O., Ayıoç EtiySvıoç; o nokıoi)y>pq... s. 57-58.
16- Bryer, 1964, 290.
17- Vasilevski V. G., Rus-Bizans Araştırmaları, "Georgi Amastridski Hakkında Rivayetler, s. XXXVII.
18- Bryer A., The Pilgrim Monastery of Sumela as an econmic paradigm // XXe Congres Int.des Etudes Byzantines. Pre-Actes. II. Tables rondes, Paris 2001, s. 90-91.
19- WaddingL., Annales minörüm, Roma, 1733-1735, C.VI, s.66-67.
20- Halkın F., Saints de Byzance et du Proche-Orient. Seize textes grecs inedits, Geneve 1986, s. 133- 144.
21- Bk. E. Brayer, The Grand Komnenos and the Great Khan at karakorum in 1246 // Res Orientales VI Itineraires d'Orient. Hommaes â Claude Cahen, Leuven 1994; Jakob Pıhüıp Fallmerayer, Doğu'dan Fragmanlar, (çev. H. Salihoğlu), Ankara 2002; J. Richard, Luis de Bologne, patriarehe 'Antioche, et la politique bourguignonne envers les etats de la Meterranee Orienale // İdem., Coses, missionnairs et voyageurs: les perspeetives orientales du monde latin medieval, London: Vororum Reprints 1983, No. XXI; G. Matteucci, La missione Francescana di Constantinopol, Frenze 1971; C. Fedalto, Hirrchia Ecclesiastica Orientalis I. Patriarchatus Constantinopolitanus, Padova 1988.
22- Bryer, 1964; G. Matteucci, La MissioneFrances di Consontinopoli, Frenze 1971; J. C. Fedalto, Hierarchia Ecclesiastica Orientalis. I. Patriarchatus Consontinopolitanus, Padova 1988; Yine onun, La Chiesa Latina in Oriente. 2a ed. Vol. 1-2, Bologna 1981.
73
KARADENİZ - BLACK SEA - HEPHOE MOPE
23- ASV, SM, XXXI, f.104 g (RS, No. 427)- 21 / VII 1364. // ASV, SM, XXXII, f. 133g (RS, No. 466)- 10 / VII 1368).
24- Enver Uzun, Trabzon-îtalya Ticaret Alâkaları, "Karadeniz Tarihi Sempozyumu (25-26 Mayıs 2005), Karadeniz Tarihi Sempozyumu, "ÜT/. Yay", Trabzon 2007, C.I, s. 93.
25- Bessarinos., 'O "E(ç TpaTtsÇoBvTa" Aöyoç -rof Bnoaapicovoç / Ekd. Lampsides //AR 1984. C. 39.
26- Abdullah Saydam, Trabzon'da Cemaatler Arası İlişkiler ve Din Değişme Olayları (1794-1850), Türk Dünyası Araştırmaları, İstanbul 2005, S.154, s. 83.
27- Hüseyin Al bayrak, Trabzon Milli Eğitim Tarihi, 2008, C.I, s. 144-145.
28- Erol Güngör, Türkiye'de Misyoner Faaliyetleri, İstanbul 1999, s. 21.
29- James L. Barton, Daybreak In Turkey, Boston 1908, s. 127.
30- Uygur Kocabaşoğlu, Andolu'daki Amerika, İstanbul 1989, s. 60.
31- Albayrak, 2008,1, 171-172.
32- E. Uzun, Trabzon'da Amerika Misyonerliği, Türksesi gaz., Trabzon 26.02.2009.
33- Kıskım Konsîanîino P., 19. Yüzyılın Çokuluslu İstanbul'unda Amerikan Misyonerleri, İstanbul 1999, s. 65. Leland James Gordon, American Relaitons With Turkey (1830-1930)- An Economic Interpretation, Philadelphia, London 1932, s. 221.
34- Mithat Aydın, Bulgar ve Ermeniler Arasında Amerikan Misyonerleri, İstanbul 2008, s. 188.
35- Saydam, 2005, 8.
36- BOA. C.ADL.5393; BOA. A. DVN. MHM 12/29.
37- BOA. İ. DH 83211; BOA. İ. AZN.117/1332.B/14-2; BOA. MV.235/97; Nejdet Sevinç, Ajan Okulları, İstanbul 1975, s.l 17.
38- BOA. HR. MKT. 4/18; BOA. HR. MKT. 13/18.
39- Musa Şaşmaz, İngiliz Konsolosu Alfred Biliotti'nin 1885'teki Raporuna Göre Trabzon Vilayetindeki Eğitimin Durumu,, Tarih ve Toplum Dergisi, Temmuz 1997, S. 163, s. 49.
40- Albayrak, 2008,1, 155.
41- Amasya Tarihi, C2, s. 146.
42- Mahmud Goloğlu, Anadolu'nun Milli Devleti Pontus, Ankara 1973, s.XVII.
43- Stelyo Berberakis, Yunanistan'da Fanatizm (Sabah gaz, 01.06.1993, s. 18)
44- Ahmet Güzel, Dünden Bugüne Yunanistan'ın Pontus Hedefi, İstanbul 2006, s.48.
45- Fî 14 Rebiülevvel sene [12]98 ve fi 1 Şubat sene [12]96; BOA. YPRK. HH./42.
46- İlhan Tekeli-Selim îlkin, Osmanlı İmparatorluğunda Eğitim ve Bilgi Üretim Sisteminin Oluşumu ve Dönüşümü, Ankara 1993, s. 120
47- Albayrak, 2008,1, 159.
48- Albayrak, 2008,1, 157.
KAYNAKLAR
Albayrak H. (2008), Trabzon Milli Eğitim Tarihi, (?) C.I.
Aydm Mithat, (2008), Bulgar ve Ermeniler Arasında Amerikan Misyonerleri, İstanbul.
Barton J. L. (1908), Daybreak In Turkey, Boston.
Berberakis S., Yunanistan'da Fanatizm (Sabah gaz, 01.06.1993, s. 18)
Bessarinos. (1984), 'O "Eıç TpeMTEÇoiDVTa" Aöyoç roti Bnaoapuovoç / Ekd. Lampsides // Ali.. C. 39.
Brayer A. (1994), The Grand Komnenos and the Great Khan at karakorum in 1246 // Res Orientales VI Itineraires d'Orient. Hommaes â Claude Cahen, Leuven.
Bryer A. (2001), The Pilgrim Monastery of Sumela as an econmic paradigm // XXe Congres Int.des Etudes Byzantines. Pre-Actes. II. Tables rondes, Paris.
74
KARADENİZ - BLA CK SEA - HEPHOE MOPE
Brayer A. (1964), "Trabzon and Rome", Apxeıon nontoy Tomee EIKOEIOE EKTOS, An., 1964, C. 26.
Fallmerayer J. P. (2002), Doğu'dan Fragmanlar, (çev. H. Salİhoğlu), Ankara.
Fedalto J. C. (1988), Hierarchia Ecclesiastica Orientalis. I. Patriarchatus Consontinopolitanus, Padova.
Fedalto J. C. (1981), La Chiesa Latina in Oriente. 2a ed. Vol. 1-2, Bologna.
Goloğlu M. (1973 ), Anadolu'nun Milli Devleti Pontus, Ankara.
Gordon Leland James, (1932), American Relaitons With Turkey (1830-1930)- An Economic Interpretation, Philadelphia, London.
Güngör E. (1999), Türkiye'de Misyoner Faaliyetleri, İstanbul.
Güzel A. (2006), Dünden Bugüne Yunanistan'ın Pontus Hedefi, İstanbul.
Halkin F. (1986), Saints de Byzance et du Proche-Orient. Seize textes grecs inedits, Geneve .
Kıskıra K. P. (1999), 19. Yüzyılın Çokuluslu İstanbul'unda Amerikan Misyonerleri, İstanbul.
Kocabaşoğlu Uygur (1989), Anadolu'daki Amerika, İstanbul.
Koçabaşoğlu Uygur (2000) Anadou'daki Amerika-Kendi Belgeleriyle 19. Yüzyılda Osmanlı İmparator-] uğundaki Amerikan Misyoner Okulları, Ankara.
Matteucci G. (1971), La missione Francescana di Constantinopol, Frenze. Mintslov S. R. (1917), Trabzonskoy Voennıy Listok, Trabzon. Odabaş A. (2005), Dikkat Misyoner Geliyor, İstanbul.
Prokopiy K. (1993). Farslarla Savaş; Vandallarla Savaş. Gizli Tarih / "tere. A. A. Chekalovundur". M.
Saydam A. (2005), Trabzon'da Cemaatler Arası İlişkiler ve Din Değişme Olayları (1794-1850), Türk Dünyası Araştırmaları, İstanbul 2005, S. 154, s. 83. ScaronM. (1994), Trapezunta, İstanbul.
Şaşmaz M. (1997), İngiliz Konsolosu Alfred Biliotti'nin 1885'teki Raporuna Göre Trabzon Vilayetindeki Eğitimin Durumu,, Tarih ve Toplum Dergisi, Temmuz, S. 163, s. 49.
Tekeli İ.- İlkin S. (1993), Osmanlı İmparatorluğunda Eğitim ve Bilgi Üretim Sisteminin Oluşumu ve Dönüşümü, Ankara.
Trabzon Tarih Sempozyumu, "KTÜ", Trabzon 2007, C.I.
Tsolakes E. (1968), 'H GUVE^ICC rnç XpovoYpa

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com