You are here

SON VEDA: YAKUT CENAZE MERASİMİNDE ŞAMANİSTİK UYGULAMALAR

THE LAST FAREWELL: SHAMANISTIC RITUALS AT THE YAKUT FUNERAL

Journal Name:

Publication Year:

Author Name
Abstract (2. Language): 
The article deals with the perception and understanding of death by the northern Turks- Yakuts. They believe that a man could "earn" a decent "good" death by his behavior, actions and deeds. This clearly shows the ethical aspect of the phenomenon of death, according to which the Yakuts had a concept of "good" and "bad" death. It was believed that the substances of life (kut and sur) of those who died properly, returned to its roots and in a given time revived again on the earth. Those who died prematurely with "bad" death were thought to be victims of evil spirits of abaasy, in the category of which they subsequently changed into themselves and turned into a spirit of yuer. Living a decent life provided the decent "right" departure to the world of the ancestors, whereas access to the other world for the "wrong" dead required intervention and mediation of shamans. The paper presents the structural and functional analysis of shamanistic rituals at the funeral.
Abstract (Original Language): 
Bu makale, kuzey Türkleri (Yakutlar) arasında ölümle ilgili anlayış ve uygulamaları incelemektedir. Yakut’lara göre, bir insanın ölümünün iyi ya da kötü olması, kişinin yaşamında sergilediği davranışlar ve yaptığı seçimlere göre değişir. Buna göre, “ölüm” kavramı “iyi” ya da “kötü” ölüm olarak değerlendirilebilecek ahlaki bir olgudur. Uygun ya da iyi bir şekilde ölen insanların yaşamsal öğelerinin (kut ve sur) ölümden sonra kök(en)leriyle yeniden birleştiği ve belirli bir zaman sonra da tekrar yeniden doğduğuna inanılırdı. Zamanından önce ya da kötü şekilde ölenler ise “abaasy” denilen kötü ruhların kurbanları oldukları ve bu yüzden de “yuer” ruhuna dönüştüklerine inanılırdı. “Erdemli” bir yaşam sürmek kişinin atalarının dünyasına “erdemli” bir şekilde gidebilme hakkını kazanması anlamına gelirken, kötü bir yaşam sürenlerin aynı hakkı elde edebilmesi için “erdemsiz” davranışlarından arınması açısından şamanların aracılığına ve müdahalesine gerek duyulmaktadır. Bu çalışma, ölüm merasimlerindeki şaman uygulamalarının yapısal ve işlevsel bir çözümlemesini içermektedir.
FULL TEXT (PDF): 
9-20

REFERENCES

References: 

1. Bolo S.I. Proshloe yakutov do prihoda russkih na Lenu: (Po predaniyam yakutov
byvshego Yakutskogo okruga). – Yakutsk, 1994.
2. Bravina R.I., Popov V.V. Pogrebalno-pominalnaya obryadnost yakutov:
pamyatniki i tradicii (XV – XIX vv.). – Novosibirsk, 2008.
3. Yegorova L. Hava ve toprak, ateş ve su temel elementleri Çerçevesinde saha
tanrilar pantheonu // Karadeniz, 2012. № 16.
http://www.ardahan.edu.tr/karadeniz/web/upload/icerik/16/1.pdf
4. Yeremina V.I. Ritual i folklore – L., 1991
5. Ksenofontov G.V. Shamanizm. Izbrannyie trudy. Yakutsk, 1992.
KARADENİZ
(Black Sea-Черное Море) Yıl 5 Sayı 18
19
6. Levi-Bryul L. Sverhestestvennoe v pervobytnom myshlenii. – M., 1999
7. Pekarskiy E.K. Slovar yakutskogo yazyka. – M., 1959.
8. Popov А.А. Маterialy po religiyi yakutov Viyuskogo okruga // Sbornik МАE. –
М.-L., 1949. Т.XI.
9. Slepcov A. O verovanii yakutov Yakutskoy oblasti // Izv. VSORGO. – 1886 –
N.17, vyp. 12.
10. Troschanskiy V.F. Evolyutsiya chernoy very (shamanstva) u yakutov. – Кazan,
1902.
11. Hudyakov I.А. Kratkoye opisaniye Verhoyanskogo оkruga. – L.: Nauka, 1969. –
S.19-20.
12. Yastremskiy S.V. Obrascy narodnoy literatury yakutov / Trudy komissii po
izucheniyu Yakutskoy ASSR. – T.7. – L., 1929
13. Arhiv IVR. F.22. Op.1 D.7.
14. Arhiv YNC SO RAN. F.5. Op.3. D.10, 477; F.4. Op.12. D.37, 40, 44, 62, 68.
Sokrasheniya
IVR – Institut vostochnyh rukopisey
YNC SO RAN –Yakutskiy nauchnyi centr Sibirskogo otdeleniya RAN
1. Боло С.И. Прошлое якутов до прихода русских на Лену: (По преданиям якутов
бывшего Якутского округа). - Якутск, 1994.
2. Бравина Р.И., Попов В.В. Погребально-поминальная обрядность якутов:
памятники и традиции (XV – XIX вв.). – Новосибирск, 2008.
3. Егорова Л. Hava ve toprak, ateş ve su temel elementleri Çerçevesinde saha tanrilar
pantheonu // Karadeniz, 2012. № 16.
http://www.ardahan.edu.tr/karadeniz/web/upload/icerik/16/1.pdf
4. Еремина В.И. Ритуал и фольклор. - Л., 1991.
5. Ксенофонтов Г.В. Шаманизм. Избранные труды. Якутск, 1992.
6. Леви-Брюль Л. Сверхъестественное в первобытном мышлении. - М., 1999.
7. Пекарский Э.К. Словарь якутского языка. – М., 1959.
8. Попов А.А. Материалы по религии якутов Вилюйского округа // Сборник
МАЭ. – М.-Л., 1949. Т.XI.
9. Слепцов А. О веровании якутов Якутской области // Изв. ВСОРГО. - 1886. -
Т.17, вып. 12.
10. Трощанский В.Ф. Эволюция черной веры (шаманства) у якутов. – Казань,
1902.
11. Худяков И.А. Краткое описание Верхоянского округа. – Л., 1969. – С.19-20.
KARADENİZ
(Black Sea-Черное Море) Yıl 5 Sayı 18
20
12. Ястремский С.В. Образцы народной литературы якутов / Труды комиссии по
изучению Якутской АССР. - Т.7. - Л., 1929.
13. Архив ИВР. Ф.22. Оп.1. Д.7.
14. Архив ЯНЦ СО РАН. Ф.5. Оп.3. Д.10, 477; Ф. 4. Оп. 12. Д. 37, 40, 44, 62, 68.
Сокращения
ИВР – Институт восточных рукописей
ЯНЦ СО РАН – Якутский научный центр Сибирского отделения РАН

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com