You are here

Home » Content

Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Tasavvufî Neş’enin Âşık Tavrına Yansıması

The Asik Style of Poem Tradition and the Reflection of Mystic Nature to the Manner of Asik

Journal Name:

  • Karadeniz Teknik Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

Publication Year:

  • 2017

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The tradition of Ozan-Baksı which has an importance in the pre-islamic social life of the Turks gives its place to the tradition of ‘aşıklık’ by means of expanding the thought of ‘tarikat’ and ‘tasavvuf’ in the Ottoman period. Taking their traditional instrument (saz) on their back, some wandering minsterls (aşık) attribute a mission of ‘dervish’ to the tradition of ‘aşıklık’ by forming a connection with the ‘tarikat’ circles and therefore they transform sufistic joy into the tradition of ‘aşıklık’. In this transformation process, the name, ‘aşık’ is adopted instead of the name,‘ozan’ (bard), and ‘aşıks’ have two basic manners towards ‘ozan’ and ‘zahid’. In this study, after giving information about the foundation process of ‘Aşık’ style of poem tradition, we try to determine the reflection of sufistic joy onto the aşık’s manner by taking into consideration the sample poems in which ‘aşık’ defines himself .
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Türklerin İslâmiyet’ten önceki toplum hayatında önemli bir yere sahip olan Ozan-Baksı geleneği Osmanlı döneminde tarîkatlerin ve tasavvufî düşüncenin yaygınlaşması ile birlikte yerini âşıklık geleneğine bırakmıştır. Sırtında sazıyla diyar diyar dolaşan bazı âşıklar tarikat çevreleri ile kurdukları irtibatın da etkisiyle âşıklığa dervişlik misyonu yüklemişler, böylece tasavvufî neş’eyi âşıklık geleneğine taşımışlardır. Bu değişim sürecinde ozan yerine âşık ismi benimsenmiş, âşıklar biri ozana karşı diğeri zahid tipine karşı olmak üzere iki temel tavır içerisine girmişlerdir. Bu çalışmada Âşık Tarzı Şiir Geleneği’nin teşekkül süreci hakkında kısaca bilgi verildikten sonra âşıkların kendilerini tanımladıkları şiir örnekleri dikkate alınarak tasavvufî neş’enin âşık tavrına yansıması tespit edilmeye çalışılacaktır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-asik-tarzi-siir-gelenegi-tasavvufi-nesenin-asik-tavrina-yansimasi.pdf
  • 1
43
64
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Aça, Mehmet. “Halk Edebiyatında Tür ve Şekil”. Türk Halk Edebiyatı
El Kitabı. 10. Baskı. Ed. M. Öcal Oğuz. Ankara: Grafiker Yayınları, 2013.
Albayrak, Nurettin. “Âşık”. DİA. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi.
3. İstanbul: TDV Yayınları, 1991.
Artun, Erman. Âşıklık Geleneği ve Âşık Edebiyatı. İstanbul: Kitâbevi
Yayınları, 2009.
Boratov, Pertev Naili. 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı. İstanbul: Gerçek
Yayınları, 1969.
Cebecioğlu, Ethem. Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü. İstanbul:
Ağaç Yayınları, 2009.
Doğan, Ahmet. Bayburtlu Celâlî Baba, Hayatı, Edebî Şahsiyeti ve Şiirleri.
Ankara: 1999.
Düzgün, Dilaver. Dertli Divanı, Karşılaştırmalı Metin. Erzurum: Fenomen
Yayınları, 2011.
Elçin, Şükrü. Gevherî Divânı. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı
Yayınları, 1998.
Ergun, Sadettin Nüzhet. Âşık Ömer Hayatı ve Şiirleri. İstanbul, t.y.
--------. XIX. Asır Sazşairlerinden Beşiktaş’lı Gedai. Sühulet Kütüphanesi,
t.y.
--------. Sille’li Sürûrî. Sühulet Kütüphanesi, t.y.
Erkal, Abdulkadir. Âşık Sümmânî Divanı. Ankara: Birleşik Yayınları,
2012.
Fındıkoğlu, Ziyaeddin Fahri. Erzurum Şairleri. Aktaran: Abdulkerim
Dinç. Ankara: Erzurum 2011 Dünya Üniversiteler Kış Oyunları Serisi,
2010.
Gazzâlî, Ahmed. Sevânihu’l-Uşşâk – Aşkın Halleri. çev. Turan Koç,
Mehmet Çetinkaya. İstanbul: Gelenek Yayınları, 2004.
Günay, Umay. Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüyâ Motifi. 4. Baskı. Ankara:
Akçağ Yayınları, 2005.
Güzel, Abdurrahman. Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı. İstanbul: Kita-
Osman Nuri Karadayı
63
)
bevi Yayınları, 2004.
Halıcı, Feyzi. Âşık Şem’î Hayatı ve Şiirileri. Ankara: Kültür ve Turizm
Bakanlığı Yayınları, 1982.
İslamoğlu, Mustafa. Seyrânî, Hayatı-Kişiliği-Sanatı-Şiirleri. İstanbul:
Denge Yayınları, 2007.
Karadağ, Metin. Erzurumlu Emrah, Yaşamı-Sanatı-Şiirleri. Balıkesir:
Ayyıldız Matbaası, 1996.
Kasır, Hasan Ali. Develili Seyrâni. İstanbul: 1984.
Kaya, Doğan. Ansiklopedik Türk Halk Edebiyatı Terimleri Sözlüğü.
Ankara: Akçağ Yayınları, 2010.
-------. Sivas’ta Âşıklık Geleneği ve Âşık Ruhsatî. Sivas: Sivas İli Kangal
İlçesi Deliktaş ve Çevre Köyleri Kültür ve Turizm Derneği, 2005.
Kemikli, Bilal. Dost İlinden Gelen Ses. İstanbul: Kitabevi Yayınları,
2004.
Korkmaz, Esat. Alevilik ve Bektâşîlik Terimleri Sözlüğü. İstanbul:
Anahtar Kitaplar Yayınları, 2005.
Köprülü, M. Fuat. Saz Şairleri. 3. Baskı. Ankara: Akçağ Yayınları,
2004.
-----------. Edebiyat Araştırmaları -1. Ankara: Akçağ Yayınları, 2012.
-----------. Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar. Ankara: Akçağ Yayınları,
2012.
Kuşeyrî, Abdulkerim. Kuşeyri Risalesi. haz: Dilaver Selvi, İstanbul:
Semerkand Yayınları, 2005.
Öztürk, Yaşar Nûri. Kur’ân-ı Kerîm ve Sünnete Göre Tasavvuf. Genişletilmiş
3. baskı. İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1989.
Sami, Şemseddin. “Âşık”. Kamusu Türkî. İstanbul: Tercüman Yayınları,
1985.
Seyyid Mustafa Rasim Efendi. Tasavvuf Sözlüğü. haz. İhsan Kara. İstanbul:
İnsan Yayınları, 2013.
Talat, Çankırılı Ahmet. Âşık Tokat’lı Nuri. Çankırı: Çankırı Matbaası,
1933.
Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Tasavvufî Neş’enin Âşık Tavrına Yansıması
Tan, Nail. Altunhisarlı Âşık Kemâli Baba. Ankara, 2006.
Turan, Yasin Yaşar. Kağızmanlı Cemâl Hoca. Ankara: Âşık Ofset,
2007.
Uludağ, Süleyman. Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Marifet Yayınları,
1999.
-------. “Âşık”. DİA. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 3. İstanbul:
TDV Yayınları, 1991.
Ural, Orhan. Erzurumlu Emrah, Hayatı-Şiirleri. İstanbul: Özgür Yayınları,
2000.
Yılmaz, Hasan Kamil. Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarîkatlar, İstanbul:
Ensar Neşriyat, 2002.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com