You are here

ANKARA GB’SINDA YER ALAN OYACA-KEDİKAYASI-BOYALIK (ORTA ANADOLU, TÜRKİYE) ADAKİTLERİNİN PETROJENETİK ÖZELLİKLERİ: YİTİM DİLİMİ KÖKENLİ ERGİYİK METASOMATİZMASINA KANITLAR

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The Early Miocene Oyaca, Kedikayası and Boyalık dacites, situated approximately 50-60 km southwest of Ankara have affinities similar to adakitic rocks. They have porphyritic texture with a variable amount of plagioclase feldspar, hornblende and lesser biotite phenocrysts and a groundmass of plagioclase and quartz microcrysts. They have high Sr/Y (55-79 ppm) and (La/Yb)n (21-32 ppm) ratios, and low Y (10-19 ppm) and heavy rare earth element contents. According to their SiO2 (62.3-69.70 % wt.) and MgO (0.62-2.23 % wt) contents, they are referred to as high silica adakites, indicating the effects of slabderived melts in their genesis. The adakites in the study area are enriched in Large Ion Lithophile Elements (LILE) (e.g., Ba: 800-1395 ppm, Sr≥720 ppm) relative to High Field Strength Elements (HFSE) (e.g. Nb: 20-10 ppm, Ta: 0.8-1.2 ppm). Low Rb/Sr and high Ba/ Sr ratios in these adakites indicate that they are resulted from an amphibole bearing mantle source, as amphiboles have low Rb concentrations. Thus, partial melting of an amphibole bearing mantle source would be responsible for low Rb concentrations). For that reason, non-modal partial melting calculations from a 13 % amphibole bearing garnet peridotite were carried out in order to determine the source features of adakites. The variations between La/Yb vs La and (Tb/Yb)n vs (La/Yb)n in partial melting studies demonstrate that the adakites in the study area were most probably derived from an amphibole bearing garnet peridotite mantle source via 5-10 % degrees of partial melting.
Abstract (Original Language): 
Ankara’nın yaklaşık 50-60 km güneybatısında yer alan erken Miyosen yaşlı Oyaca, Kedikayası ve Boyalık dasitleri adakit ve/veya adakitik kayaçlara benzer özelliklere sahiptir. Porfirik dokulu kayaçlar plajiyoklaz, hornblend ve az miktarda biyotit fenokristalleri ile hamurda plajiyoklaz ile kuvars mikrokristallerinden oluşmaktadır. Kayaçlar, yüksek Sr/Y (55-79 ppm) ve (La/Yb)n (21-32 ppm), düşük Y (10-19 ppm) ve ağır nadir toprak element içeriklerine sahiptir. SiO2 (62.3-69.70 % ağ.) ve MgO (0.62-2.23 % ağ.) içeriklerine göre, yüksek silika adakitleri olarak tanımlanmış olup, bu durum kayaçların oluşumunda yitim dilimi (slab) kökenli ergiyiklerin etkili olduğuna işaret etmektedir. Çalışma alanındaki adakitler yüksek çekim alanlı elementlere (HFSE) göre (Nb: 20-10 ppm, Ta: 0.8-1.2 ppm) büyük iyon yarıçaplı elementler (LILE) (Ba: 800-1395 ppm, Sr≥720 ppm) açısından zenginleşmiştir. Düşük Rb/Sr ve yüksek Ba/Sr oranları amfibol içeren bir manto kaynağından türediğini göstermektedir. Çünkü, amfiboller düşük Rb içeriğine sahiptir. Buna göre, amfibol içeren bir manto kaynağının ergimesi düşük Rb içeriğine neden olmaktadır. Bu nedenle, adakitlerin kaynak özelliklerinin belirlenmesi için % 13 amfibol içeren granatperidotit kayacından itibaren non-modal yığın ergime modellemesi gerçekleştirilmiştir. Kısmi ergime çalışmalarında, La/Yb-La ve (Tb/Yb)n-(La/Yb)n diyagramlarındaki değişimler, adakitlerin muhtemelen amfibol içeren granat peridotit manto kaynağından % 5-10 kısmi ergimeler sonucu oluştuğunu göstermektedir.
81-92