BİLİMSEL TEFSİR VE DEĞİŞİM

» Açıkgenç, Alpaslan, “İslami Bilim ve Felsefe Anlayışı”, İslami Araştırmalar, Ankara 4/3, (1990):
ss. 175-189.
» Adıvar, A. Adnan, Tarih Boyunca İlim ve Din (Bilim ve Din), Remzi Kitabevi, 4. bs. İstanbul,
1987.
» Ahmed b. Hanbel, Müsnedü Ahmed b. Hanbel, thk. Muhammed Abdülkadir Atâ, Dâru’l-Kütübi’l İlmiyye, 1. bs. Beyrut 2008.
» Âlûsî, Ebu’l-Fadl Şihâbüddîn Mahmûd, Rûhu’l-meʿânî fî tefsîri’l-Kur’âni’l-azîm ve’s-Sebʿi’l-
Mesânî, thk. Mahmûd Şükrî el-Âlûsî, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut ty.
» Asimov, İsaac, Bilim ve Buluşlar Tarihi, çev. Elif Topçugil, İmge Kitabevi, 1. bs. Ankara 2006.
» Ateş, Abdurrahman, “Geçmişten Günümüze Bilimsel Tefsir Okulu”, Dinbilimleri Akademik Araştırma
Dergisi, 2/4, (2002): ss. 117-141.
» Ateş, Süleyman, Kuran Ansiklopedisi, Kuran Bilimleri Araştırma Vakfı Yay. ty.
» ______, Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tefsiri, Yeni Ufuklar Neşr. ty.
» Aydın Cengiz-Aydın Gülseren, “Batlamyus” DİA, İstanbul 1992, V, 197-198.
» Bağdâdî, Abdülkâhir b. Tâhir b. Muhammed, el-Fark beyne’l-firak, thk. Muhammed Muhyiddin
Abdülhamîd, Beyrut 1995.
» Baş, Erdoğan, “Sema”, DİA, İstanbul 2010, XXXVI, 453-455.
» Bayrakdar, Mehmet, İslâm’da Bilim ve Teknoloji Tarihi, TDV. Yay. 7. bs. Ankara 2002.
» Bayraklı, Bayraktar, Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur’an Tefsiri, Bayraklı Yay. İstanbul 2007.
» Beyzâvî, Nâsıruddîn Ebû Saîd Abdullah b. Ömer b. Muhammed, Envâru’t-Tenzîl ve esrâru’t-te’vîl,
thk. Muhammed Subhî b. Hasen Hallâk-Mahmûd Ahmed el-Atraş, 1. bs. Dâru’Reşîd, Beyrut
2000.
» Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail, el-Câmiʿu’s-Sahîh, thk. Muhammed Züheyr. b. Nâsır
en-Nâsır, Dâru Tavki’n-Necât, ty.
» Cerrahoğlu İsmail, Tefsir Tarihi, Fecr Yay. 3. bs. Ankara 2005.
» Cevherî, Tantâvî, el-Cevâhir fî tefsîri’l-Kur’ân, Mustafa el-Bâbî el-Halebî ve Evlatları, Mısır 1346.
» Çapan, Ergün, “İfrat ve Tefrit Arasında Kur’an ve İlmî Hakikatler”, Ekev Akademi Dergisi, 16/51,
(2012): ss. 167-196.
» Demir, Şehmus, “Kur’an’ın Bilimsel Veriler Işığında Yorumlanmasına Eleştirel Bir Yaklaşım”, Tarihten
Günümüze Kur’an’a Yaklaşımlar, 2010.
» Ebû Hacer, Ahmed Ömer, et-Tefsîru’l-ilmî li’l-Kur’an fi’l-mîzân, Dâru Kuteybe, 1. bs. Beyrut
1991.
» Ebû Ubeyde Mamer b. Müsenna, Mecâzu’l-Kur’ân, thk. Muhammed Fuad Sezgin, Kahire ty.
» Efil, Şahin, “Kur’an-Bilim İlişkisinin Olabilirliği ve Meşrûiyyeti Sorunu”, Ekev Akademi Dergisi,
8/21, (2004): ss. 25-38.
» Elmalılı, Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, sad. İsmail Karaçam v.d. Azim Dağıtım, İstanbul,
ty.
» Emin el-Hûlî, Kur’ân Tefsirinde Yeni Bir Metod, çev. Mevlür Güngör, Kur’ân Kitaplığı, 1. bs. Ankara
2001.
» Eren, Cüneyt, “Bilimsel Tefsir Metodolojisi”, “İslâmî İlimlerde Metodoloji/Usûl Mes’elesi I, Tartışmalı
İlmî İhtisas Toplantıları, Ensar Neşr. (haz. İsmail Kurt-Seyit Ali Tüz), İstanbul2005.
» Ferrâ, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Ziyâd, Meʿâni’l-Kur’ân, 2. bs. Âlemü’l-Kütüb, Beyrut 1983.
» Fîrûzâbâdî, Mecdüddîn Muhammed b. Yakub, Besâiru zevi’t-temyîz fî letâifi’l-Kitâbi’l-azîz, thk.
Muhammed Ali en-Neccâr, el-Mektebetü’l-ʿİlmiyye, Beyrut ty.
» Gazâlî, Ebû Hâmid, Cevâhiru’l-Kuran, thk. Şeyh Muhammed Reşid Rıza el-Kabbânî, Dâru İhyâ’il-
Ulûm, 3. bs. Beyrut 1990.
» ______, İhyâu Ulûmi’d-dîn, Dâru’l-Marife, Beyrut ty.
» Gezer, Süleyman, “Metin-Yorum İlişkisi Çerçevesinde [13] Ra’d Suresinin 41. Ayeti”, Dinbilimleri
Akademik Araştırma Dergisi, 8/4, (2008): ss. 147-159.
» ______, Kur’an’ın Bilimsel Yorumu Bir Zihniyet Tahlili, Ankara Okulu, 1. bs. Ankara 2009.
» Güllüce, Veysel, Bilimsel Tefsirde Usûl, Aktif Yay. Erzurum 2007.
» Hâkim, en-Neysâbûrî, Ebû Abdillah, el-Müstedrek ale’s-Sahîhayn, Dâru’l-Harameyn 1997.
» Hind Şiblî, et-Tefsîru’l-İlmî li’l-Kur’ani’l-Kerîm Beyne’n-Nazariyyât ve’t-Tatbîk, Tunus 1985.
» Isfahânî, Râğıb, el-Müfredât fî Ğarîbi’l-Kur’ân, thk. Muhammed Seyyid Keylûnî, Dâru’l-Marife,
Beyrut ty.
» Işık, Emin, “A’lâ Sûresi” DİA, İstanbul 1989, II, 310-311.
» İbn Kesir, Ebu’l-Fidâ İsmail b. Ömer, Tefsîru Kur’âni’l-azîm, thk. Sâmî b. Muhammed b. es-
Selâme, Dâru Tayyibe, Riyad 1999.
» İskenderânî, Muhammed b. Ahmed, Keşfü’l-Esrâri’n-Nûrâniyye, yy. ty.
» Kalın, Faiz, “Kur’an ve Bilim Işığında Rölativiteyi Etkileyen Faktörler”, Atatürk Ü. İlahiyat Fakültesi
Dergisi, (AÜİFD), 17, (2002): ss. 173-186.» Karaman, Hayreddin, Çağrıcı, Mustafa, Dönmez, İbrahim Kafi, Gümüş, Sadrettin, Kur’an Yolu,
DİB Yay. Ankara 2007.
» Kâsımî, Muhammed Cemâlüddîn, Tefsîri Kâsımî (Mehâsinu’t-Te’vîl), thk. Muhammed Fuad Abdülbâkî,
1. bs. yy. 1957.
» Kırca, Celal, “İlmî Tefsir Ekolünün Problemleri”, Günümüz Din Bilimleri Araştırmaları ve Problemleri
Sempozyumu, OMİF Yay. Samsun, 1989, ss. 193-198.
» ______, “Kur’an-ı Kerîm’in Tefsiri ve İlimlerle Olan Münasebeti”, İslam Medeniyeti Mecmuası,
5/2, İstanbul, (1401): ss. 17-26.
» ______, Kur’an-ı Kerîm ve Modern İlimler, Marifet Yay. İstanbul 1981.
» ______, Kur’an ve Bilim, Marifet Yay. İstanbul 1996.
» ______, Kur’ân ve Fen Bilimleri, Marifet Yay. 5. bs. İstanbul ty.
» _____, “Kur’an ve Modern Bilim”, (İlişkisi-Sahaları-Sorunları), Erciyes Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi,
(ERUIFD), 15, (2012): ss. 7-34.
» Kocabaş, Şakir, “İslam ve Bilim”, Divan, Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 1, (1996): ss. 67-
83.
» ______, Kur’an’da Yaratılış, Uzayların ve Maddenin Yaratılışı, Pınar Yay. 1. bs. İstanbul 2004.
» Maturidî, Ebu Mansur Muhammed b. Muhammed Mahmûd, Te'vîlatu Ehli's-Sünne, thk. Mecdî
Bâslûm, Beyrut 2005.
» Merâğî, Ahmed Mustafa, Tefsîru’l-Merâğî, Mektebetü Mustafa el-Bâbî, Mısır 1946.
» Mertoğlu, M. Suat, “Kur’an’ı Modern Bilimlerin Işığında Okumak: Tantâvî Cevherî Örneği”,
Dîvân, Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 16/30, (2011): ss. 91-114.
» Muhammed Mahmûd es-Savvâf, el-Müslimûn ve ilmu’l-felek, Beyrut, ty.
» Mustafa Mahmud, el-Kur’an -Muhâvele li-fehmin asriyyin li’l-Kur’an-, Müessese Rûza li Yûsuf,
ty.
» Nesefî, Ebu’l-Berekât Abdullah b. Ahmed, Medâriku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl, thk. Yusuf Ali
Bidyevî, Dâru’l-Kelimi’t-Tayyib, Beyrut 1998.
» Özel, Recep Orhan, “Elmalılı Hamdi Yazır’ın Bilimsel Tefsir Anlayışı”, Osmanlı Toplumunda
Kur’an Kültürü ve Tefsir Çalışmaları II, İlim Yayma Vakfı Kuran ve Tefsir Akademisi, yy. 2012,
ss. 549-571.
» Öztürk, Mustafa, “Kur’an’ı Modern Bilim Hakkında Konuşturmanın Açmazları ve Sakıncaları”,
(Kur’an, Tefsir ve Usûl Üzerine Problemler, Tespitler, Teklifler İçinde), Ankara Okulu, 2. bs.
Ankara 2014.
» Parlatır, İsmail, Gözaydın, Nevzat, Zülfikar, Hamza, Türkçe Sözlük, TDK Yay. 8. bs. Ankara 1998.
» Paul Davies, The New Physics: a Synthesis, Cambridge Universty Press, Cambridge 1989.
» Razi, Fahreddin Muhammed b. Ziyâüddîn, Tefsîru’l-Fahri’r-Râzî-Mefâtîhu’l-ğayb, Dâru’l-Fikr, 1.
bs. Beyrut 1981.
» Reşid Rıza, Muhammed, Tefsîru-Kur’âni’l-Hakîm, (Tefsîu’l-Menâr), Hey’etü’l-Mısriyye Âmme,
1990.
» Ronan, Colin A. Bilim Tarihi, çev. Ekmeleddin İhsanoğlu-Günergun, Feza, Tübitak Yay. 3. bs. Ankara
2003.
» Seyyid el-Cümeylî, el-İʿcâzul-ilmî fi’l-Kur’an, Dâru-Mektebeti’l-Hilâl, Beyrut 1992.
» Suyûtî, Celalüddîn Ebu’l-Fadl Abdurrahman b. Ebî Bekr, el-İklîl fî istinbâti’t-Tenzîl, thk. Seyfeddin
Abdülkâdir, Beyrut 1981.
» ______, el-İtkân fî ulûmi’l-Kur’an, thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim,Vizaretü Şuûni’l-İslamiyye,
Suudi Arabistan ty.
» ______, Muʿteraku’l-akrân fî iʿcâzi’l-Kur’ân, thk. Ahmed Şemsüddin, Dâru’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye,
Beyrut, 1988.
» ______, Tefsîru Celâleyn, Mektebetü’i-İstikâme, Kahire, ty.
» Şâtıbî, Ebû İshak, el-Muvâfakât fî usûli’ş-Şerîa, thk. Muhammed Abdulkâdir el-Fâdılî, el-
Mektebetü’l-Asriyye, Beyrut 2007.
» Şeker, Mehmet Emin “Kur’an-ı Kerim İçin Bilimsel Yorumun Gerekliliği”, Kelam Araştırmaları
Dergisi, 12, (2014): ss. 315-334.
» Tabbâra, Afîf Abdülfettâh, Rûhu’d-Dîni’l-İslâmî, Dâru’l-ʿİlm li’l-Melâyîn, Beyrut 1993.
» Taberânî, Süleyman b. Ahmed b. Eyyüb, el-Muʿcemu’l-kebîr, thk. Humeydî b. Abdilmecîd es-
Selefî, Mektebetü İbn Teymiye, 2. bs. Kahire 1415/1994.
» Taberi, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr, Tefsîru’t-Taberî, thk. Mahmûd Muhammed Şakir, Mek » Karaman, Hayreddin, Çağrıcı, Mustafa, Dönmez, İbrahim Kafi, Gümüş, Sadrettin, Kur’an Yolu,
DİB Yay. Ankara 2007.
» Kâsımî, Muhammed Cemâlüddîn, Tefsîri Kâsımî (Mehâsinu’t-Te’vîl), thk. Muhammed Fuad Abdülbâkî,
1. bs. yy. 1957.
» Kırca, Celal, “İlmî Tefsir Ekolünün Problemleri”, Günümüz Din Bilimleri Araştırmaları ve Problemleri
Sempozyumu, OMİF Yay. Samsun, 1989, ss. 193-198.
» ______, “Kur’an-ı Kerîm’in Tefsiri ve İlimlerle Olan Münasebeti”, İslam Medeniyeti Mecmuası,
5/2, İstanbul, (1401): ss. 17-26.
» ______, Kur’an-ı Kerîm ve Modern İlimler, Marifet Yay. İstanbul 1981.
» ______, Kur’an ve Bilim, Marifet Yay. İstanbul 1996.
» ______, Kur’ân ve Fen Bilimleri, Marifet Yay. 5. bs. İstanbul ty.
» _____, “Kur’an ve Modern Bilim”, (İlişkisi-Sahaları-Sorunları), Erciyes Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi,
(ERUIFD), 15, (2012): ss. 7-34.
» Kocabaş, Şakir, “İslam ve Bilim”, Divan, Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 1, (1996): ss. 67-
83.
» ______, Kur’an’da Yaratılış, Uzayların ve Maddenin Yaratılışı, Pınar Yay. 1. bs. İstanbul 2004.
» Maturidî, Ebu Mansur Muhammed b. Muhammed Mahmûd, Te'vîlatu Ehli's-Sünne, thk. Mecdî
Bâslûm, Beyrut 2005.
» Merâğî, Ahmed Mustafa, Tefsîru’l-Merâğî, Mektebetü Mustafa el-Bâbî, Mısır 1946.
» Mertoğlu, M. Suat, “Kur’an’ı Modern Bilimlerin Işığında Okumak: Tantâvî Cevherî Örneği”,
Dîvân, Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 16/30, (2011): ss. 91-114.
» Muhammed Mahmûd es-Savvâf, el-Müslimûn ve ilmu’l-felek, Beyrut, ty.
» Mustafa Mahmud, el-Kur’an -Muhâvele li-fehmin asriyyin li’l-Kur’an-, Müessese Rûza li Yûsuf,
ty.
» Nesefî, Ebu’l-Berekât Abdullah b. Ahmed, Medâriku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl, thk. Yusuf Ali
Bidyevî, Dâru’l-Kelimi’t-Tayyib, Beyrut 1998.
» Özel, Recep Orhan, “Elmalılı Hamdi Yazır’ın Bilimsel Tefsir Anlayışı”, Osmanlı Toplumunda
Kur’an Kültürü ve Tefsir Çalışmaları II, İlim Yayma Vakfı Kuran ve Tefsir Akademisi, yy. 2012,
ss. 549-571.
» Öztürk, Mustafa, “Kur’an’ı Modern Bilim Hakkında Konuşturmanın Açmazları ve Sakıncaları”,
(Kur’an, Tefsir ve Usûl Üzerine Problemler, Tespitler, Teklifler İçinde), Ankara Okulu, 2. bs.
Ankara 2014.
» Parlatır, İsmail, Gözaydın, Nevzat, Zülfikar, Hamza, Türkçe Sözlük, TDK Yay. 8. bs. Ankara 1998.
» Paul Davies, The New Physics: a Synthesis, Cambridge Universty Press, Cambridge 1989.
» Razi, Fahreddin Muhammed b. Ziyâüddîn, Tefsîru’l-Fahri’r-Râzî-Mefâtîhu’l-ğayb, Dâru’l-Fikr, 1.
bs. Beyrut 1981.
» Reşid Rıza, Muhammed, Tefsîru-Kur’âni’l-Hakîm, (Tefsîu’l-Menâr), Hey’etü’l-Mısriyye Âmme,
1990.
» Ronan, Colin A. Bilim Tarihi, çev. Ekmeleddin İhsanoğlu-Günergun, Feza, Tübitak Yay. 3. bs. Ankara
2003.
» Seyyid el-Cümeylî, el-İʿcâzul-ilmî fi’l-Kur’an, Dâru-Mektebeti’l-Hilâl, Beyrut 1992.
» Suyûtî, Celalüddîn Ebu’l-Fadl Abdurrahman b. Ebî Bekr, el-İklîl fî istinbâti’t-Tenzîl, thk. Seyfeddin
Abdülkâdir, Beyrut 1981.
» ______, el-İtkân fî ulûmi’l-Kur’an, thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim,Vizaretü Şuûni’l-İslamiyye,
Suudi Arabistan ty.
» ______, Muʿteraku’l-akrân fî iʿcâzi’l-Kur’ân, thk. Ahmed Şemsüddin, Dâru’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye,
Beyrut, 1988.
» ______, Tefsîru Celâleyn, Mektebetü’i-İstikâme, Kahire, ty.
» Şâtıbî, Ebû İshak, el-Muvâfakât fî usûli’ş-Şerîa, thk. Muhammed Abdulkâdir el-Fâdılî, el-
Mektebetü’l-Asriyye, Beyrut 2007.
» Şeker, Mehmet Emin “Kur’an-ı Kerim İçin Bilimsel Yorumun Gerekliliği”, Kelam Araştırmaları
Dergisi, 12, (2014): ss. 315-334.
» Tabbâra, Afîf Abdülfettâh, Rûhu’d-Dîni’l-İslâmî, Dâru’l-ʿİlm li’l-Melâyîn, Beyrut 1993.
» Taberânî, Süleyman b. Ahmed b. Eyyüb, el-Muʿcemu’l-kebîr, thk. Humeydî b. Abdilmecîd es-
Selefî, Mektebetü İbn Teymiye, 2. bs. Kahire 1415/1994.
» Taberi, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr, Tefsîru’t-Taberî, thk. Mahmûd Muhammed Şakir, Mek Bilimsel Tefsir ve Değişim 223
Mütefekkir, 2016; 3(5): 195-223
tebetü İbn Teymiye, 2. bs. Kahire ty.
» Tirmizî, Muhammed b. İsa b. Sevra, Sahîhu Süneni’t-Tirmizî, thk. Muhammed Nâsıruddîn el-
Bânî, Mektebetü’l-Maârif, Riyad 2000.
» Topdemir, G. Hüseyin-Unat Yavuz, Bilim Tarihi, Pegem Akademi Yay. 6. bs. Ankara 2013.
» Türer, Celal, “Bilim Felsefesi”, Erciyes Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, (ERUIFD),10, (1998): ss.
169-183.
» Türkmen, Lütfullah-Yalçın Mustafa, “Bilimin Doğası ve Eğitimdeki Önemi”, Afyon Kocatepe Ü.
(AKÜ) Sosyal Bilimler Dergisi, 3/1, (2001): ss. 189-195.
» Ural, Şafak, “Bilim Felsefesi”, Bilgi, Bilim ve İslam (II), Ensar Nşr. İstanbul 2005.
» Yavuz, Ömer Faruk, “Gazâlî ve İlmî Tefsir”, On Dokuz Mayıs Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi,
(OMÜİFD), 31, (2011): ss. 39-59.
» Yıldırım, Celal, İlmin Işığında Asrın Kuran Tefsiri, Anadolu Yay. İzmir ty.
» Yusuf el-Kardâvî, Kur’ân’ı Anlamada Yöntem, çev. M. Nurullah Aktaş, Nida Yay. 1. bs. İstanbul
2015.
» Zağlûl Neccâr, Tefsîru’l-âyâti’l-kevniyye fi’l-Kur’ani’l-Kerîm, Mektebu Şurûki’d-Devliyye, Kahire
2007.
» Zehebî, Muhammed Hüseyn, et-Tefsîr ve’l-müfessirûn, Dâru’l-Hadîs, Kahire 2005.
» Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Cârullah Muhammed b. Ömer, el-Keşşâf an hakâikı’t-Tenzîl ve uyûni’lekâvîl
fî vücûhi’t-te’vîl, thk. Yûsuf el-Hammâdî, Mektebetü Mısr, Mısır ty.