You are here

CUMHURİYETİN İLK OTUZ YILINDA (1920-1950) KORUMA ALANININ ÖRGÜTLENMESİ-1

NOTES ON THE ORGANIZATION OF THE FIELD OF RESTORATION DURING THE FIRST 30 YEARS OF THE REPUBLIC

Journal Name:

Publication Year:

Author Name
Abstract (2. Language): 
Artefacts of earlier civilizations have always been of interest and they have been detected, documented, and subjected to preservation activities, and thus, some have continued their existence. The nature of this interest and attitudes towards artefacts are variable in time according to social and cultural conditions. This research aims to examine the attitudes, legal and fiscal aspects, and institutions related with 'historical properties' and 'preservation' in Turkey, between 1920- 1950.
Abstract (Original Language): 
Tüm uygarlıklar, kendilerinden önceki uygarlıklara ve onların ürünlerine ilgi duymuşlardır. Bu ilgi birçok nedenlere dayalı olup, bu ilgiye bağlı davranışlar da korumayı olumlu ya da olumsuz etkilemiştir. Bunun yanısıra, günümüzde 'kültür varlığı* olarak nitelendirdiğimiz, alan, yapı gurupları ve yapılar için her uygarlık, kendine özgü koruma programları düzenlemiş, bunun sonucu olarak bu değerlerin büyük bir bölümü günümüze kadar gelebilmiştir. Günümüzün koruma anlayışı, geçmişten bize kalan bu ürünlerin sadece bu ülke insanlarının değil, aynı zamanda tüm dünya insanlarının ortak mirası olduğunu, görevimizin, bu mirası koruyarak ve geliştirerek gelecek nesillere brakmak olduğu yolundadır. Koruma/geliştirme süreci ise, koruma politikalarına, bu politikalara dayalı müdahale biçimlerine ve bu müdahaleleri gerçekleştirmeye yönelik yeterli yasal, örgütsel ve parasal düzenlemelere gerek göstermektedir. Bu araştırma,Türkiye'de, 1920-1950 yılları arasında, 'eski eser' ve 'koruma' olarak tanımlanan iki kavramla ilgili politikaları, yasal düzenlemeleri, örgütleri ve parasal kaynakları belirlemeyi ve çıkan bazı sonuçları yorumlamayı amaçlamaktadır (2). Kimi olaylar, koruma sektörünün günümüzdeki durumuyla karşılaştırılmış, böylece olası gelişmeler (ya da gelişememeler) saptanmaya çalışılmıştır. Değinilen konuların hemen tümü çok daha ayrıntılı çalışmalara konu olabilecek niteliktedir. Bu araştırma, kapsamaya çalıştığı her ana başlık ya da alt başlığı, tüm ayrıntılarıyla inceleme savında değildir. Amaç, 1920-1950 döneminin genel bir resmini vermek ve daha ayrıntılı araştırmalar için bazı konu başlıkları oluşturmaktır. Dönemin başlangıcı olarak 1920 yılının seçilmesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümetlerinin o yıldan itibaren etkin olmasından kaynaklanmaktadır. Araştırmalar, 1920-1923 yılları arasında da koruma ve eski eserlerle ilgili bazı kararların alındığını göstermektedir. 1950 yılı ise, ülkenin çok partili demokrasiye geçmesi, kurumların yeniden şekillenmesi ve çeşitli sektörlerde alışılmışların dışında politikalar üretilmeye başlanması açısından bir dönüm noktası olarak kabul edilmiştir.
FULL TEXT (PDF): 
59-67

REFERENCES

References: 

AKOZAN, F. (1977) Türkiye'de Tarihi Anıtları Koruma Teşkilatı ve Kanunlar,
DGSA Y. Mim. Böl. Rölöve ve Restorasyon Kürsüsü Yayını (4)
İstanbul.
Anıtları Koruma Derneği (1947) AKD Bir Tebliğ Çıkardı, Mimarlık, (1-2) 30-31.
Anıtları Koruma Derneği (1948) Haberler, Mimarlık (1) 43.
Anıtları Koruma Komisyonu (1935) 1933-1935 Yılları Çalışmaları: Türkiye Antikiteler
Yurdudur, İstanbul.
Anonim (1933) Tarihi Abidelerimizi Korumaya Mecburuz, İstanbul.
Anonim (1937) Cumhuriyet'ten Önce ve Sonra Vakıflar, İstanbul.
Anonim (1943) Yirminci Cumhuriyet Yılında Vakıflar, Ankara.
Anonim (1944) Türkiye Cumhuriyeti Maarifi; 1923-1943, Ankara.
Anonim (1944) Tarihi Abidelerimizden Onarılanlar, Mimarlık (1).
Anonim (1946) Türkiye Tarihi Anıtları: Öntasarı, Ankara.
Anonim (1947) Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Murakabe ve İdare Heyetleriyle
İstanbul'u Sevenler Gurubunun 6 Austosta Toplanan 1947 yılı
9 uncu Müşterek İçtimainin Zaptı, Türkiye Turing ve Otomobil
Kurumu Belleteni, (67: Ağustos) 3-8.
Anonim (1947) Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Murakabe ve İdare Heyetleriyle
İstanbul'u Sevenler Gurubunun 3 Eylülde Toplanan 1947 yılı
onuncu Müşterek İçtimainin Zaptı, Türkiye Turing ve Otomobil
Kurumu Belleteni, (68: Eylül) 3-6.
ARIK, R. O. (1947) Halkevlerinde Müze, Tarih ve Folklor Çalışmaları Klavuzu,
Ankara.
ARIK, R. O. (1953) Türk Müzeciliğine Bir Bakış, İstanbul.
ATABİNEN, R. S. (1947) İstanbul'u Sevenler Kurumunun Eski Eserleri
Koruma ile İlgisi, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Belleteni (60:
Ocak) 9-11.
ATASOY, S. (1979) Müzeler ve Müzecilik Bibliyografyası, Türkiye Turing ve
Otomobil Kurumu Yayını, İstanbul.
BERKTAY, H. (tarihsiz) Tarih Çalışmaları, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi
(9) 2456-2478.
ÇAVDAR, T. (tarihsiz) Halkevleri, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi,
(4) 877-884.
DENEL, S. (1982) Batılılaşma Sürecinde İstanbul'da Tasarım ve Dış Mekanlarda
Değişim ve Nedenleri, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayını.
Edirne ve Yöresi Eski Eserleri Sevenler Kurumu (1935) EYEESK Tüzüğü,
İstanbul.
Edirne ve Yöresi Eski Eserleri Sevenler Kurumu (1941) 1939-1940 Çalışmalar
Raporu, İstanbul.
Ege Turizm Cemiyeti (1950) 1949-1950 Faaliyet Raporu, Türkiye Turing ve
Otomobil Kurumu Belleteni (105: Ekim) 14-15.
ELDEM, H. E. ( 1932) Müzeler, Birinci Türk Tarih Kurumu Kongresi, Tebliler,
Ankara.
Eski Eserleri Koruma Encümeni (1943) 1940-1941 Yılı Mesai Raporu, İstanbul.
Eski Eserleri Koruma Encümeni (1940) 1939 Yılı Mesai Raporu, İstanbul.
Eski Eserleri Koruma Encümeni (1950) 1949 Yılı Mesai Raporu, Türkiye Turing
ve Otomobil Kurumu Belleteni, (99: Nisan) 19-25.
Eski Eserler ve Müzeler Danışma Komisyonu (1945) Eski Eserler ve Müzeler
Birinci Danışma Komisyonu, Ankara.
Eski Eserler ve Müzeler Umum Müdürlüğü (1945) 1943-1944 Yılları Eski Eserler
ve Müzeler Umum Müdürlüğü 'nün Genel Durumu, Ankara.
EYİCE, S. (1956) Aziz Oğan, Türk Yurdu (263) 421-428.
GÜLEKLİ, N. C. (1948) Eski Eserler ve Müzelerle İlgili Kanun, Nizamname ve
Emirler, Ankara.
İĞDEMİR, U. (1973) Cumhuriyet'in 50. Yılında Türk Tarih Kurumu, Ankara.
İzmir Antikite Severler Sosyetesi Esas Nizamnamesi (1936) İzmir.
KOŞAY, H. Z. (1932) Tarihi Abidelerimizi Koruyalım, CHF Neşriyat, Ankara.
KOŞAY, H. Z. (1973) Cumhuriyet Devrinde Türkiye Müzeleri, Cumhuriyet'in
50. Yılına Armağan, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları
(41) Ankara.
KUNTER, H. B. (1947) Üstad Halil Edhem, Halil Edhem Hatıra Kitabı, Ankara,
107-120.
MADRAN, E. (1996) Osmanlı İmparatorluğu'nda Onarım Alanının
Örgütlenmesi: 16.-18. yüzyllar, yayınlanmamış Doktora Tezi, Orta
Doğu Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Ankara.
MANSEL, A. M. (1958) Aziz Oğan, Belleten (22: 85) 117-135.
MUMCU, A. (1969) Eski Eserler Hukuku ve Türkiye, Ankara Üniversitesi Hukuk
Fakültesi Dergisi, (3-4/XXVI, 1-2/XXVIII).
OĞAN, A. (1938) Cumhuriyet Devrinde Arkeoloji Çalışmaları ve Müzeler, Yeni
Türk (6: 71) 444-451.OĞAN, A (1947) Türk Müzeciliğinin Yüzüncü Yıl Dönümü, Türkiye Turing ve
Otomobil Kurumu Belleteni (62, Mart) 8-21.
OZANKAYA, Ö. (1994) Cumhuriyet Çınarı, Kültür Bakanlığı, Atatürk Dizisi,
Ankara.
ÖNDER, M. (1989) Atatürk ve Müzeler, IX. Türk Tarih Kongresi, Kongreye
Sunulan Bildiriler (3) 1837-1841.
ÖNDER, M. (1990) Atatürk ve Müzeler, Müze (2-3) Ankara.
ÖZ, T. (1949) Ahmet Fethi Paşa ve Müzeler, Türk Tarih, Arkeologya ve Etnografya
Dergisi (V) İstanbul.
ÖZ, T. (1973) Yurdumuzda Müzeler Nasıl Kuruldu? VII Türk Tarih Kongresi:
Bildiriler (C.1I).
ÖZALP, R. (1982) Milli Eğitimle İlgili Mevzuat (1857-1923) İstanbul.
ÖZGÜNEL, C. (1986) Cumhuriyet Dönemi Türk Arkeolojisi, Belleten (L/198)
895-914.
ÖZTÜRK, K. (1968) Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri ve Programları,
Ankara.
ÖZTÜRK, N. ( 1983) Menşei ve Tarihi Gelişimi Açısından Vakıflar, VGM
Yayını, Ankara.
Türk Diyanet Vakfı Yayınları (1995) Türk Yenileme Tarihi Çerçevesinde Vakıf
Müessesi (144) Ankara.
TURAN, Ş. (1996) Türk Devrim Tarihi: Yeni Türkiye'nin Oluşumu: 1923-1938,
Ankara.
ÜLGEN, A. S. (1943) Anıtların Korunması ve Onarılması, Ankara.
YALÇIN (Çerçel), İ. (1988) Attitude of Government Towards Conservation of
Heritage in Turkey: Between 1930-1950, Master's Thesis in Restoration,
Department of Architecture, Middle East Technical University,
Ankara.
YÜCEL, H. A. (1938) Türkiye'de Ortaöğretim, Ankara.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com