İZMİR HOUSES UNDER THE INFLUENCE of FIRST NATIONAL ARCHITECTURAL MOVEMENT: LOCAL AND HYBRID
Journal Name:
- Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author |
|---|---|
Abstract (2. Language):
The First National Style in Turkish Architecture was formulated during
the last decades of the Ottoman Empire, and was the preferred style for
the founders of the Turkish Republic in the construction of Ankara as the
new capital city. In the historiography of Modern Turkish Architecture,
architecture during the Early Republican Era is assumed to have anatopic
characteristics. The canonic repertoire of this movement is also produced
parallel to this idea. However, housing stock of İzmir constructed during
the same period shows peculiarities opposite to this view. The houses that
are taken into consideration in this article contain some local, traditional
and conventional features. They are not only formed under the influence
of ideological and political influences, but also influenced from their very
own contexts. In other words, as hybrid and local samples of the First
National Architecture, they were built under influence of the dominant
ideological and political atmosphere of the country. Besides presentation
of the houses which exhibit influence of the First National Architectural
movement, this article searches for formal origins of these houses. A
classification, listing most of the existing buildings remaining from the era
is prepared, taking into consideration their plan and façade organization,
tectonic articulation and building components. Depending on these
considerations, three categories of houses has been defined, which are
named as ‘under the influence of Orientalism’, ‘under the influence of the
Nineteenth Century İzmir House’, and ‘under the influenced of the Center’.
The study also provides a visual documentation of these houses including
plans of some typical cases.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Birinci Ulusal Mimarlık Hareketi ilk kez Osmanlı İmparatorluğu’nun
son döneminde biçimlenmiş, Cumhuriyetin ilanından sonra da devletin
kurucuları tarafından tercih edilmişti. Daha çok resmi yapılardan
tanıdığımız bu üslup 1930 yılı sonrasında hızla gözden düşerek yerini
başka mimari yaklaşımlara bırakmıştı. Modern Mimarlık Tarihi yazını
tarafından tanımlanması ise çok sonralara 1970’li yıllara rastlamıştı.
Birinci Ulusal Mimarlık Hareketi bu yazında ulus-devlet deneyimi ve
onun ideolojik çerçevesinde kurgulanmıştı. Kuramsal altyapı ile mimari
biçim sıkıca ilişkilendirilmiş, geçerliliğini uzunca bir süre koruyacak
olan açıklayıcı bir model geliştirilmişti. Bu nedenle yani kuram ve biçim
arasında kurulan güçlü bağlantılar nedeni ile Birinci Ulusal Mimarlık
Hareketinin repertuarı kısıtlı kalmış, pek çok önemli yapı ve yapı grubu
kimi görsel nitelikleri taşımadığı için değerlendirmeye tabi tutulamamıştı.
Bu makalede ele alınan “Erken Cumhuriyet Dönemi İzmir Konutu” ise
mimarlık tarihi yazınına egemen olan görüşlerin aksine Birinci Ulusal
Mimarlık Hareketinin homojen olmadığı savı ile kaleme alındı. Söz
konusu konutlar salt siyasi ya da ideolojik tercihlerin değil aynı zamanda
o yerin ikliminden, o yere ait insanlardan, onların konut kültürü ve yapı
geleneklerinden de etkilenerek biçimlendi. Bir başka deyişle bu dönemde
Birinci Ulusal Mimarlık Hareketi’nin yerelleşen, taşralılaşan, bireyselleşen
yani melezleşen örnekleri üretilirken ülkenin genel siyasi atmosferinden de
etkilendiler. Çalışma, İzmir’deki Birinci Ulusal Mimarlık Hareketi etkisini
taşıyan konutların ilk kez envanterini sunmanın yanı sıra, bu konutların
biçimsel esin kaynaklarını da araştırmaktadır. Dönemin halen ayakta
kalabilmiş yapılarının büyük bir kısmı, plan cephe ve kütle artikülâsyonu
açısından biçimsel bir değerlendirmeye tabi tutulmuş, her bir konutun
yapım tarihlerinin de göz önünde bulundurulmasıyla gerçekleştirilen bir
sınıflandırma hedeflenmiştir (1).
FULL TEXT (PDF):
- 2
45-61