You are here

Home » Content

OSMANLI KRONİKLERİNDE KUDÜS ALGISI

THE PERCEPTION OF JERUSALEM IN THE OTTOMAN CHRONICLES

Journal Name:

  • Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Publication Year:

  • 2016
DOI: 
10.5505/pausbed.2016.64326

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Jerusalem, the holy center for three monotheistic religions, has been ruled by many states and nations throughout history. This importance which was given by earlier Islamic states also continued during Ottoman times. In this context, this study examines how Jerusalem was perceived by Ottoman chronicles. The perception of Jerusalem in the Ottoman chronicles is different before and after the conquest. It is explained materially and spiritually relationship of Jerusalem and Hagia Sophia in early Ottoman chronicles. The chronicles point out the title of Ottoman Sultans who sovereign and servant while explaining this relationship. They have described strongly services of Ottoman sultans for Jerusalem which was ruled in accordance with eastern politics. The religious importance of Jerusalem effects on appointments and classes of judges/qadis who adjudge in the city. As can be seen in this study, bedouins were the important fraction in Jerusalem and its neighbours. The judges was struggling with bedouins to protect both Muslim and non-muslims. Furthermore, Ottomans was intervening in internal affairs and religion disputes of Christians. Finally, Jerusalem which is focus of eastern question has been center of religion and politic conflicts due to the decline of Ottoman Empire.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Üç semavi dinin kutsal merkezlerinden birisi olan Kudüs tarih boyunca birçok devlet ve millet tarafından idare edilmiştir. Daha önceki Müslüman devletler için sahip olduğu önem Osmanlılar zamanında da devam etmiştir. Bu bağlamda bu çalışmanın konusu Osmanlıların büyük önem verdiği bir şehrin Osmanlı tarihçilerinin zihninde nasıl yer ettiğidir. Bu amaçla Osmanlı kronik yazarlarının Kudüs’e dair izlenimleri ve imgelemi incelenmiştir. Bu imgelemde Osmanlı kroniklerinde fetih öncesi ve sonrası Kudüs'e yüklenen anlamlar farklılık arz etmektedir. Fethi öncesi kroniklerde iki kutsal yerin, Kudüs (Beytü'l-Makdis/Haremü'ş-Şerif) ve Ayasofya'nın birbirleriyle olan maddi ve manevi ilişkileri konu edinilmektedir. Bu ilişki açıklanırken Osmanlı padişahlarının hâkim ve hadimliğine dikkat çekilmektedir. Fetih sonrası kroniklerde ise güçlü şekilde Osmanlı padişahlarının doğu siyasetine paralel şekilde idare ettiği Kudüs şehrine hizmetleri anlatılmaktadır. Kudüs'ün dini önemi, adaletin tesisinde başrol oynayan kadıların derecelerinde de etkili olurken, bunlar tevcihât haberlerine yansımıştır. Kroniklere yansıdığı şekliyle Kudüs ve çevresinde önemli hizip bedeviler idi. Kadılar hem gayrimüslimleri hem de Müslümanları bedevilerden korumak için çaba sarf ediyordu. Ayrıca Hıristiyanların kendi aralarındaki dini tartışmalar devletin siyaseten müdahalesini gerektiriyordu. Buna paralel şekilde doğu sorununun odak noktası olan Kudüs, Osmanlı devletinin zayıflamasına paralel şekilde siyasi ve dini çatışmaların merkezi olmuştur.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon pausbed-64326-research_article-dolu.pdf
  • 25
21
46
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Afyoncu, Erhan. Tanzimat Öncesi Osmanlı Tarihi Araştırma Rehberi, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2007.
Ahmed Câvid. (2000), Hadika-i Vekâyi´, Nşr. Adnan Baycar, TTK, Ankara.
Ahmed Vâsıf Efendi. (1994), Mehâsinü’l-Âsâr ve Hakâikü’l Ahbâr, Nşr. Mücteba İlgürel, TTK, Ankara.
Al Arabiat,Ghaleb A. (2000), Tarihü’l-Hayati’l-İctimâiyye f î Nâhiyeti’l-Kuds Eş-şerif fî Nısfi’l-Evvel Min Karni’l-Hâdî Aşar el-Hicrî/Es-sabî Aşar el- Milâdî,Yayınlanmamış Master Tezi, Câmiatü'l-Mu’tah,Ürdün.
Anonim Gazavâtnâme (1443-1444). (1978), Nşr. Halil İnalcık, Mevlûd Oğuz, TTK, Ankara.
Anonim Osmanlı Kroniği (1099-1116/1688-1704). (2000), Nşr. Abdulkadir Özcan, TTK, Ankara.
Anonim Osmanlı Kroniği (1299-1512). (2000), Nşr. Necdet Öztürk, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul.
Anonim Tevârih-i Âl-i Osman. (1992), (F. Giese neşrinden Nihad Azamat) İstanbul.
Arif el Arif. (2005), El Mufassal fî Târihi’l-Kuds, El Müesesetü’l-Arabiyye, Beyrut.
Aseli, Kamil Cemil. (2009), "Mahtûtâtu Fezâilü Beyti'l-Makdis", El-A'mâlü'l-Makdesiyyeh el-Kâmile, C.2, Vezâretü's-Sekkâfe, Amman.
Atalar, Münir. (1991), Osmanlı Devletinde Surre-i Hümâyûn Ve Surre Alayları, Diyanet İşleri Başkanlığı, Ankara.
Atik, Kayhan. (2001), Lütfi Paşa ve Tevârih-i Âl-i Osman, Kültür Bakanlığı, Ankara.
Avcı, Yasemin. (2004), Değişim Sürecinde Bir Osmanlı Kenti: Kudüs (1890–1914),Phoenix, Ankara.
Barbir, Karl K. (1980) Ottoman Rule In Damascus, 1708-1758, Princeton University Press, Princeton, New Jersey.
Celâl-zâde Mustafa. (1990), Selim-Name, Nşr. Ahmet Uğur, Mustafa Çuhadar, Kültür Bakanlığı 1000 Temel Eser/154 Ankara.
Cohen, Amnon.(1976), Ottoman Documents on the Jewish Community Of Jerusalem in the Sixteenth Century, Yad Izhak Ben-Zvi Publications, Jerusalem.
42
Osmanlı Kroniklerinde Kudüs Algısı
Cohen, Amnon. (1989), ''The Walls of Jerusalem'', The Islamic World from Classical to Modern Times; Essays in Honor of Bernard Lewis, Ed. Ch. Issawi C.E. Bosworth, R.Savory, A.L.Udovitch, Darwin Press, Princeton, 467-77.
Çelik, Celalettin. (2002), Şehirleşme ve Din, Çizgi Kitabevi, Konya.
Defterdar Sarı Mehmed Paşa. (1995), Zübde-i Vekayiât, Tahlil ve Metin (1066-1116/1656-1704), Nşr.Abdulkadir Özcan, TTK, Ankara.
Doumani, Beshara B. (1985), “Palestinian Islamic Court Records: A Source for Socieconomic History”, MESA Bülletin, 19/2, 155-172
Düstûrnâme-i Enverî Osmanlı Tarihi Kısmı (1299-1466). (2003), Nşr. Necdet Öztürk, Kitabevi, İstanbul.
El-Hanbelî, Mucireddîn. (1973), El Ünsü’l Celîl Bitârîhi’l-Kuds Ve’l-Halîl, Mektebetü’l-Muhtesib, C.1-2, Amman.
Erkan, Mustafa. DİA, 13, s. 439-440
Es-Sevariyye, Selîm Cumaʽ. (2009). El Hayâtü’l-İctimaiyye Fî Medîneti’l-Kuds (1750-1800), Dâru’l-âlem es-Sekkâfe li’n-Neşr ve’t-Tevziʽ, Amman.
Evliya Çelebi Seyahatnamesi (Topkapı Sarayı 308 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu-Dizini), (2003), 8.Kitap, Nşr. Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı, Robert Dankoff, YKY, İstanbul.
Eyyûbî. (1991), Menâkıb-ı Sultan Süleyman (Risâle-i Padişâh-nâme), Nşr. Mehmet Akkus, Kültür Bakanlığı, Ankara.
Farooqhi, Suraiya. (2008), Hacılar Ve Sultanlar (1517-1683), Tarih Vakfı Yurt Yay., İstanbul.
Gazavât-ı Sultan Murâd b.Mehemmed Hân İzladi ve Varna Savaşları (1443-1444)Üzerine Anonim Gazavâtnâme. (1978), Nşr. Halil İnalcık, Mevlûd Oğuz, TTK, Ankara.
Gelibolulu Mustafa ‛Âlî Efendi. (1997), Kitâbü’t-Târîh-i Künhü’l-Ahbâr, Nşr. Ahmet Uğur, Mustafa Çuhadar, Ahmet Gül, İbrahim Hakkı Çuhadar, C.1/1-2, Kayseri.
Guşe, Muhammed Hâşim. (2009), El-Kuds Fi'l-Ahdi'l-Osmâni 1516-1566, Vezâretü's-Sekkâfe, Amman.
Gündüz, İrfan. (1989), “Sadreddin Konevî’nin Eş-Şecereüt’n-Numaniyye Fi’d-Devleti’l-Osmaniyye’ye Yaptığı Şerhin Değerlendirilmesi”, Selçuk Dergisi, I.Sadreddin Konevi Özel Sayısı 4, Konya, 101-111
Hâdîdî, (1991), Tevârih-i Âl-i Osman, Nşr. Necdet Öztürk, M.Ü Edebiyat Fak. Yay., İstanbul 43
A.Dolu
Harman, Ömer Faruk, “Kudüs”, DİA, 26, 322-327.
Hasan Bey-zâde Ahmed Paşa. (2004). Hasan Bey-zâde Târîhi (926-1003/1520-1595), C.1-2, Nşr. Şevki Nezihi Aykut, TTK, Ankara.
Heyd, Uriel. (1960), Ottoman Documents On Palestine, Oxford University Press, London.
Hoca Sadettin Efendi. (1979), Tacü’t-Tevarih, C. 4-5, Nşr. İsmet Parmaksızoğlu Kültür Bakanlığı İstanbul.
İbn Battûta. (2014), İbn Battûta Seyahatnamesi, çev. A. Sait Aykut, YKY, İstanbul.
İbn Kemal. (1957), Tevârih-i Âl-i Osman VII. Defter, Nşr. Şerafettin Turan, TTK, Ankara.
İdris-i Bitlisî. (2001), Selim Şah-nâme, Nşr. Hicabi Kırlangıç, Kültür Bakanlığı, Ankara.
‛Îsâ-Zâde Târîhi (Metin ve Tahlil), (1996), Nşr. Ziya Yılmazer, İstanbul Fetih Cemiyeti, İstanbul
Kafadar, Cemal. (1993), “The Myth Of The Golden Age: Ottoman Historical Consciousness In The Post-Süleymânic Era” Süleymân The Second And His Time, Ed. Halil İnalcık, Cemal Kafadar, The Isıs Press, İstanbul, 37-48.
Kınalızade Ali Efendi, Devlet ve Aile Ahlakı, Nşr. Ahmet Kahraman, Tercüman 1001 Temel Eser, İstanbul.
Kıvâmî. (2007), Fetihnâme, Nşr. Ceyhun Vedat Uygur, YKY, İstanbul
Kreiser, Klaus. (2000), “The Place of Jerusalem In Ottoman Perception”, Ottoman Jerusalem The Living City: 1517-1917, 1, Ed.,Sylvia Auld, Robert Hillenbrand, Altajir World Islam Trust, London, 53-56
MacLean, Gerald M. (2004), The Rise of Oriental Travel: English Visitors to the Ottoman Empire, 1580-1720, Palgrave Macmillan, New York.
Mevlânâ Mehmed Neşrî. (2008), Cihânnümâ [Osmanlı Tarihi (1288-1485)], Nşr. Necdet Öztürk, Çamlıca, İstanbul.
Müneccimbaşı Ahmet Dede, Sahaif-ül-Ahbar fî Vekayi-ül-a´sâr, 1-2, çev. İsmail Erünsal, Tercüman 1001 Temel Eser.
Naîmâ Mustafa Efendi. (2007), Târih-i Na‛îmâ (Ravzatü’l-Hüseyn fî Hulâsati Ahbâri’l Hâfikayn), C. 1-4, Nşr. Mehmet İpşirli, TTK, Ankara.
Natsheh, Yusuf Said. (2009), “The Jerusalem Ottoman Wall “Its Importance, Features, and the Legends Associated with it” Abstracts, International Congress on: Al Quds during the Ottoman Era, Damascus, 22-25 June, 18-19.
Oruç Beğ Tarihi (Osmanlı Tarihi-1288-1502). (2008), Nşr. Necdet Öztürk, Çamlıca, İstanbul.
44
Osmanlı Kroniklerinde Kudüs Algısı
Özdemir Hüseyin vd. (Ed). (2009), Osmanlı Belgelerinde Filistin, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yay. İstanbul.
Peçevî İbrahim Efendi. (1980), Tarîh-i Peçevî, 1, Önsöz ve İndeks, Fahri Ç.Derin, Vahit Çubuk, Enderun Kitabevi, İstanbul
Râşid Mehmed Efendi. (2013), Târîh-i Râşid, Târîh-I Râşid Ve Zeyli, Nşr. Abdülkadir Özcan vd.,I-III, Klasik, İstanbul.
Rafeq, Abdul-Karim. (1966), The Province of Damascus 1723-1783, Khayats, Beirut.
Selâniki Mustafa Efendi. (1999), Tarih-i Selânikî (1003-1008/1595-1600), C. 2, Nşr. Mehmet İpşirli, TTK, Ankara
Sharon, Moshe. (1975), “The Political Role of The Bedouins in Palestine The Sixteenth And Seventeenth Centuries” Studies On Palestine During The Ottoman Period, Ed. Moshe Ma’oz, The Magnes Press,Jerusalem, 1-30.
Singer, Amy. (1996), Kadılar, Kullar, Kudüslü Köylüler, çev. Sema Bulutsuz, Tarih Vakfı Yurt Yay. İstanbul .
________________,Osmanlı’da Hayırseverlik, Kudüs’te Bir Haseki Sultan İmareti, çev. Dilek Şendil, Tarih Vakfı Yurt Yay., İstanbul 2004.
Solak-Zâde Mehmed Hemdemî Çelebî. (1989), Solak-Zâde Tarihi, C. 1-2, Nşr. Vahid Çubuk Kültür BakanlığıYay., Ankara.
Swartz, David. (2013), Kültür ve İktidar Pierre Boudieu'nün Sosyolojisi, çev. Elçin Gen, İletişim yay. İstanbul.
eker, Mehmet. (1997), Gelibolulu Mustafa Âlî Ve Mevâ´ıdü’n-Nefâis Fî Kavâ´ıdi’l’-Mecâlis, TTK, Ankara.
Şükrî-i Bitlisî. (1997), Selim-nâme, Nşr. Mustafa Argunşah, Erciyes Üniversitesi Yay., Kayseri.
Tomar, Cengiz. “Kudüs” (Memlükler Dönemi), DİA, 26, 332–334
Topçular Kâtibi ‛Abdulkâdir Efendi Tarihi (Metin ve Tahlîl). (2003), C. 1-2, Nşr. Ziya Yılmazer, TTK, Ankara.
Tursun Bey. (1977), Târîh-i Ebü’l-Feth, Nşr. A. Mertol Tulum, İstanbul Fetih Cemiyeti Bahaa matbaası, İstanbul.
Tütüncü, Mehmet. (2003), Turkish Jerusalem (1516-1917) Ottoman Inscriptions From Jerusalem And Other Palestinian Cities, Türkistan ve Azerbaycan Araştırma Merkezi, Haarleem, Netherlands.
Unan, Fahri. DİA, 29, s. 467-468.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. (2014), Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilâtı, TTK, Ankara.
45
A.Dolu
Yavuz, Hulusi. (2003), Yemen’de Osmanlı İdaresi ve Rûmûzî Târihi (923-1012/1517-1604), 1-2, TTK, Ankara.
Yerasimos, Stefanos. (2008), Konstantiniyye ve Ayasofya Efsaneleri, çev. Şirin Tekeli,İletişim Yay., İstanbul.
Ze’evi, Dror. (2000), 17. Yüzyılda Bir Osmanlı Sancağında Toplum ve Ekonomi, Tarih Vakfı Yurt Yay. İstanbul.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com