You are here

Home » Content

ERZURUMLU MUSTAFA DARÎR’İN EDEBİYAT VE KÜLTÜRÜMÜZE TESİRLERİ

MUSTAFA DARIR AND HIS IMPRESSIONS ON OUR LITERATURE AND CULTURE

Journal Name:

  • Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi

Publication Year:

  • 2014

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
I explained the short life of Darîr from Erzurum who was a master of fifteenth-century writers, wrote about Turkish language, literature and culture and I introduced his books in this article. Mainly I emphasized his impressions on language, literature and culture and writers who followed him. He was the first writer who wrote the life of Prophet Muhammed in form of poems and prose. Especially he was also the first poet who portrayed the birthday and life of Prophet Muhammed. I tried to show his impression on Suleyman Çelebi who was the writer of famous poem about birthday and life of Prophet Muhammed. He was the first writer who brought the tradition of “selected hadith form” from Arabic literature to Turkish literature.I also explained his impressions on following writers and especially Hatiboglu who was the writer of Farahname which is a forty selected hadith collection. I focused on his worthy contributions to our language.This modest writer is a very rich source and a model for our literature and culture. He also established a bond between Anatolian Turkish and Memluk Turkish.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Türk edebiyatında siyer yazma geleneği ve özellikle manzum ve mensur anlatım tarzında ilk olan Darîr, aynı zamanda mevlit yazma ve seçme hadis derleme geleneğini de başlatarak söz konusu türlerde telif edilen eserlere önderlik etmiştir. Makalede XIV. yüzyıl Türk dili, kültürü ve edebiyatının öncülerinden Erzurumlu Mustafa Darîr’in kısaca hayatı ve eserleri verildikten sonra Darîr’in, meşhur mevlit yazarı Süleyman Çelebi’ye, mevlit geleneğine ve seçme hadis derlemelerine, özellikle Ferahname yazarı Hatiboğlu’na etkisi üzerinde duruldu. Ayrıca Memlük Türkçesi ile Eski Anadolu Türkçesi arasında bağ kurulmasına da vesile olan bu mütevazi yazarın eserleriyle Türk diline, edebiyatına ve kültürüne katkısı ve model oluşu konusu işlendi.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-erzurumlu-mustafa-daririn-edebiyat-kulturumuze-tesirleri.pdf
  • 32
65
78
  • Turkish

REFERENCES

References: 

ALTUN, Nesrin (1996), Erzurumlu Darîr’in Fütuhu’ş-Şam Tercümesi (açıklamalı dizin) AZ
, C I-II , İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü; Yök Tez
Merkezi, nr: 53563, (Yayınlanmamış doktora tezi).
ASIM, Necip (1916), "Mısır'da Yazılmış Türkmence Kitap", Darü’l-fünun Edebiyat
Fakültesi Mecmuası, C 1/1, İstanbul: Edebiyat Fak. Yay.
BANARLI, Nihat Sami (1971), Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, C 1, İstanbul: MEB Yay.
BEYGU, Abdurrahim Şerif, (1936), Erzurum Tarihi, Anıtları, Kitabeleri, İstanbul: Bozkurt
Yay.
BİLGİN, Azmi (2006), “Nehcü’l-feradis”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.
BLOCHET, Edgard (1923), Catalogue des Manuscrits Turcs, C I , 2 3-24, Paris:
Bibliotheque Nationale.
COŞAN, Esat (1965), Hatiboğlu Mehmed ve Eserleri, Ankara: AÜ İlahiyat Fakültesi
(Yayınlanmamış doktora tezi)
DARİR, Mustafa (790/1388) Siretü'n-nebi: Tercümetü'z-Zarir, Topkapı Sarayı Ktp.,
Koğuşlar, nr. 1001; TSMK, Koğuşlar, nr. 993; Darîr, Mustafa, (795/ 1393)
Fütühu'ş-Şam Tercümesi, Millet Ktp., Ali Emîrî, Tarih, nr. 434.
ECKMANN, Janos (1965), "Memlûk Kıpçakçasının Oğuzcalaşmasına Dair", Türk Dili
Araştırmaları Yıllığı – Belleten 1964: 35-41, Ankara: TDK Yay.
ERKAN, Mustafa (1986), Siretü'n-nebî: Tercümetü'z-Zarîr, Ankara: AÜ Sosyal Bilimler
Enstitüsü (Yayınlanmamış doktora tezi); Erkan, Mustafa, (1993), “Darîr”, DİA, C.
8, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.; Erkan, Mustafa, (2009) “Siretü’n-Nebî”,
DİA, C. 37, İstanbul: TDV Yay.; Erkan, Mustafa(1995), “Ferahname”, DİA, C. 12,
İstanbul: TDV Yay.
FAYDA, Mustafa (1999a) “İbn Hişâm” DİA, C. 20, İstanbul: TDV Yay.; Fayda, Mustafa,
(1999b) “İbn İshak”, DİA, C. 20, İstanbul: TDV Yay.; Fayda, Mustafa, (2012),
“Vakıdî”, DİA, C 42, İstanbul: TDV Yay.
GÜRTUNCA, Ömer Faruk (1977), Mustafa Darîr, Kitâb-ı Siyer-i Nebî: Peygamber
Efendimizin Hayatı, C I-III, İstanbul: Sağlam Kitabevi Yay.
GÖLPINARLI, Abdülbaki (1972), Mevlânâ Müzesi Yazmalar Katalogu, III, Ankara:
Mevlana Müzesi Yay.
İNAN, Abdülkadir (1953), "XIII-XV. Yüzyıllarda Mısır'da Oğuz-Türkmen ve Kıpçak
Lehçeleri ve Halis Türkçe", Türk Dili Araştırmaları Yıllığı – Belleten 1953: 53-71,
Ankara: TDK Yay.
KARAHAN, Abdülkadir (1977), “İslam- Türk Edebiyatında Kırk Hadislerin Doğuşu,
Gelişmesi ve Yayılması”, Kırk Hadis, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
KARAHAN, Leyla, (1994), Eruzurumlu Darîr, Kıssa-i Yûsuf: Yûsuf u Züleyhâ, Ankara:
Türk Dil Kurumu Yay.
7_8_ _____________________________________________________ Mustafa ERKAN
KARATAY, Fehmi Ethem (1961), Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar
Katalogu, C I, 164-165, 334-337, İstanbul: Topkapı Sarayı Müzesi Yay.
KAYA, Önal (1981), Fütühu'ş-Şam Tercümesi I, 1-75b varakları Arası, Ankara: AÜ
DTCF, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).
KIRCI, Emine (1991), Erzurum'lu Kadı Mustafa Darîr'in Siretü'n-Nebi Adlı Eserinde Dinî
ve Tasavvufî Unsurlar, Ankara: Gazi Üniversitesi;Yök Tez Merkezi nr: 17938,
(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).
KOCATÜRK, Vasfi Mahir (1970), Türk Edebiyatı Tarihi, Ankara: Edebiyat Yayınevi Yay.
KORKMAZ, Zeynep (1983), "Erzurumlu Darîr ve Memlûk Türkçesinin Oğuzcalaşmasındaki
Yeri", Şükrü Elçin Armağanı, Ankara: Hacettepe Üni. Yay.
KÖPRÜLÜ, M. Fuad (1933), "Anadolu'da Türk Dili ve Edebiyatının Tekâmülüne Umumî
Bir Bakış", Yeni Türk Mecmuası, I/4, s. 287, İstanbul.; Köprülü, M. F. (1979),
“Azeri Edebiyatının Tekâmülü”, İA, C 2, İstanbul: MEB Yay.
RİEU, P. Charles (1888), Cataloque of the Turkish Manuscripts in the Bristish Museum,
London.
TANINDI, Zeren (1984), Siyer-i Nebî İslam Tasvir Sanatında Hz. Muhammed'in Hayatı,
İstanbul: Hürriyet Vakfı Yay.
TEKİNDAĞ, M. C. Şahabeddin (1961), Berkuk Devrinde Memlük Sultanlığı, İstanbul, s.
55-67; Tekindağ, Şahabeddin (1992), “Berkuk”, DİA, C. 5, İstanbul: TDV Yay.
TOGAN, Zeki Velidi (1970), Umumi Türk Tarihine Giriş, İstanbul: İÜ Edebiyat Fakültesi
Yay., 2. bs.
Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, (1946), C II, 195-196, İstanbul: Dergâh Yay.
YAVUZ, Kemal (1984), "Erzurumlu Darîr, Hayatı, Eserleri ve Siyerindeki Manzumelerin
Muhtevası”, Millî Kültür, sy. 46, 37-40, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
YETİŞ, Kâzım (1981), “Türkiyat Enstitüsü Kütüphanesindeki Tezlerin Bibliyografyası I”,
Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C XXIII, İstanbul: İÜ Edebiyat Fak. Yay.
YINANÇ, Mükrimin Halil (1940), "Akkoyunlular", İA, C 1, İstanbul: MEB Yay.
YILDIRIM, Selahattin- Yılmaz, Necdet (2001), Darîr Mustaf Efendi, Yüz Hadis Yüz
Hikâye, İstanbul: Darülhadis Yay.
YİĞİT, Mehmet (1985), Erzurumlu Darîr, Fütuhu’ş-Şam Tercümesi ve Nüshaları Üzerine”,
Türk Kültürü Araştırmaları, C XXII/ 1-2, Ankara: Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü
Yay.; Yiğit, Mehmet, (1981), Fütühu'ş-Şam Tercümesi, Ankara: AÜ DTCF,
(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com