You are here

Home » Content

15. YÜZYIL ŞAİRLERİNDEN DİYARBAKIRLI HALÎLÎ'NİN ŞİİRLERİ

THE POEMS OF HALÎLÎ WHO IS A 15th CENTURY POET FROM DIYARBAKIR

Journal Name:

  • Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi

Publication Year:

  • 2015

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Poems of certain poets' divans that we don't currently have in Classical Turkish Literature are confronted by us on the poem journals. One of these poets is Halîlî who is a well-known poet of the 15th century with his Firkat-nâme (Separation-epistle) and who is from Diyarbakır. Halîlî's poems on major poem journals were mentioned in some academic studies before. We saw that there are Halîlî's poems which are not included in previous publications on the journal numbered 13450 over which we prepared postgraduate thesis and which is in the library of Koyunoğlu Museum. Furthermore, as some poems that belong to Halîlî on journals are also included in his Firkat-nâme, it has been necessary to separate poems in this work of art and find out his other poems by scanning journals again. In our study, Halîlî's poems other than Firkat-nâme have been found out by scanning journals, it has been determined that these poems belong to him and comparative texts of the poems have been presented.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Klasik Türk edebiyatında divanı bugün için elimizde bulunmayan kimi şairlerin şiirleri, şiir mecmualarında karşımıza çıkmaktadır. Bu şairlerden biri de Firkat-nâme'si ile tanınan, 15. yüzyıl şairi Diyarbakırlı Halîlî'dir. Halîlî'nin belli başlı mecmualardaki şiirleri daha önce bazı akademik çalışmalara konu edilmişti. Üzerine yüksek lisans tezi hazırladığımız Koyunoğlu Müzesi Kütüphanesinde bulunan 13450 numaralı mecmuada Halîlî'nin, önceki yayımlarda bulunmayan şiirlerinin olduğunu gördük. Ayrıca, mecmualarda Halîlî'ye ait bazı şiirlerin onun Firkat-nâme'sinde geçen şiirler olması sebebiyle bu eserdeki şiirlerin ayrılması ve mecmuaların yeniden taranarak diğer şiirlerinin belirlenmesi gerekmekteydi. Çalışmamızda Halîlî'nin Firkat-nâme dışındaki şiirleri mecmualar taranarak tespit edilmiş, bu şiirlerin ona aidiyeti saptanmış ve şiirlerin karşılaştırmalı metni verilmiştir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-15-yuzyil-sairlerinden-diyarbakirli-halilinin-siirleri.pdf
  • 34
1
88
  • Turkish

REFERENCES

References: 

AKBAYAR, Nuri (haz.) (1996). Mehmed Süreyya Sicill-i Osmânî C. II, İstanbul:
Tarih Vakfı Yurt Yay.
AKÇAY, Gülçiçek (2013). "Diyarbakırlı Halîlî ve Kaside-i Pend-nâme'si". VIII.
Klasik Türk Edebiyatı Sempozyumu (Ali Emîrî Çalıştayı) Bildirileri 15-17 Kasım
2012. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi. 1-13.
http://bys.trakya.edu.tr/file/download/51082329/, [01.09.2015].
ALICI, Lütfi (2010). Halîlî-i Marcaşî Dîvânçe ve Etvâr-ı Sebca (Tenkitli Metin-
Tıpkıbasım), Kahramanmaraş: Ukde Kitaplığı.
ALICI, Lütfi-TANIDIR ALICI, Gülcan (haz.) (2012). Halîlî-i Marcaşî Ravzatü'lÎmân
(Tenkitli Metin-Sözlük-Tıpkıbasım), Kahramanmaraş: Ukde Kitaplığı.
ALİ EMÎRÎ (1328). Tezkire-i Şu carâ-yı Âmid, İstanbul: Matbaa-i Amedî.
ALTUNTAŞ, Halil-ŞAHİN, Muzaffer (haz.) (2011). Kur'an-ı Kerim Meali, Ankara:
Diyanet İşleri Başkanlığı Yay. http://kuran.diyanet.gov.tr/kuran_meal.pdf,
[23.07.2015].
ATİK, Hikmet (2003). Nakşî Ali Akkirmanî Dîvânı (Inceleme-Metin). Doktora Tezi.
Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
AYAN, Hüseyin (haz.) (1990). NesîmîDîvânı, Ankara: Akçağ Yay.
15. Yüzyıl Şairlerinden Diyarbakırlı Halîlî'nin Şiirleri 85
BEYSANOĞLU, Şevket (1996). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları I. Cilt
Ankara: San Matbaası.
Câmicü'l-Me°ânî, Nuruosmaniye Kütüphanesi, No: 4094, vr. 170a-172b.
CANIM, Rıdvan (haz) (2000). Latîfî Tezkiretü'ş-Şu°arâ ve Tabsıratü'n-Nuzemâ
(Inceleme-Metin), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay.
ÇAKIR, Müjgân (2007). "Bitlis Nam Şehirden Bir Şair: Halîlî Şiirleri ve Şairliği
Üzerine Tespitler". II. V an Gölü Havzası Sempozyumu 04-07 Eylül 2006, (ed.
Oktay Belli). Ankara: Bitlis Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Kültür Yay.
401-420.
DONUK, Suat (2011). Süleymaniye Kütüphanesi Ali Nihat Tarlan Bölümü 59
Numarada Kayıtlı Mecmû °a-i Eş°âr isimli Şiir Mecmuası (1b-70a) (Çevriyazılı,
Tenkitli Metin). Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü.
DUYAR, Hidayet (2007). Koyunoğlu Müzesi Kütüphanesindeki 11452, 12548,
13596 Numaralı Şiir Mecmualarının Tanıtımı ve 13596 Numaralı Mecmuanın
Metni. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü.
EĞRİDİRLİ HACI KEMAL, Câmicü'n-Nezâ'ir, Beyazıt Devlet Kütüphanesi, No.
5782.
EKİNCİ, Ramazan (haz.) (2013). Hâfız Hüseyin Ayvansarayî Vefeyât-ı Ayvansarayî
(Inceleme-Tenkitli Metin), İstanbul: Buhara Yay.
ERGİN, Muharrem (1949). "Câmi Cü'l-Mecânî'deki Türkçe Şiirler", TDED, III (2¬
3): 539-569.
http://www.journals.istanbul.edu.tr/iutded/article/view/1023016080,
[07.02.2015].
ERGUN, Sadeddin Nüzhet (1936). Türk Şairleri C. II-III, İstanbul: Bozkurt
Basımevi.
ERTEK MORKOÇ, Yasemin (2003). Eğridirli Hacı Kemal'in Câmi'ü'n-Nezâ'ir'i.
Doktora Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
FEVZİYE ABDULLAH (2001). "Halîlî". İslam Ansiklopedisi C. V/I, Eskişehir: Millî
Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları. 162-164.
GALİTEKİN, Ahmed Nezih (haz.) (2001). Hadîkatü'l-Cevâmic, İstanbul: İşaret
Yay.
GIBB, E. J. Wilkinson (1999). Osmanlı Şiir Tarihi C. I-II (çev. Ali Çavuşoğlu),
Ankara: Akçağ Yay.
GIYNAŞ, Kâmil Ali (2013). Pervâne Bey Mecmû°ası (İnceleme-Metin). Doktora
Tezi. Yozgat: Bozok Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
8_6 Ahmet KAVAKLIYAZI
GIYNAŞ, Kâmil Ali (haz.) (2014). Pervâne Bey Mecmû'ası C. I-II-III, İstanbul:
Akademik Kitaplar.
GÖLPINARLI, Abdülbaki (1971). Mevlana Müzesi Yazmalar Kataloğu C. II,
Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yay.
GÜLSEREN, Cemil (1990). Halîlî: Firkat-nâme (XV. yüzyıl), (Dil Özellikleri-Metin-
Seçmeli Sözlük) Yüksek Lisans Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü.
GÜLSEREN, Cemil (1999). "15. Yüzyıl Şairi Halîlî ve Orijinal Bir Mesnevi: Fürkatnâme",
Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, I (3): 45-53.
http://acikerisim.aku.edu.tr:8080/xmlui/handle/11630/3060?show=full,
[18.09.2015].
GÜMÜŞ, Ahmet Kemal (2012). Mecmûca-i Nezâ'ir (vr. 50b-100a) (Hasan Hüsnü
Paşa No: 1031) (İnceleme-Tenkitli Metin). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul:
Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
HAYRETÎ MEHMED ÇELEBİ VARDARÎ, Dîvân, Millî Kütüphane, No: 4498, vr.
88b.
İSEN, Mustafa (1994). Künhü'l-Ahbar'ın Tezkire Kısmı, Ankara: Atatürk Kültür
Merkezi Başkanlığı Yay.
KAF-ZÂDE FAİZİ, Zübdetü'l-Eş°âr, Süleymaniye Kütüphanesi, Şehit Ali Paşa
Koleksiyonu, No. 1877.
KALYON, Abuzer (2011). Peşteli Hisâlî Metâlicü'n-Nezâ'ir II. Cilt (İnceleme-
Metin). Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KARADAĞ, Selman (2011). Millî Kütüphane 2860 Numaralı Şiir Mecmuası
(İnceleme-Transkripsiyonlu Metin). Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KARATEKE, Hakan T. (1995). İşkodra Şairleri ve Ali Emîrî'nin Diğer Eserleri,
İstanbul: Enderun Kitabevi.
KÂTİP ÇELEBİ (2014). Keşfü'z-Zünûn C. I (çev. Rüştü Balcı), İstanbul: Tarih
Vakfı Yurt Yay.
KAVAKLIYAZI, Ahmet (2010). Koyunoğlu Müzesi Kütüphanesindeki 13450
Numaralı Mecmuanın Transkripsiyonlu Metni. Yüksek Lisans Tezi. Konya:
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KAYA, Bilge (2003). Hisâlî Hayatı Eserleri ve Metâli'ü'n-Nezâ'ir Adlı Eserinin
Birinci Cildi (İnceleme-Metin). Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü.
KAYABAŞI, Bekir (1997). Kaf-zâde Fâizî'nin Zübdetü'l-Eşcâr'ı. Doktora Tezi.
Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
15. Yüzyıl Şairlerinden Diyarbakırlı Halîlî'nin Şiirleri 87
KAZAN NAS, Şevkiye (haz.) (2011). Celîlî Dîvânı (İnceleme-Metin), Isparta:
Fakülte Kitabevi.
KILIÇ, Filiz (haz.) (2010). Âşık Çelebi Meşâcirü'ş-Şucarâ (İnceleme-Metin) C. III,
İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.
KIRKIL, Harun (2005). Halîl, Hayatı, Eserleri ve Ravzatül-Îmân İsimli Eserlerinin
Metin Tetkiki. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü.
KIRKIL, Harun (2006). "Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatında Derviş-nâmeler ve
Konyalı Mustafa b. Yusuf'a (Halîl) Ait Bir Derviş-nâme", Tasavvuf: İlmi ve
Akademik Araştırma Dergisi, VII (16). 235-246.
http://www.tasavvufakademi.com/?bolum=ayrinti&no = 615, [19.09.2015].
KÖKSAL, M. Fatih (2001). Edirneli Nazmî Mecma'ü'n-Nezâ'ir (İnceleme-Tenkitli
Metin). Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KÖKSAL, M. Fatih (2012). Eski Türk Edebiyatında Tenkit ve Teori, İstanbul: Kesit
Yay.
KUCUR, Sadi S. (2008). Üsküdar Nalçacı Şeyh Halîl Efendi Tekkesi Haziresi
Mezartaşları. Uluslararası Üsküdar Sempozyumu V, 1-5 Kasım 2007 Bildiriler.
C. II, (ed. Coşkun Yılmaz). İstanbul: Üsküdar Belediyesi. 329-378.
https://marmara.academia.edu/SadiSKucur, [11.09.2015].
KURNAZ, Cemal-TATCI, Mustafa (haz.) (2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i
Nâilî Dîvân Şairlerinin Muhtasar Biyografileri C. I , Ankara: Bizim Büro Yay.
KUT ALPAY, Günay (1978). "Fürkat-nâme", Türk Dili Araştırmaları Yıllığı
(Belleten 1977): 333-353.
http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_sureli&view=sureli&kategori1 = maka
leg&kelime1=284, [30.09.2015]
KUTLUK, İbrahim (haz.) (1989). Kınalı-zâde Hasan Çelebi Tezkiretü'ş-Şucarâ C.
I, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
KUTLUK, İbrahim (haz.) (1997). Beyânî Tezkiretü'ş-Şu°arâ, Ankara: Türk Tarih
Kurumu Yay.
Mecmû °a-i Eş°âr, Koyunoğlu Müzesi Kütüphanesi, No: 11452, vr. 28b.
Mecmûca-i Eşcâr, Millî Kütüphane, No. 3628. vr. 14b.
Mecmû ca-i Eşcâr, Millî Kütüphane, No: 2006, vr. 78a-b.
Mecmû ca-i Eşcâr, Millî Kütüphane, No: 2907, vr. 20a.
Mecmû °a-i Nezâ 'ir, Mevlana Müzesi, No: 2456, vr. ?
MUHAMMED EZ-ZİHNÎ İBNÜ'L-FERRAŞ ALÎ, Dîvân-ı (Mecmû ca) Eşcâr,
Koyunoğlu Müzesi Kütüphanesi, No. 13450.
8_8 Ahmet KAVAKLIYAZI
MÜSTAKÎM-ZÂDE SÜLEYMAN SADEDDİN EFENDİ (2000). Mecelletü'n-Nisâb
(Tıpkıbasım), Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
ÖZCAN, Abdülkadir (haz.) (1989). Şakâ'ik-ı Nucmâniye ve Zeyilleri I-Mecdî
Mehmed Efendi Hadâ'iku'ş-Şakâ'ik, İstanbul: Çağrı Yay.
ÖZGÜL, M. Kayahan (haz.) (2000). İbnü'l-Emin Mahmud Kemal İnal Son Asır
Türk Şairleri (Kemâlü'ş-Şu°arâ) C. II, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi
Başkanlığı Yay.
SEHÎ BEY (1307). Tezkire-i Sehî, İstanbul: Matbaa-i Amedî.
SOLMAZ, Süleyman (2005). Ahdî ve Gülşen-i Şucarâ'sı (İnceleme-Metin),
Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay.
ŞEMSEDDİN SÂMÎ (1308). Kâmûsü'l-Aclâm C. III, İstanbul: Mihran Matbaası.
TATCI, Mustafa-KURNAZ, Cemal (haz.) (2009). Bursalı Mehmed Tâhir Osmanlı
Müellifleri I-III ve Ahmed Remzi Akyürek Miftâhu'l-Kütüb ve Esâmî-i Müellifîn
Fihristi, Ankara: Bizim Büro Yay.
TAVUKÇU, Orhan Kemal (1993). Halîlî, Firkat-nâme (İnceleme-Metin). Yüksek
Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
TAVUKÇU, Orhan Kemal (2004). "Türk Edebiyatında Firâk-Nâme Adlı Eserler".
Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi = Journal of Turkish Cultural Studies, (10):
89-122.
TAVUKÇU, Orhan Kemal (2007). "Ayrılığın Terennümü: Eski Türk Edebiyatında
Firâk-nâmeler", Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, V (10): 197-220.
http://www.talid.org/downloadPDF.aspx?filename=257.pdf, [07.02.2015].
TAYYİB, Dîvân, Millî Kütüphane, No. FB 437, vr. 46a.
TILFARLIOĞLU, Musa (2011). Süleymaniye Kütüphanesi Ali Nihat Tarlan
Bölümü 59 Numarada Kayıtlı Mecmû°a-i Eş°âr İsimli Şiir Mecmuası (71a-
140b) (Çevriyazılı, Tenkitli Metin). Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
TUNÇ, Semra (2005). "Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Revan 1985
Numaralı Şiir Mecmuası", Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (18): 11-87.
TURGUT, Elif (2013). 16. Yüzyıla Ait Bir Şiir Mecmuasının İncelenmesi (1b-50a).
Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü.
ÜNVER, İsmail (1993). "Çevriyazıda Yazım Birliği Üzerine Öneriler", Türkoloji
Dergisi, XI (1), 51-89.
YILMAZ, Mehmet (2013). Kültürümüzde Ayet ve Hadisler (Ansiklopedik Sözlük),
İstanbul: Kesit Yay.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com