You are here

Sosyal Hizmete Kültürel Yaklaşım: 2011 Van Depremi Örneği

Cultural Approach to Social Work: A Case Study of the 2011 Van Earthquake

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
In Turkey, social work has been institutionalized as a part of the modernization aim, and its relationship with society has been organized according to universalist assumptions of this modernizing effort. As a result, with various aspects of culture such as language, religions, customs, tradition and daily life practices, transformation of “non-universal” and “pre-modern” qualities have been accepted as the primary aim of social work. This resulted in ignorance and indifference regarding the “local”, “cultural” and “traditional” qualities, and created some defects and deficiencies in terms of social services. In this article, the importance of culture in the field of social work is underlined drawing support from discussions held in other social sciences and social theory. Based on observations collected during social work in the region short after Van Earthquake in 2011, we present the mentioned deficiencies and their probable solutions. Accordingly, social workers have to know and respect the applicants’ language, religion, customs, and needs, and to communicate with them as “helpful friends” rather than “modernizing outsiders”. Without knowing the cultural codes of daily life in the region, none can contribute to the post-traumatic normalization process.
Abstract (Original Language): 
Türkiye’de sosyal hizmet, toplumu modernleştirme hedefinin bir parçası olarak kurumlaşmış, toplumla ilişkisini de modernleştirme çabasının evrenselci varsayımlarına uygun olarak kurmuştur. Bu durumun sonucunda kültürün dil, din, adet, gelenek ve günlük alışkanlıklar gibi farklı cephelerinde, “evrensel” ve “modern” olmayan özelliklerin dönüştürülmesi, topluma sosyal hizmet götürülmesinde öncelikli görev sayılmıştır. Bu da, “yerel”, “kültürel” ve “geleneksel” özelliklerin görülmemesi ve göz ardı edilmesi gibi sonuçlar doğurmuş, kültürel dokunun kavranamaması sebebiyle sosyal hizmet götürme sürecinde çeşitli aksaklıklar ortaya çıkmıştır. Bu makalede, sosyal hizmet alanında kültürel farklılıkların önemi, diğer sosyal bilimlerdeki ve sosyal teorideki tartışmalardan da destek alınarak ortaya konmuş, 2011 Van Depremi sürecinde bölgede yapılan sosyal çalışma sırasındaki gözlemler üzerinden, sözü geçen aksaklıklar ve bunların giderilme yolları gösterilmeye çalışılmıştır. Buna göre sosyal çalışmacıların, müracaatçıların dil, din, adet ve ihtiyaçlarını bilmesi ve bunlara saygılı davranması, onlarla “modernleştirici yabancılar” olarak değil “yardımcı tanıdıklar” olarak iletişim kurması gerekmektedir. Travma sonrası normale dönme sürecine ancak bölgedeki normal günlük hayatın kültürel kodları bilinerek katkıda bulunulabilir.
FULL TEXT (PDF): 
105-144

REFERENCES

References: 

Acar H. ve Duyan, G. Ç. (2003). Dünyada sosyal hizmet mesleğinin ortaya çıkışı ve
gelişimi. Toplum ve Sosyal Hizmet (Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu
Yayını), 14 (1), 1-19.
Akman, Y. ve Gündoğdu, M. (2002). Türkiye-Marmara depremi sonrası gerçekleştirilen
psikolojik destek çalışmaları. Journal of Qafqaz University, 9 (1), http://journal.
qu.edu.az/article_pdf/1028_325.pdf.
Akbaş, E. (2003). Kültürel sembollerini yorumsamacı bir bakış açısıyla okuma ve
sosyal hizmet ilişkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 14 (1), 20-24.
Akbaş, E. (2007). Bir disiplin aracı olarak sosyal hizmetler. Sosyal Politikalar Dergisi,
2; Sosyal Siyaset Kürsüsü, http://www.sosyalsiyaset.net/documents/soyal_hizmetler.htm.
Aktaş, A. M. (2000). Kriz döneminde sosyal refah hizmetleri ve hizmet organizas142
Sosyoloji Dergisi, 2013/1, 3. Dizi, 26. Sayı
yonlarının değerlendirilmesi. Kriz Dergisi, 8 (2), 27-37.
Aktaş, A. M. (2003). Kriz durumlarında sosyal hizmet müdahalesi. Kriz Dergisi,
11 (3), 37-44.
Arama Kurtarma Derneği (AKUT) (ts.). Deprem eğitimi el kitabı.
Babalıoğlu, N. (Şubat 2001). Afetlerde ruhsal yardım. (Ed.) Serdar Esin, Türkan
Oğuzhan, Kader Cengiz Kaya, Toker Ergüder, Ayşegül Taylan Özkan ve İzzet Yüksel.
Afetlerde Sağlık Hizmetleri Yönetimi (24-28 Ekim 2000-Yalova) Kurs Notları içinde (s.
130-146). Ankara: Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü.
Barker, R. L. (1995). Milestones in the development of social work and social
welfare 1900 to 1950. The social work dictionary (3. Bs.), National Association of Social
Workers (NASW) Press.
Barth, F. (Der.) (2001). Etnik gruplar ve sınırları –kültürel farklılığın toplumsal
organizasyonu–. Ayhan Kaya ve Seda Gürkan (Çev.). İstanbul: Bağlam.
Budak, A., Uysal, H. ve Aydın, A. C. (2004). Kırsal yapıların deprem karşısındaki
davranışı. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 35 (3-4), 209-219.
Demirel, S. (2010). Deprem ve psiko-sosyal destek programları. Manevi Sosyal
Hizmet, (12 Mart), http://www.manevisosyalhizmet.com/?p=525, 27.12.2011.
Dinçer, Ö. (1998). Stratejik yönetim ve işletme politikası, 5. Baskı, İstanbul: Beta, s.
128’den akt. Handan Temizel, Erol Turan ve Metehan Temizel (2008), Küresel işletmecilikte
ülkelerin sosyo-kültürel yapılarından kaynaklanan sorunlar. Selçuk Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 459-474.
Duyan, V., Sayar, Ö. Ö. ve Özbulut, M. (2008). Sosyal hizmeti tanımak ve anlamak.
Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği.
Duyan V. (2010). Sosyal hizmet: temelleri-yaklaşımları-müdahale yöntemleri. Ankara:
Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği.
Erdentuğ, N. (1971). Modernleşme çabalarında dikkate alınması gereken eğitim’e
ilişkin temel hususlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4 (1), 1-4.
Giddens, A. (2005). Sosyal teorinin temel problemleri: Sosyal analizde eylem, yapı ve
çelişki. Ü. Tatlıcan (Çev.). İstanbul: Paradigma.
Güler, Ç. ve Çobanoğlu, Z. (1994). Afetler. Ankara: Sağlık Bakanlığı.
Işıklı, S. (2001). Deprem ve travma, Toplum ve Bilim, 90, Güz, 105-113.
İleri, M. ve Ali, S. (2001). Deprem ve deprem psikolojisi, seminer raporu.
İşmen, A. E. (2006). Depremin psikolojik etkileri: daha az zarar görmek mümkün
mü? Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (1), 349-362.
Koçu, N. ve Korkmaz, S. Z. (2004). Kerpiç malzeme ile üretilen yapılarda deprem
etkilerinin tespiti. TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, 2. Ulusal
Yapı Malzemesi Kongresi, 6-8 Ekim, İstanbul, s. 52-62 (ayrı basım, s. 1-11).
Yaman, Akyurt / Sosyal Hizmete Kültürel Yaklaşım 143
Kongar, E. (1972) Sosyal çalışmaya giriş. Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği.
Limoncu, S. ve Bayülgen, C. (2005). Türkiye’de afet sonrası yaşanan barınma
sorunları. Megaron Y.T.Ü. Mim. Fak. E-Dergisi, 1 (1), 24-26.
Mannheim K. (2004), İdeoloji ve ütopya. Mehmet Okyayuz (Çev.), 2. Baskı, Ankara:
Epos.
Morris, M. W., Leung, K., Ames D. ve Lickel B. (1999). Views from inside and
outside: integrating emic and etic insights about culture and justice judgment. Academy
of Management Review, 24 (4), 781-796.
Mutlu, E. C. (1999). Uluslararası işletmecilik, İstanbul: Beta.
Onat, Ü. (2001). Sosyal hizmet eğitiminde makro yaklaşım ve toplum organizasyonu.
Toplum ve Sosyal Hizmet, 12 (3), 103-108.
Özdalga, E. (Ed.) (2009). Tarihsel sosyoloji, Ankara: Doğu Batı.
Özdemir, U. (2000). Sosyal hizmet uygulamasının genel çerçevesi. Toplum ve Sosyal
Hizmet, 1 (10), 100-110.
Özdemir, U., Soykan, A., Doğan, S., Arıkan, R. N., Ayaz, H., Aygör, B., İnce, E.,
Küçüktepepınar, F. ve Kumbasar, H. (2002). Bir üniversite hastanesine sevk edilen
depremzedelere yönelik multidisipliner ekip çalışması uygulamaları. Kriz Dergisi, 10
(2): 9-16.
Özlem, D. (2001). Evrenselcilik mitosu ve sosyal bilimler. Sosyal bilimleri yeniden
düşünmek içinde (s. 53-66), Defter ve Toplum ve Bilim Ortak Çalışma Grubu, 2.
Baskı, İstanbul: Metis.
Piaget, J. (1974). Need and significance of cross-cultural studies in genetic psychology.
J. W. Berry ve P. R. Dasen (Ed.), Culture and cognition: readings in cross-cultural
psychology içinde. Londra: Methuen.
Pincha, C. (2009), Toplumsal cinsiyete duyarlı afet yönetimi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi.
Sargut, A. S. (2010). Kültürler arası farklılaşma ve yönetim (3. Bs.), Ankara: İmge.
Seyyar, A. (2010). Afetlerin kişiler üzerine psiko-sosyal etkileri ve manevî sosyal
hizmet uygulamaları. İstanbul’un afetlerden zarar görebilirliği–2010 Sempozyumu (4-5
Ekim 2010), İstanbul, http://www.sosyalsiyaset.net/documents/30092010.asp.
Şahin, F. (1999). Sosyal hizmetin doğası ve paradigmaları. Nesrin G. Koşar ve Veli
Duyan (Ed.), Prof. Dr. Sema Kut’a armağan kitabı: yaşam boyu sosyal hizmet içinde (s.
60-74). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu.
Şeker, A. (2009) 101 soruda sosyal çalışma ve sosyal hizmetler, Ankara: Sosyal Hizmetler
Araştırma, Belgeleme, Eğitim Vakfı (SABEV).
Şengün, H. (2007). Afet yönetimi sistemi ve Marmara Depremi sonrasında yaşananlar.
Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
144 Sosyoloji Dergisi, 2013/1, 3. Dizi, 26. Sayı
Şişman, Y. (Ed.). (2010). Sosyal hizmete giriş. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
Açıköğretim Fakültesi.
Tatlıpınar, E. (2011). Metin Yeğin: Türkiye’nin ilk ‘komünü’ Viranşehir’de kuruluyor.
Akşam, 21 Mayıs 2011, http://www.aksam.com.tr/ekler/pazar/turkiyenin-ilk-komunu-
viransehirde-kuruluyor--42033h/haber-42033.
Temizel, H., Turan E., Temizel M. (2008). Küresel işletmecilikte ülkelerin sosyo-kültürel
yapılarından kaynaklanan sorunlar. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi, 19 (1), 459-474.
Tomanbay, İ. (1999). Sosyal çalışmayı yapılandırmak. Ankara: Sosyal Hizmetler
Araştırma, Belgeleme, Eğitim Vakfı (SABEV).
Tomanbay, İ. (2000). Deprem, insan ve sosyal hizmetler. Toplum ve Sosyal Hizmet,
1, Ekim, Ankara, 123-137.
Tuna, K. (2011). Batılı bilginin eleştirisi üzerine. (Gözden geçirilmiş 4. baskı)
İstanbul: İz.
Williams, R. (1993). Kültür. Ertuğrul Başer (Çev.). İstanbul: İletişim

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com