You are here

Garib-nâme’de Bazı Merhun Beyitlerde “Kim” Bağlama Edatlı Cümle İle “Çün” Cümle Başı Edatı Arasındaki İlgiler

The Interests of Compound Sentence with "Kim" and Attached Compound Sentence with "Çün" in Consecutive Couplets of Garibnāme

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In this study is pointed to some of compound sentence with "kim" and attached compound sentence which began with "çün" in consecutive couplets of Garibnāme. This can be considered as a stylistic feature of Garibnāme. It was written in the period of the Principalities which Old Anatolian Turkish struggle against Persian to dominate in literary language. Some of this kind of structures offers a new view for the work and its period. The structure of compound sentence with "kim" and attached compound sentence which began with "çün" is used frequently in Garibname. One of the way of transmission of meaning from one couplet to subsequent couplet is using of prepositional phrase. The meaning transition -from one to other- is transferred easily by means of prepositions, espacially “çün and extended formats of çün (çünküm/ çünki/ çün çün etc.).
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmada Garibnāme’deki kimi ard arda gelen anlamca birbirine bağlı beyitler(merhun)’indeki kim’li birleşik cümle ile ona bağlı çün’lü birleşik cümleye dikkat çekilmiştir. Garibnāme için bu bir üslup özelliği olarak kabul edilebilir. Eski Anadolu Türkçesinin edebȋ dil olarak Farsçaya karşı hâkimiyet mücadelesini verdiği Beylikler döneminde kaleme alınan Garibnāme’deki bu tür yapılar eser ve dönemi için karakteristik bir görünüm sunmaktadır. Garibnāme’de kim’li ve çün’lü birleşik cümle yapıları sık kullanılmıştır. Bir beyitte tamamlanmayan anlamın devamındaki beyte aktarılma yollarından biri de cümle başı edatlardan yararlanmaktır. Özellikle çün ve genişlemiş biçimleri (çünküm / çünki, çün çün vs.) ile bu anlam geçişi, devamında gelen beyte kolaylıkla aktarılmaktadır.
41-46

REFERENCES

References: 

Akalın, Şükrü Haluk (2007), “Eski Anadolu Türkçesinde Çün, Çünki, Çünkim Cümle Başı Edatlarıyla
Kurulmuş İsim Cümleleri”, IV. Uluslar arası Türk Dili Kurultayı Bildirileri – I (24-29 Eylül
2000), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, s. 57-65.
Cemiloğlu, İsmet (1994), 14. Yüzyıla Ait Bir Kısas-ı Enbiyā Nüshası Üzerinde Sentaks
İncelemesi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, s. 60-63.
………………...... (2001), Dede Korkut Hikāyeleri Üzerinde Söz Dizimi Bakımından Bir
İnceleme, , Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, s.80
Ergin, Muharrem (1985), Türk Dil Bilgisi, 15. Baskı, Boğaziçi Yayınları: İstanbul.
…………………. (2009), Dede Korkut Kitabı -2 İndeks-Gramer, 4. Baskı, Ankara: Türk Dil
Kurumu Yayınları.
Günay, V. Doğan (2003), Metin Bilgisi, 2.Baskı, İstanbul: Multilıngual Yayınları.
Günşen, Ahmet (1995), “Eski Türkçe (Köktürkçe)’nin Cümle Yapısı ve Tahlili”, Tuncer Gülensoy
Armağanı, Yayına Hazırlayan: Ahmet Buran, Kayseri: Bizim Gençlik Yayınları: s.
229- 241.
Hacıeminoğlu, M. Necmettin (1984), Türk Dilinde Edatlar (En Eski Metinlerden Zamanımıza
Kadar) –Yazı Dilinde-, Üçüncü Basılış, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı yayınları: İstanbul.
Özkan, Mustafa (2004), “Eski Türkiye Türkçesinde ki / kim Bağlaçlarının Kullanılışı Üzerine”, Türk
Dili ve Edebiyatı Dergisi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s. 243-255,
Savran, Hülya (2004), “Uygurca ve Orta Türkçe Dönemindeki ‘Kim’li Birleşik Cümlelerde Şartlı
Yardımcı Cümleler ve Bu Cümlelerin Ana Cümleye Katılma Şekilleri”, Türk Dili ve Edebiyatı
Dergisi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s. 243-255,
Tekin, Şinasi (2001), “Eski Türk Yazı Dillerinin Özellikleri üzerine Düşünceler ve Bunların
Teşekkülü ile Türk Siyasi Birlikleri Arasındaki İlişkiler”, İştikakçının Köşesi Türk Dilinde
Kelimelerin ve Eklerin Hayatı Üzerine Denemeler, İstanbul: Simurg yayınları, s.121-149.
Timurtaş, Faruk K. (1985), Osmanlı Türkçesi Grameri III (Eski Yazı ve imlā-Arapça-Farsça-Eski
Anadolu Türkçesi), 5.Baskı, İstanbul Üniversitesi yayınları: İstanbul.
Yavuz, Kemal (2000), Aşık Paşa, Garib-nāme (Tıpkıbasım, karşılaştırmalı metin ve aktarma), c.
I-I/II, II-I / II, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları..
Yavuzarslan, Paşa (2002), Mūsā bin Hācı Hüseyin el-İzniki, Münebbihü’r-Rākidin (Uyurları
Uyandurucu) Giriş-İnceleme-Tenkitli Metin, Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
Yazım Kılavuzu (2005), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Yelten, Muhammet (1993), Şirvanlı Mahmud Kemāliyye (Giriş-İnceleme-Cümle Bilgisi-Metin-
Sözlük), s. 43-55, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com